Japonya'nın zor sınavı: Nereden enerji bulacak?

Japonya, 5.05 trilyon dolar yıllık gayri safi yurt içi hasılası ile ABD ve Çin'den sonra dünyanın en büyük 3. ekonomisi. Ancak Ukrayna'da çıkan savaş 126 milyon nüfuslu Asya ülkesini de kötü etkiledi. Japonya, ülke tarihinde görülmemiş bir enerji krizi ile karşı karşıya kalabilir.

Rusya'nın Ukrayna'da başlattığı harekat üzerinden 2 aydan fazla bir süre geçti. Bu süre zarfında ABD ve AB ülkeleri Rusya'ya ağır yaptırımlar uyguladılar. ABD, Rusya'dan petrol ürünleri alımını durdururken Almanya 9.5 milyar euro harcanan Kuzey Akım 2 boru hattının açılmasına günler kala projeyi askıya aldı.

Rusya'ya uygulanan bu yaptırımlar brent petrolün varil fiyatını yükseltirken, Almanya gibi AB ülkeleri alternatif enerji arayışlarına girdiler. Ancak herkes Almanya'nın yaşayacağı zorlukları konuşurken, savaş yüzünden gaz krizi ile karşı karşıya olan Japonya'dan pek söz eden olmadı.

Rusya'nın ruble ile doğalgaz planı tutar mı?Ekonomi

Japonya 2050'ye kadar gerçekleştirmeyi hedeflediği "sıfır karbon salınımı" politikası ile kömür santrallerini zaman içinde kapatmaya başladı. Ayrıca 2011 yılında Fukushima Daiichi Nükleer Santrali'nde yaşanan felaket sonrası ülkede nükleer enerji hakkında toplumsal bir endişe oluştu. 2020 yılında ülkede çalışabilir durumdaki 42 nükleer reaktörden sadece 9'u aktif durumdaydı.

JAPONYA'NIN LNG'YE BAĞIMLILIĞI

Japonya, bir süredir sıvılaştırılmış doğalgazdan (LNG) elektrik üretimine ağırlık verdi. Hatta Çin'den sonra dünyanın en büyük LNG ithalatçısı haline geldi. Kaynağın bol olması ve LNG'nin görece hesaplı olması Japonya'nın bu kararında etkili oldu. Üstelik 2016'da enerji kartellerini ortadan kaldırmak için yapılan bir düzenleme sonucu ülkede birçok enerji şirketi ortaya çıktı.

Ancak hem pandemi nedeniyle oluşan tedarik zorlukları, hem kömürden giderek uzaklaşan Çin'in artan LNG talebi, hem de Ukrayna savaşı LNG fiyatlarını tavan yaptırırken, tedarik etmesini de zorlaştırdı. Bunun üzerine 30'a yakın enerji şirketi ülkede iflasını açıkladı.

Şimdi, dünyanın en büyük üçüncü ekonomisi, enerji sisteminin kırılganlığıyla yeniden karşı karşıya. Savaş nedeniyle Rus enerjisine yönelik boykot çağrıları da Japonya'yı zor durumda bırakıyor.

RUSYA İLE ORTAK GAZ PROJESİNE DEVAM 

Japonya'nın siyasi açıdan Rusya ile arası, Kuril Adaları sorunu nedeniyle çok da iyi değil. Ancak enerji konusunda işbirliklerini sürüyor. Japon enerji firmaları Mitsui ve Mitsubishi'nin Rus enerji devi Gazprom ve İngiliz Shell ile ortak yürüttüğü Sakhalin - 2 projesi mevcut. Japonya buradan LNG ihtiyacının yaklaşık yüzde 10'unu karşılıyor.

Rusya'ya yapılan yaptırımlara ek olarak Japonya da bu ülkeden kömür ithalatını durdurduğunu açıklamıştı. Ancak Japon Başbakan'ı Fumio Kishida, Sakhalin - 2 projesinden çekilemeyeceklerini açıklayarak "Sakhalin - 2 projesi Japon enerji güvenliği açısından hayati derecede önemli" şeklinde açıklamada bulundu.

Uzmanlar, savaş ve pandemi olmasa bile Japonya'da zaten bir enerji krizinin beklenildiğini söylüyorlar. Fukushima'daki nükleer felaketten bu yana ülkedeki enerji santralleri neredeyse tam kapasitede çalışıyorlar. Üstelik, LNG depolanmaya müsait olmayan bir enerji kaynağı. Bu yüzden Japonya en fazla 3 haftalık ihtiyacı kadar LNG depolayabiliyor. Bu durum tedarik sıkıntısı yaşanırsa ülke 3 hafta sonra karanlıkta kalabilir anlamına geliyor. 

NÜKLEER VE KÖMÜRE DÖNÜŞ MÜ?

Japonya kömür santrallerini tekrar çalıştırmayı denedi. Ancak eski ve bakımsız santraller artan talep karşısında pek etkili olmayacağından devreye sokulmadı. Öte yandan yenilenebilir enerji kaynaklarının geliştirilmesine yönelik çağrılar da arttı. Ancak Japonya'daki büyük enerji şirketlerinin direnişi, depolanması zor olan güneş ve rüzgar enerjisinin elektrik şebekesine iyi bir şekilde entegre edilmesini engelledi.

Kyoto University Enerji Politikaları Profesörü olan Gregory Trencher, Japonya'nın kısa vadede daha fazla LNG satın almayı veya yeni nükleer ve kömür santrallerine yatırım yapmayı tartıştığını söyledi. Ancak yeni santraller inşa etmek de uzun vadede Japonya'nın karbon salınımını sıfıra indirme hedefiyle çelişiyor.  

Kaynak: The New York Times, Word Bank, World-Nuclear.org 

Kaynak: Web Özel