Rus oligarklar ne yapacak?

Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısında 3 Mart 2022 tarihi 8. gün olarak kayıtlara geçiyor. Küresel çapta Rusya'ya yönelik ekonomik ve kültürel yaptırımlar sürerken bunlardan payını alanların başını “oligarklar” çekiyor.

Oligarşi ifadesi için bir tanıma yer vermekte fayda var:

“Oligarşi, küçük ve ayrıcalıklı bir grubun iktidarda olduğu yönetim şeklidir. Oligarşi üyesi ya da destekçisi olan kişi ya da grupları tanımlamak için 'oligark' terimi kullanılır.”

Oligark ayrıca Rusya'da SSCB sonrası dönemde yaşanan krizde devlet kurumları ve üretim araçlarını yok pahasına alıp olağanüstü derecede zenginleşen kişileri tanımlamak için de kullanılıyor. Her biri milyarlarca dolarlık servete sahip bu isimlerin en ünlüsü muhtemelen Roman Abramoviç.

BİR ANDA SATMA KARARI ALDI...

Premier League ekiplerinden Chelsea'nin sahibi olan Abramoviç, saldırının ardından Birleşik Krallık'ta uygulanacağı açıklanan çok sert yaptırımların da hedefi haline geldi. Öte yandan medya da kendisine yüklenince son olarak Abramoviç kulübü satma kararı aldı.

Peki Abramoviç, 2003 yılında satın aldığı ve tahminlere göre yaklaşık 2 milyar doları aşkın para harcadığı Chelsea'yi her şeye rağmen neden apar topar satsın? Bunda Abramoviç'in yaptırımlardan muaf tutulma garantisi almış olabileceği ihtimali var. Acaba bunun Putin'in işgal öncesinde oligarklarla bir araya gelmesiyle bir alakası olabilir mi?

Bilindiği üzere bazı oligarklar Rusya'ya döndü. Öne çıkan oligarklar arasında Rusya'nın en zengin insanı Alexei Mordashov, dünyanın en büyük ham petrol üreticilerinden Rosneft'in yönetim kurulu başkanı Igor Sechin, Putin'in KGB'de eski meslektaşı ve Transneft CEO'su Nikolay Tokarev ile medya, internet ve demir-çelik sektörü devi Alisher Usmanov gösterilebilir.

Peki bu süreçte Putin oligarklardan ne bekliyor? Moskova Devlet Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Enstitüsü Öğretim Üyesi Doç. Dr. İlkbal Dürre, Putin'in geldiği noktaya dikkat çekiyor:

“Putin'in artık geri adım atmak gibi bir şansı yok. Çünkü bu harekata başlamadan evvel 'Amacımız, Batı'nın üzerimizde oynadığı ve orta ve uzun vadede sonumuzu getirecek olan plana karşı durmak' dedi. Putin geri adım atarsa o zaman orta ve uzun vadede dediği süreci hızlandırmış olur.”

Doç. Dr. Dürre geri adım atması halinde Putin'in de sonunun gelebileceğini aktarıyor ve böyle bir noktada Rusya'yı nasıl bir geleceğin beklediğini öngörmenin mümkün olmayacağını söylüyor. Bu, aslında pek çok oligarkın kendi geleceği için de Putin'e sarılmak zorunda kalacağını gösteriyor.

Yeniden 'nükleer' ağızlara alındı! İşte tarihin akışını etkileyen 3 krizDünya

'BİR KISIM OLİGARK SIRT ÇEVİREBİLİR'

Lakin yine de gidişata göre sırt çevirenler de olacaktır. Doç. Dr. Dürre, “Bir kısım oligarklar sırt çevirebilir. O yönde sinyaller var” diyor ancak sürecin fırsat doğurması da mümkün.

Doç. Dr. Dürre, “Rusya bu olayı başlatırken, 'Nasıl ki biz Kırım'dan sonra gelen yaptırımlarda tarım sektörünü geliştirdik. Yaptırımlar iç ekonomik dengeleri olumlu yönde de etkileyebilir. Yeni oluşan şartları da o yönde kullanmalıyız' dedi. Putin, 'Yeni bir Rus ekonomisi oluşturacak reformlar ve önlemler almak için kullanacağız' diyor” ifadelerini kullanmakta.

Bununla birlikte Rusya'da “Dünya ekonomisinden tamen izole edilmemiz realist bir şey değil. Savaş bittiğinde orta vadede de olsa bu dengeler değişir” algısı da hakim.

Peki “Rus milyarderlerinin Putin'e bir varoluş borcu var” diyebilir miyiz? Putin, “Vakit borcu ödeme vakti” diyor olabilir mi?

'BİR BORÇ VARSA BU KARŞILIKLI'

Rusya'nın “Olmak ya da olmamak” mücadelesi verdiğini vurgulayan Doç. Dr. Dürre, “Bir borç varsa bu borç karşılıklı. Bu olayı Putin'e endekslememek lazım. Şu anda bir devlet aklı hareket ediyor. 'Devlet aklı her zaman doğru yapıyor' demiyorum. Şu anki Putin'in adımlarını devlet aklı olarak okunmalı. Dolayısıyla bir borcun olup olmamasının real politikada şu aşamada hemen etkisi olmaz” diyor ve oligarklara ilişkin şu son tespiti yapıyor:

“Şu anda kim kaçıp kimin kaçmayacağı belli değil. Oligarklar gittiği zaman Rusya'nın onların peşini bırakacağını sanmıyorum.”

metin.aktasoglu@haberglobal.com.tr 

Kaynak: Web Özel