Facebook'u ihbar eden Frances Haugen kim? Hakkında ne biliyoruz?

Eski bir Facebook çalışanı olan Frances Haugen'in topladığı belgeler The Wall Street Journal'ın Facebook Files adını verdiği özel haber serisinin temelini oluşturuyordu. Facebook Files, dev şirkete ait platformların zararlı kusurlarla dolu olduğunu ortaya koymaktaydı. Haugen salı günü ABD Senatosu'nun internet ortamında çocukların korunmasına yönelik yasanın sertleştirilmesini görüştüğü oturuma konuşmacı olarak katıldı.

Belgelere, mevcut ve eski çalışanlarla yapılan röportajlara dayanan seri; şirket kurallarının nasıl seçkinlerden yana olduğunu, algoritmaların ikilikleri ve düzensizlikleri nasıl beslediğini ve uyuşturucu kartelleriyle insan kaçakçılarının Facebook servislerini nasıl açıkça kullandıklarını gözler önüne seriyordu.

HAYAL KIRIKLIĞI...

Haugen iki yıl Facebook'ta çalıştıktan sonra şirketten ayrıldı. Şirketin insanlara zarar verme potansiyeli olan eksikliklerini ve kusurlarını ele alışındaki isteksizliği gördükten sonra hayal kırıklığına uğradığını söylüyordu.

Federal ihbarcı koruması talep eden Haugen, şirketin büyümeyi ve kullanıcı etkileşimini artırmayı; platformun kendi bünyesinde yaptırdığı araştırmalarda ortaya çıkan kötü etkisine dair harekete geçmekten önde tuttuğunu öne sürüyordu.

Facebook adına açıklama yapan Andy Stone iddialara “Yanlış bilgilerin ve zararlı içeriğin yayılmasını önlemek için önemli iyileştirmeler yapmaya devam ediyoruz. Kötü içeriği teşvik ettiğimizi ve hiçbir şey yapmadığımızı iddia etmek doğru değil” şeklinde yanıt verdi.

PEKİ FRANCES HAUGEN KİM?

ABD'nin Iowa eyaletinde dünyaya gelen 37 yaşındaki Haugen, sosyal medya üzerinde bir kamu denetimi olması gerektiğini savunuyor. Daha önce Google ile Pinterest'in de dahil olduğu bazı sosyal medya platformlarında çalışan Haugen, kullanıcılara hangi içeriğin sunulacağını belirleyen algoritmalar ve araçlar tasarlama konusunda uzmanlaştı.

FACEBOOK'TAKİ GÖREVİ NEYDİ?

Haugen, Facebook'un bir önceki ABD seçimi ve Brexit oylamasında çok başını ağrıtan “seçim müdahalelerine” karşı mücadele etmesi için işe alınmış ve ürün müdürü pozisyonuna getirilmişti. Haziran 2019'da göreve başladı ve dünya çapında seçimlere odaklanan 200 kişilik bir ekip kurdu.

Facebook için küçük denebilecek olsa da bu ekip; platformun siyasi yalanları nasıl yayabileceğini, şiddeti körükleyebileceğini ve kötü niyetli hükümetler tarafından kötüye kullanılabileceğini gözler önüne serdi.

ENDİŞELERİNİ NEDEN TOPLUM ÖNÜNDE PAYLAŞMAYI SEÇTİ?

Ekibiyle yaptığı çalışmaların ardından Haugen'i bir “ihbarcı” kimliğine dönüşmeye iten şey, Facebook'un raporlar doğrultusunda sistemini düzeltmeye yönelik adımlar atmaması oldu.

Haugen, Facebook'un yeni kullanıcı çekmeyi ve mevcut kullanıcıların etkileşime girmesini zorlaştıracak ancak güvenliği artıracak adımlar atmaya yanaşmadığını ifade ediyor. Ekibi 2020'in sonlarına doğru dağıtıldı ve ekip üyeleri şirket içinde kurulan daha geniş çaplı bir bütünlük birimine dağıtıldı.

Şirketten ayrılmaya yakın bir dönemde Haugen, bu keşfettiklerini devletin ilgili makamlarıyla paylaşmaya karar verdi. Eski bir arkadaşının sosyal medyada ve forumlarda okuduğu yanlış içerikler ve komplo teorileri sonucunda ökült ve ırkçı bir çizgiye nasıl hızlıca kaydığını anımsarken bu sebeple bu konuya çok ciddi olarak eğildiğini söylüyor.

2018'de Facebook'ta yaptığı iş görüşmesinde, kendisine bu alanda çalışmalar yapacağı vadedilmiş.

HAUGEN'İN ÇABALARIYLA ORTAYA ÇIKANLAR NE ANLATIYOR?

Rusya'nın 2016 ABD seçimlerine Facebook'u kullanarak müdahale ettiği ABD istihbaratı tarafından tespit edilmişti. Bu dönemden beri Facebook, ağır eleştirilerle karşı karşıya.

Belgeler, Facebook'un sorunlarının şirket içinde CEO'ya kadar herkes tarafından bilindiğinin belki de şimdiye kadarki en net resmini sunuyor. Facebook'un içindeki araştırmacılar, platformun kötü etkilerini defalarca tespit etmesine, Kongre'deki duruşmalara, şirketin vaatlerine ve sayısız ifşaya rağmen, şirket bunları düzeltmedi.

Eski çalışanının iddialarını kabul etmeyen Zuckerberg, Facebook sayfasından yaptığı paylaşımda “Eğer zararlı içeriklerle mücadele etmeyi önemsemeseydik, bunun için neden bu alandaki bizden daha büyük şirketlerden bile daha fazla eleman istihdam edelim” sözlerini paylaştı.

metin.aktasoglu@haberglobal.com.tr

*Haberde yer alan bilgiler The Wall Street Journal'da "Who Is Facebook Whistleblower Frances Haugen? What to Know After Her Senate Testimony" başlığıyla yayınlanan makaleden derlenmişti.

Kaynak: Web Özel