Türk Konseyi Devlet Başkanları Zirvesi Sonuç Bildirgesi yayınlandı

Zirve bildirgesinde, “Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi”nin bundan böyle “Türk Konseyi olarak anılacaktır” ifadesine yer verildi.

Toplantı, Kazakistan Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanı Kasım-Comart Tokayev başkanlığında, Kazakistan Cumhuriyeti’nin Birinci Cumhurbaşkanı, Elbaşı ve Türk Konseyi’nin Onursal Başkanı Nursultan Nazarbayev, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kırgız Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanı Sadır Japarov, Türkiye Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Özbekistan Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbangulu Berdimuhammedov, Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın yanısıra Türk Konseyi Genel Sekreteri Baghdad Amreyev’in katılımlarıyla gerçekleştirildi.

“Türkistan: Türk Dünyasının Manevi Başkentlerinden Biri” temasıyla gerçekleştirilen gayriresmi zirvenin sonuç bildirgesinde şu ifadelere yer verildi:

“İlkbahar ekinoksunu müjdeleyen, doğanın yenilenmesini ve yeni bir hayatın başlangıcını simgeleyen Nevruz Bayramını kutlayarak; Azerbaycan Cumhuriyeti, Kazakistan Cumhuriyeti, Kırgız Cumhuriyeti, Özbekistan Cumhuriyeti ve Türkmenistan’ın bağımsızlıklarını yeniden kazanmalarının yaklaşan 30. yıldönümü dolayısıyla tebriklerini ve 1991 yılında Türk Dili Konuşan Devletlerin bağımsızlığını hemen tanıdığı için Türkiye Cumhuriyeti'ne şükranlar sunuldu. Türk Dili Konuşan Devletlerin son yıllarda elde ettiği kayda değer siyasi ve sosyo-ekonomik ilerlemeyi vurgulanarak ve Türk Dünyası’nda çok taraflı ilişkilerin gelişimine yüksek değer atfedilerek ve Türk Devletleri arasındaki işbirliğini daha da derinleştirmeye yönelik güçlü taahhütler ifade edildi. Azerbaycan Cumhuriyeti topraklarının askeri işgalden kurtarılması övgüyle anılarak ve Ermenistan-Azerbaycan çatışmasının sona ermesinden memnuniyet duyularak, Türk Dünyasında daha yakın işbirliği ve daha ileri dayanışma için uzun vadeli vizyon ve hedefleri belirleme ve stratejik yönelimi şekillendirme kararlılıkları yineledi.

İLGİLİ HABER

Cumhurbaşkanı Erdoğan: İlham kardeşim ile Şuşa'ya gideceğiz

Başlangıcından bu yana Türk Konseyi'nin elde ettiği değerli kazanımları vurgulanarak, Türk Konseyinin, Türk Dünyasında işbirliğinin ve eşgüdümlü faaliyetlerin sağlanmasındaki, Türk Dünyası'nın değerlerinin ve çıkarlarının bölgesel ve uluslararası arenada daha fazla tanıtılmasındaki ve desteklenmesindeki rolünü artırma niyetleri teyit edildi.

Halklarının yararına barış, istikrar, güvenlik ve refaha katkı sağlayan bir araç olarak çok taraflı ekonomik işbirliğinin öneminin altı çizilerek, Türkistan şehrinin geniş Türk Dünyasından halkları bir araya getirmedeki manevi önemi kabul edildi.

İslam ahlakının Türk ekolünü kuran ve Türk Dünyasında felsefenin gelişiminde güçlü bir etkide bulunan ilham kaynağı büyük bir şahsiyet olarak Hoca Ahmet Yesevi’nin mirası övülerek, Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi’nin Kurulmasına Dair Nahçıvan Anlaşması doğrultusunda, Örgüte Üye Devletlerin ortak tutum geliştirmelerini teminen, Türk Dünyasının çıkarlarını etkileyen bölgesel ve uluslararası konularda istişarelerde bulunmaya devam etmenin önemi ifade edildi.

1. Türkistan şehri Türk Dünyasının Manevi Başkentlerinden biri olarak ilan edildi. Türk Dünyasının diğer seçkin kadim şehirlerine gelecekte rotasyon usulü temelinde benzer statünün verilebileceği konusunda mutabık kaldıklarını ve Sekretarya’ya, Türkiye’de yapılacak 8. Türk Konseyi Zirvesi öncesinde Dışişleri Bakanları Konseyinde (DBK) kabul edilmek üzere, üye ülkelerle birlikte bu konuda bir yönetmelik hazırlaması talimatı verildi.

