Suudi Arabistan'ın sosyal devrimi Riyad'ın restoranlarında!

ABD'li ünlü şef David Burke'ün çalışanları mekandaki son düzenlemelerle meşgul. Ortam ayarlandı, bardaklar parlatıldı, mumlar yakıldı. Fonda Baba filminden müzikler çalıyor... Bu sahne Dubai, Londra ve Singapur'da olsa şaşkınlık yaratmazdı ancak söz konusu olay Riyad'da geçiyor.

Başkent Riyad, Suudi Arabistan'ın büyük şehirleri arasında belki de en muhafazakar olanı. Suudi Arabistan'daki bir şehre özellikle “muhafazakar” deniyorsa durup düşünmek gerek. Riyad muhafazakar olduğu kadar mutfağıyla da biraz sakin...

BİRKAÇ YIL ÖNCE DÜŞÜNÜLEMEZDİ

Birkaç yıl önce ABD'li ünlü bir şefin burada restoran açacağı düşünülmezdi. Burke, bir sene içinde bu şehirdeki ikinci restoranını açıyor. Muazzam bir parti eşliğinde ikinci restoranının açılışını gerçekleştiren 59 yaşındaki Burke, “Biricik ve yeni bir şeyin parçası olmak, Dubai gibi bir şehirde olmaktan daha ilgi çekici” diyor. Ancak bu elbette Burke için uluslararası rekabetin neredeyse hiç olmadığı bir sahne.

Burke, “Burada daha zemin kattayız” ifadelerini kullanıyor.

MBS'İN DEĞİŞİM HAREKETİ

Bilindiği üzere Prens Muhammed bin Selman -Batı dünyası onu daha çok MBS olarak tanıyor- ülkenin çehresini değiştirmek için adımlar atmaya çalışıyor. Popüler kültürün ögelerini ülkeye çeken MBS elbette baskıcı rejiminden ödün de vermiyor.

Ancak konserleri ve sinema filmlerini serbest bırakan ve kadınlar ile erkeklerin birlikte bu etkinliklere katılmasına izin veren bu “sosyal devrim”, yemek masalarında da (alkolsüz olarak) boy gösteriyor.

Şehir aslında Lübnan mutfağına ve birkaç İtalyan restoranına aşina. Şimdi ise sahnede ithal kahveler ve etler, çeşit çeşit meyveli pastalar ve rengarenk alkolsüz kokteyller yer alıyor.

Şehrin kuzeyindeki bir kafede ilk babkasını sipariş eden 28 yaşındaki müşteri hizmetleri çalışanı Afra, “Şu günlerde o kadar çok seçeneğimiz var ki nereye gideceğimizi bilemiyoruz” diyor.

NÜFUSUN YÜZDE 70'İ 40 YAŞ ALTI

Burke'ün ikinci restoranı, The Zone adı verilen şık bulvarda yer alıyor. Restoranın menüsünde bebek ahtapot, Akdeniz levreği ve kuzu pirzola da bulunuyor. Ne kadar geniş yelpaze, o kadar iyi... Bu aslında sadece restoran sektörü için geçerli değil; ülkede genel olarak durum böyle. Zira Suudi Arabistan'da nüfusun yüzde 70'ini 40 yaş altı insanlar oluşturmakta.

Böyle bir değişim süreci 35 yaşındaki MBS, 2016'da ekonomiyi petrol dışında alanlarla çeşitlendirmek istemesiyle başladı. Ülkenin de facto hükümdarı ortaya “2030 vizyonu” koydu. Buna göre programın açıklandığı 2016 yılında yüzde 2.9 olan hane halkının kültürel ve eğlence aktivitelerine yaptığı harcamaların yüzde 6'ya çıkması planlıyor.

Değişim bir başka noktada da gözükmekte. Daha önce yanlarında bir erkek olmadan restorana müşteri olarak dahi giremeyen kadınlar, hostes, garson ve barista olarak çalışıyorlar.

Üniversitede psikoloji okuyan son sınıf öğrencisi 29 yaşındaki Nura, “Bu sektörde çalışmayı seviyorum” diyor.

'ALLAH ISLAH ETSİN'

MBS'in de söylediği üzere kadınlar başlarını kapatmak zorunda değil ancak “kurallara uygun davranmak” zorunda. Nura, zaman zaman “mutawa” denen din polisinin baskılarına maruz kaldıklarını, bazı insanlardan “Allah ıslah etsin” sözlerini işittiklerini söylüyor ancak kuralların etrafından dönüldüğünü de belirtiyor.

Müzik yasak, beş namaz vaktinde servis yapmak yasak, bekar çiftlere müdahale ediliyor. En azından kurallar kağıt üzerinde böyle emrediyor.

Nura'nın çalıştığı kafenin müşterilerinden biri olan 26 yaşındaki Leyla ise “Eskiden yemeğimizi başımızı kaldırmadan hızlı hızlı yer ve kalkardık. Dışarıda yemek eğlenceli bir şey değildi” diyor. Araştırmalar ise artık 7.8 milyonluk Riyad nüfusunun yüzde 90'unun haftada en az bir kez dışarıda yemek yediğini gösteriyor.

[email protected]

Kaynak: Haberde yer alan bilgilerin büyük çoğunluğu Bloomberg CityLab'de "Saudi Arabia’s Social Revolution Arrives at Riyadh Dining Tables" başlığıyla yayınlanan makaleden derlenmiştir.

Kaynak: Web Özel