5 SORU 5 CEVAP | Avrupa'da enerji oyunları...

Kış yaklaşıyor… Küresel enerji fiyatları Rusya’nın Ukrayna’yı işgal ettiği 24 Şubat 2022 tarihinden bu yana oynak seyrini sürdürüyor. Dünyanın pek çok ülkesinde depolar eskisine göre çok daha pahalıya doluyor, nakliye ücretleri artıyor; dolayısıyla nihai tüketiciye ulaşan ürünler zamlanıyor. Enflasyon küresel bir sorun olarak karşımızda.

Avrupa Birliği ülkeleri, Rusya’ya türlü ambargolar uyguluyor. Bu ambargolardan biri ise petrolle alakalı. Birkaç ülke dışında hiçbir Avrupa ülkesi şu an için Rusya’dan petrol almıyor. Fakat AB sanayisinin bu anlamdaki yumuşak karnı Rus doğalgazı. Özellikle Almanya’nın bu ülkeden gelen doğalgaza ciddi şekilde ihtiyacı var. En son yaşanan gelişmelere göre; Rusya, Kuzey Akım 1 üzerinden Almanya'ya sağladığı doğalgazı yüzde 20 seviyesine kadar düşürdü. Gelin kıtada yaşanan son gelişmelere bir göz atalım.

1) RUSYA ALMANYA'YA GAZI NEDEN KESTİ?

Rusya, Ukrayna savaşına yönelik tavırları yüzünden Bulgaristan’a doğalgazı kesmişti, şimdi ise Kuzey Akım 1 doğalgaz hattındaki türbinlerde oluşan sorunlardan ötürü Almanya'ya yüzde 20 oranında doğalgaz verebildiğini açıkladı.

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, “Ülkemize yönelik yaptırımlar durumu daha karmaşık hale getiriyor. Yaptırımlar olmasaydı hattaki tüm bakımlar normal şekilde yapılırdı ve bu duruma gelinmezdi" dedi. Almanya Ekonomi Bakanı Robert Habeck, “Rusya’nın ‘sizinle ekonomik savaştayız’ diyecek cesareti yok” değerlendirmesinde bulundu.

2) ARIZANIN KAYNAĞI NE?

Kuzey Akım 1 hattına Almanya’dan Siemens marka ENR1n.DE türbini gönderilmesi gerektiği ifade ediliyor. Bu türbin 12 metre uzunluğunda ve 20 ton ağırlığında. Almanya’ya doğalgaz sevk eden hat şu an yüzde 20 kapasite ile çalışıyor. Kuzey Akım’ın hemen paraleline inşa edilen Kuzey Akım 2 ise Alman parlamentosu onaylamadığı için henüz çalışmıyor.

Kuzey Akım 1’de sekiz adet gaz türbin bulunuyor, bu türbinler Rolls-Royce marka. Alman Siemens, Rolls Royce’un bu birimini 2014 yılında satın almıştı. Gaz türbinleri doğalgazı sıkıştırarak yakıtın daha akışkan bir şekilde borulardan geçmesini sağlıyor. Ruslar hattın bakımını yapacak parçaların yaptırımlardan dolayı ellerine ulaşmadığını söylüyor.

Konu hakkındaki bir uzmana göre; iki, üç yılda bir türbinlerin bakıma alınması gerekçesiyle alanda yedek türbinler de bulunduruluyor. Oxford Üniversitesi Enerji Çalışmaları Enstitüsü’nden Jonathan Stern söz konusu bakımların olabileceğini söylüyor ancak Rusya’nın da gazı kesmiş olabileceği ihtimalini dışlamıyor. Stern şu an için Siemens ve Gazprom taraflarından sağlıklı bilgi alınamadığını aktarıyor.

3) ARIZA NEREDE YAŞANIYOR?

Kuzey Akım 1 projesinin deniz altına girdiği Finlandiya Körfezi yakınlarındaki Portovaya gaz istasyonu Rus şehri olan Vyborg’un yakınlarında. Proje buradan Baltık Denizi’nin altına giriyor. Kuzey Akım 1 yılda 55 milyar metreküp doğalgaz pompalayabiliyor. 2020 ve 2021 yıllarında hattan ilan edilen kapasitenin üzerinde doğalgaz akışı gerçekleşti.

4) AVRUPA NE ÖNLEM ALACAK?

Rusya’nın Ukrayna’ya savaş açmasından önce, ülke Avrupa Birliği’nin yıllık doğalgaz ihtiyacının yüzde 40’ını sağlıyordu. Avrupa Birliği enerji bakanlarının çoğu kışı rahat geçirmek adına, Ağustos-Mart döneminde doğalgaz tüketimini yüzde 15 azaltma konusunda anlaştı. İspanya, Polonya ve Yunanistan bu konuda çekimser. İspanya, Rus doğalgazına bağımlı değil. Polonya’ya Nisan ayından bu yana Rusya doğalgaz vermiyor. Ülke bu sebepten mevcut kullanımını yüzde 15 düşüremeyeceğini söylüyor. Polonya, Rusya Ukrayna savaşının başlaması sonrası milyonlarca Ukraynalıya ev sahipliği yapmış, 5 binden fazla ABD gücünün halihazırda konuşlandığı bir ülke.

AB, Azerbaycan'dan gaz tedarikini artıracakDünya

Yukarıda saydığımız ülkeler yüzde 15’lik kesinti önerisine çekimserken, Macaristan’ın öneriyi açıktan reddettiği biliniyor. Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Rusya’ya yaptırımların bir kısmına katılırken, ülkece açıktan bir tavır alamayacaklarını pek çok kez ifade etmişti.

Avrupa Komisyonu, tasarrufun amacının 30 milyar metreküp doğalgaz kazancı olduğunu, bunun başarıldığı durumda kışın Rusya doğalgazı kesse dahi idare edebileceklerini belirtiyor.

5) DOĞALGAZA ALTERNATİF NE DÜŞÜNÜLÜYOR?

Avrupalılar ısınmak için kömüre yönelseler de bu emtianın da yüzde 70’ini Rusya’dan alıyorlar. ING’nin bir raporuna göre; önümüzdeki yıl AB ve İngiltere toplam kömür ithalatlarını yüzde 40 oranında artıracaklar. Avrupalılar, ABD, Kolombiya ve Avusturya’dan kömür alımlarını da hızlandırdı.

Kaynaklar: Haberglobal.com.tr, Reuters

Kaynak: Web Özel