Doğu Avrupa kararını verdi!

20. ve 21. yüzyılda geleceğini arayan Balkanlar dünyada ulus devlet sistemine geçilmesinde bu yana yol haritasını devamlı olarak güncelliyor. Ülkedeki siyasetçiler NATO-AB ve Rusya arasında saflarını seçiyorlar. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ile birlikte Balkanlarda da farklı sesler yükselmeye başladı. Kosova’daki Sırp Cumhuriyeti’nin lideri Dodik ayrılıkçı fikirleri ile ön plana çıkarken Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov ile de yakın temasta.

Dün Doğu Avrupa ve Balkanlar için çok önemli iki seçim yaşandı. Macaristan’da mevcut Başbakan Viktor Orban, Sırbistan’da da mevcut Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic görevlerine devam edecek. Orban kazandığı zaferi dünyaya ilan ederken, “Bu seçim zaferi aydan bile görülür” açıklamasını yaptı ve uluslararası camiaya, özellikle Brüksel’e karşı ciddi bir mesaj gönderdiğini söyledi.

Vucic ise genel seçimlerde oyların yüzde 59,5’ini alırken en yakın rakibine ciddi bir fark attı. Muhalefet lideri Zdravko Ponos’un oyu yüzde 17,5’te kaldı. İki ülkenin seçimlerinde de Rusya kritik rol oynuyor. Tarihi olarak Demir Perde rejimine yakın olan Sırbistan ve Macaristan liderleri Rusya ile hassas bir diplomatik ilişki gözetiyor.

İki ülkedeki seçimlerde de mevcut liderler Ukrayna savaşının gölgesinde ‘uluslarının koruyucusu’ oldukları imajını ön plana aldılar. Macaristan 2004 yılından bu yana Avrupa Birliği üyesi. Bu sebepten Viktor Orban AB liderleri tarafından Rusya’ya yaptırımlara ‘yeterince’ katılmamak ile eleştiriliyordu. Hatta Ukrayna lideri Zelenski 24 Mart’ta AB liderler zirvesinde yaptığı konuşmada Orban’ı tarafını seçmemekle eleştirdi.

'BELİRSİZ ZAMANLARDA ÖNGÖRÜ'

Sırbistan ve Macaristan siyasetini yakından izleyen Belgrad Güvenlik Politikaları isimli düşünce kuruluşunda çalışan Vuk Vuksanovic, “İki lider de belirsiz zamanlarda öngörülebilirlik isteyen insanların psikolojisine oynuyor. Ukrayna’daki savaş Sırp  muhalefeti için durumu daha da zorlaştırdı” ifadelerini kullandı.

Orban dört seçimdir üst üste kazanırken 1998 yılından bu yana beşinci kez Başbakanlık ofisinin kapıları kendisine açıldı. Avrasya Grup isimli düşünce kuruluşunun direktörü Mujtaba Rahman, “Brüksel’in uzun zamandır ehlileştiremediği başına buyruk bu kişi ile anlaşma görevi var” ifadelerini kullandı.

Dünyanın gözü Ukrayna'dayken Balkanlar'da jetler uçuyor...Dünya

'PUTİN İLE İLİŞKİSİ ALEYHİNE OLMADI'

Macaristan’da Orban aleyhine güçlü bir muhalefet varken, Vucic’in en büyük avantajı muhalefet partilerinin parçalanmış olması. Orban’ın rakibi Fidesz yüzde 35 oy alırken Orban’ın oyu yüzde 50’yi aştı. Analistlere göre Orban’ın Rusya-Ukrayna savaşında Putin’e yakın bir lider olması seçimlerde aleyhine işlemedi, aksine seçmenleri onun ‘ülkenin istikrar ve güvenliğini koruyucusu’ imajına oy verdi.

Avrupalı çoğu politikacı Macaristan’ın birliğin sağladığı ekonomik faydalardan daha az yararlanmasını istiyor. Avrupa Parlamentosu’nda yeşiller üyesi olan Alman siyasetçi Daniel Freund Avrupa Komisyonu üzerinde Macaristan’a yaptırımlar için baskıyı artıracağını söylüyor. Viktor Orban Avrupa Birliği içinde aşırı sağa yakın politikacı Marine Le Pen ve İtalyan politikacı Matteo Salvini ile de yakın ilişkiler kuruyor.

Sırbistan lideri Vucic, AB üyesi olmak istiyor ancak Avrupa Birliği dış politikada Rusya ile olan ilişkileri sebebiyle bu birlikteliğe zaman zaman mesafeli olabiliyor.

BALKANLARDA SAVAŞ UÇAKLARI

Sırp ayrılıkçıların son aylardaki hareketliliği dikkat çekerken Avrupalı devletler Ukrayna meselesinden doğacak bir boşluk sebebiyle Balkanlarda yeni bir durum yaşanmasını istemiyor. Bu sebepten ötürü Avrupa Birliği Kuvvetleri (EUFOR) kapsamında Fransa, Bosna-Hersek üzerinde jetler ile (5 Mart 2022 tarihinde) eğitim uçuşu gerçekleştirdi. Burada amaç bölgedeki bazı gruplara caydırıcı bir mesaj vermekti.

Şu an gelinen noktada Macaristan’da da Sırbistan’da da siyasi istikrar devam ediyor. İki ülke de Avrupa Birliği ile yakın ilişkiler içerisinde olsa da Sırbistan Kosova meselesinden Macaristan ise siyasi ve ekonomik kaygılar ile Moskova’yla olan ilişkilerine dikkat ediyorlar.

Kaynaklar: Bloomberg, Reuters, Politico

Kaynak: Web Özel