Prensin şirketine Suudi Arabistan neden ortak oldu?

Suudi Arabistan siyaseti her zaman oldukça dinamikti. Ülke içerisinde kral ve etrafında belirlediği yöneticiler küresel petrol pazarına yön verme gibi bir işle uğraşırken bir yandan ülke siyasetini de dizayn ediyorlar. Örneğin son yıllarda ülkede pek alışılmadık biçimde Veliaht Prens Muhammed bin Salman’ın ciddi bir hakimiyeti var. Yıllarca Riyad valiliği yapan babası Kral Salman bin Abdülaziz, ülkenin yönetiminde 36 yaşındaki oğluna ciddi yetkiler tanımış durumda.

Resmi olarak ülkenin birinci başbakan yardımcısı, ekonomi ve kalkınma konseyinin başkanı, politika ve güvenlik konseyinin de bir numaralı ismi prens. Veliaht prens eğitimini kendi ülkesinde alırken, geçmişte ABD başkanları Barack Obama ve Trump da dahil pek çok diplomatik temasta da bulundu.

Prens Selman’ın yönetim kurulu başkanı olduğu bir başka şirket ise Suudi Arabistan Kamu Yatırımları Fonu (PIF). PIF dün ses getiren bir satın alma yaparak bir dönem Bodrum ve Marmaris’e yaptığı ziyaretlerle adından söz ettiren Prens El Velid bin Talal’ın Kingdom Holding Company isimli şirketinden 1.5 milyar dolar değerinde hisse aldı. Böylece Suudi Arabistan devleti firmanın yüzde 16.9’una sahip oldu.

Ortadoğu'da gerçekten kartlar yeniden dağıtılıyor | Onarması zor bir ilişki: ABD-Suudi ArabistanDünya

SATIŞI KENDİ DUYURDU

El Velid bin Talal satın almayı sosyal medya hesabından profesyonel bir nezaket içerisinde duyururken, prens 2017 yılında Muhammed bin Salman’ın talimatıyla yürütülen yolsuzluk operasyonunda ev hapsine çarptırılmıştı. El Velid bin Talal tam 83 gün başkent Riyad’daki Ritz Carlton otelinde kalmış ve daha sonra hükümet ile bir anlaşma imzalamıştı. Bu anlaşmanın detayları bugün dahi bilinmiyor.

El Velid bin Talal ev hapsi sona erdikten sonra müzik yayın hizmeti Deezer’a 270 milyon dolar yatırdı, geçen yıl Four Seasons otellerindeki hisselerinin bir kısmını Bill Gates’in sahip olduğu Cascade Invesment’a sattı. Hala elinde Twitter hissesi var ve Elon Musk’ın şirketi satın almasını ciddi şekilde destekliyor.

Bin Talal 2017 yılında otelde hapis olduğu süre sonunda yaşananları bir ‘yanlış anlaşılma’ olarak nitelemişti. Prens, “Hakkımda bir suçlama yok. Hükümet ile aramızda bir tartışma var. Çok rahatım, kendi ülkemdeyim, kendi şehrimdeyim evimde hissediyorum hiçbir sorunum yok” ifadelerini kullanmıştı.

Kulislerde konuşulanlara göre yılının 2017 kasım ayında başlayan yolsuzluk operasyonunda 100’e yakın Suudi Arabistanlı iş insanı ve politikacı belirli bir miktar ücret ödeyerek otel hapsinden kurtulmuşlardı. Soruşturmayı yürüten savcılık son yıllarda ülke kaynaklarının 100 milyar dolarının yolsuzluğa gittiğini belirtiyordu.

PARANIN NE KADARI GERİ ALINDI?

Dönemin Suudi Arabistan Maliye Bakanı Muhammed El-Jadaan bu 100 milyar doların ne kadarının geri alınabildiği sorusunu şöyle yanıtlamıştı: 

100 milyar doları geri aldık mı? Bunun hakkında yorum yapamam. Bir kısmını geri aldık mı, evet aldık. Bu insanlar çok akıllı, banka hesaplarında nakit bulundurmuyorlar. Kısa vadede paranın büyük bir çoğunluğunu alamayacağız. Yakın zamanda aldığımız parayı devlet memurlarının maaşlarını finanse etmekte kullandık.

El Velid bin Talal ev hapsindeyken hükümetin ondan 6 milyar dolar ve şirketinin büyük kısmını istediği iddia edilmiş, Prens daha sonra bu iddiaları yalanlamıştı. Prens içeride olduğu süre boyunca basında çıkan işkence gördüğü haberlerinin de kendisini üzdüğünü ifade ediyordu.

67 yaşındaki Suudi Prens daha önce Marmaris ve Bodrum’u ziyaret etmiş. Bu ziyaretinde halk tarafından büyük ilgi ile karşılanmıştı. Bir Bodrum ziyaretinde gittiği restoranda bıraktığı 20 bin TL’lik bahşiş dikkat çekerken bu seyahati için ailesi ile birlikte 300 bavulla Türkiye’ye geldikleri ifade edilmişti. Prense bu ziyaretlerinde 40 kişilik bir koruma ordusu da eşlik etmişti. Prens yanında 30 tane de bisiklet getirmişti. 2015 yılında Marmaris’e yaptığı bir ziyarette ise restoranda 5 bin dolarlık hesap ödediği iddia edilmişti. Bin Talal Marmaris’e 5KR isimli yatı ile demir atmıştı.

Bin Talal 2015 yılında o dönem 32 milyar dolar olan servetinin tamamını hayır işlerine bağışlayacağını söylemişti. Prens Bill ve Melinda Gates’in 1997 yılında paralarının büyük bir kısmını hayır işlerine ayırmalarından çok etkilendiğini aktarmıştı. Talal bağışlayacağı paranın 'karşılıklı kültürleri daha iyi kavrama' ve 'kadınları destekleme' gibi alanlarda kullanılması gerektiğini söylemişti.

Kaynaklar: Bloomberg, CNBC, Reuters, BBC, DHA

Kaynak: Web Özel