2. Kazakistan Cumhuriyeti’nin Birinci Cumhurbaşkanı, Elbaşı ve Türk Konseyi’nin Onursal Başkanı Ekselansları Sayın Nursultan Nazarbayev’in Türk Konseyi’nin isminin değiştirilmesi girişimini destekleyerek, Dışişleri Bakanlarına ve Sekretarya'ya, 2021 sonbaharında Türkiye Cumhuriyeti'nde düzenlenmesi öngörülen 8. Zirvede alınabilecek bu karara temel teşkil edecek belgeleri hazırlama talimatı verildi.

3. “Türk Dünyası Vizyonu-2040" ve “Türk Konseyi 2020-2025 Stratejisi” belgelerinin ilk taslaklarını hazırlamasından dolayı Sekreterya takdir edilerek, üye devletlerin ilgili makamlarına, Türkiye'de yapılacak müteakip Zirve'de, ulusal uygulamalarına uygun olarak muhtemelen onaylanmak üzere, Sekretarya ile birlikte çalışarak anılan belgeleri hazırlaması talimatı verildi.

4. Çatışmalardan etkilenen bölgelerin yeniden ihyası, inşası ve entegrasyonu çabalarında Azerbaycan Hükümeti’yle ve halkıyla dayanışmalarını ifade ettiklerini ve birbirlerinin egemenliğini, toprak bütünlüğünü ve uluslararası kabul görmüş sınırlarının değişmezliğini karşılıklı olarak tanıma ve saygı gösterme temelinde Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki ilişkilerin normalleşmesi desteklendi.

5. Türk Konseyi’nin, daha iddialı ve ulaşılabilir hedefler belirlemesine, özellikle ulaştırma, gümrük, enerji ve altyapı alanlarında stratejik öneme sahip bölgesel projeler gerçekleştirmesine ve bunları etkin şekilde uygulamasına olanak sağlamak için ekonomik şartların önemini vurguladı.

6. Türk Dünyasının edebiyat, sanat, sosyo-ekonomik, ilim ve kültürel hayatının gelişmesine büyük katkı sağlayan ünlü şair ve devlet adamı Ali Şir Nevai’nin Türk halkları nazarındaki büyük değerine işaretle ve doğumunun 580. yıldönümünün bu yıl kutlanması münasebetiyle Türk Konseyi Uluslararası Ali Şir Nevai Ödülü tesis edilmesinde mutabık kalındı.

7. Üye Devletlerin ilgili kurumlarına, Türk Dünyasının edebiyat, sanat, bilim ve kültürünün gelişimine önemli katkılar yapmış olan seçkin şair, filozof ve devlet adamlarından Yusuf Balasagun’un doğumunun 1005. yıldönümünü, Nizami Gencevi’nin doğumunun 880. yıldönümünü, Yunus Emre ve Türkçe yılını, Ali Şir Nevai’nin doğumunun 580. yıldönümünü, Cambıl Cabayev’in doğumunun 175. yıldönümünü ve Alihan Bökeyhan’ın doğumunun 155. yıldönümünü ve Hüseyin Karasayev’in doğumunun 120. yıldönümünü kutlama faaliyetlerinin Türk İşbirliği Örgütleriyle eşgüdüm içinde düzenlenmesi talimatı verildi.

8. Son Zirveden bu yana Türk Konseyi Sekretaryası’nın faaliyetlerinde elde edilen önemli başarıları takdir edildi. Devlet Başkanları, Kazakistan Cumhuriyeti’nin Birinci Cumhurbaşkanı, Elbaşı ve Türk Konseyi’nin Onursal Başkanı Sayın Nursultan Nazarbayev’e Gayrıresmi Türkistan Zirvesi’ne öncülük ettiği için ve Kazakistan Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanı Sayın Kasım-Comart Tokayev’e toplantıdaki görüşmeleri yöneterek başarılı bir şekilde sonuçlandırdığı için içten teşekkürler ifade edildi. 31 Mart 2021 tarihinde çevrimiçi olarak Azerbaycan, Kazak, Kırgız, Türkçe ve Özbek dillerinde kabul edildi.

Kaynak: DHA