Doğal kaynak zengini Rusya'nın ekonomisi nasıl?

Rusya’da 20 yıllık Vladimir Putin iktidarında ülke hiç olmadığı kadar zenginleşti fakat halkın yaşam standartlarının bu oranda artmadığını düşünenler var. Ekonomik verilere bakıldığı zaman 2020 yılı çıkarılırsa ülkenin borcunun gayri safi milli hasılasına oranı yüzde 18, Merkez Bankası’nın finansal rezervleri 618 milyar dolar seviyesinde.

2012 yılından bu yana ise yoksulluk oranları yükseliyor. Kişi başı aylık geliri 11 bin 700 rublenin (163 dolar) altında olan insan sayısı nüfusun yüzde 13’üne dayanmış durumda. Resmi istatistik ofisi Rosstat verilerine göre halkın yüzde 62’sinin giyecek ve yiyecek almak için yeterli parası var.

Ülkede ortalama çalışan maaşı 32 bin 400 (452 dolar), ortalama emekli maaşı ise 16 bin 800 ruble (234 dolar). Ülkede çok tasarruf yapılabildiğini söylemek de doğru olmaz. Levada Center isimli STK’nın araştırmasına göre üç Rus’tan ikisinin birikimi yok.

Putin’in ilk iki döneminde halkın yaşam standardı gözle görülür bir biçimde artmıştı. Bu artışta hidrokarbon kaynakların değerlenmesinin de etkisi vardı. Ayrıca komünizm sonrası toplum tüketim ve seyahat gibi kavramlarla tanışıp büyük çapta harcamalar yapmıştı.

VERGİLER ARTTI

2013’ten bu yana ekonomide işler istendiği gibi değil. Gayri Safi Yurt İçi Hasıla yüzde 7,5 büyürken, halktan alınan vergilerin oranına zam geldi. 2008 yılında yapılan resmi tahminlerde ülkede ortalama maaşın, 2020 yılında 2 bin 700 dolara ulaşacağı varsayılıyordu.

Rusya devletinin gelirlerinin üçte biri petrol ve doğalgaz satışlarından oluşuyor. Ekonomist Evgueni Gontmacher’e göre doğal kaynaklara dayalı bu ekonomi ülkeyi sınırlı büyütüyor ve halk için yeterli geliri yaratmıyor.

Son 10 yılda, ülkeden hammadde ihraç edenler, memurlar ve askerlerin gelirlerinde bir artış olduğu söylenebilir. Emekliler ve özel sektör çalışanları için aynı şeyi söylemek mümkün değil.

YÜZDE 1, YÜZDE 60'LIK SERVETİ KONTROL EDİYOR

Rusya’da en zengin yüzde 1’lik kesim, ülkedeki refahın neredeyse yüzde 60’ını kontrol ediyor. Bu oran Fransa’da yüzde 22. Rusya Federasyonu’ndaki 85 bölgenin 72’si bütçelerini denkleştirmek için devlet desteğine ihtiyaç duyuyor. Bu bölgelerde yaşayan bazı öğretmenler ayda 200 euro maaş alabiliyor bu maaş başkent Moskova’da ise beş katına kadar çıkıyor. Yani bölgesel eşitsizlik ülkenin en büyük sorunlarından biri.

Peki doğal kaynak açısından bu kadar zengin olan bir ülke bu fırsat eşitliğini sağlayamaz mı? Danışmanlık şirketi FBK’nın kurucusu Igor Nikolaev’e göre Rusya’nın elit tabakasında ‘her an her şey olabilir’ görüşü hakim. Son 100 yılda iki kez sert şekilde rejimin değiştiği bir ülke için bu anlaşılabilir bir duygu. Nikolaev, “Ertesi güne duyulan endişe, her şeyin çökebileceği hissi, 1990’larda elitler arasında ortaya çıkmaya başladı. Onlar makro ekonomik verilerin iyi olması konusunda saplantılılar ama gerçekte ekonomik gelişme eksik” diyor.

ELİTLER NE DÜŞÜNÜYOR?

Ekonomist Evgueni Gontmacher, insanlar protesto etmedikçe ve rejim yüksek fiyattan doğalgaz satmaya devam ettikçe halkın refahında bir değişim olmayacağını vurguluyor. Siyaset bilimci Fyodor Krasheninnikov’a göre; ülkenin elitleri paranın Suriye, Libya gibi 'gerçekten önemli olan' yerlerde kullanılması gerektiğini, halkı desteklemek için ülkenin kaynaklarına dokunulmaması gerektiğini düşünüyor.

Rusya hükümeti neredeyse her yıl sonunda bütçe fazlası veriyor. 2019’un sonunda bütçede 28.2 milyar euro fazla para kalmıştı. Rusya Covid-19 pandemisi süresince halkına nakit yardım yaptı. Eylül’deki seçimlerden önce de emeklilere 118 euro, askerlere de 175 euro ikramiye ödendi.

Devletin içinde de ekonominin gidişatı konusunda endişeli olanlar var. Maliye Bakanı Anton Siloanov ve Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabioullina sosyal riskler konusunda endişeliler, enflasyonu görebiliyorlar ve yaşam standartlarını yakından izliyorlar.

-Yukarıdaki derlemede yer alan bilgilerin tamamı Le Monde’da Benoit Vitkine imzasıyla yer alan ‘ Russie riche, Russes pauvres’ isimli makaleden alınmıştır.

Rusya'da muhalif olmak neye benziyor? 'Sistemin içindekiler ve dışındakiler...'Dünya

Rusya'da TikTok krizi! 'Bazı videolar uçuyor'Gündem

Rusya'da komünizm yeniden mi doğuyor? Komünizm 2.0!Dünya