Birleşik Krallık'ta yeni başbakan Rishi Sunak! Yıldızı nasıl parladı?

Birleşik Krallık'ta Liz Truss'ın istifasıyla yeniden ortaya çıkan başbakanlık krizi çözüldü. Boris Johnson'ın istifa ettiği süreçte Muhafazakar Parti'nin liderliği için Truss'la yarışa giren ancak eski Dışişleri Bakanı'na kaybeden Sunak, Truss'ın istifayla sonuçlanan 45 günlük macerasının ardından oluşan boşlukta göreve yeniden talip oldu. Gerekli desteği toplayan Sunak, kendisine rakip olması beklenen Penny Mordaunt'ın adaylık yarışından çekilmesiyle Tory'lerin yeni lideri yani Birleşik Krallık'ın yeni başbakanı oldu.

Liz Truss'ın istifasının ardından yaşanan süreçte, Muhafazakar Parti'nin yönetim kurulu işlevini gören The 1922 Committee adlı komitenin başkanı Sir Graham Brady, partinin liderini nasıl belirleyeceğini açıklamadan evvel “31 Ekim'de yapılacak bütçe görüşmelerinden önce yeni bir liderimiz olabilecek” demişti.

Sir Brady daha sonra, Muhafazakar Parti'nin liderliğine talip olmak isteyen isimlerin 24 Ekim tarihinde saat 14.00'e kadar 100 milletvekilinin desteğini almak zorunda olduğunu dile getirmişti. Aday olacağı söylenen isimlerden Savunma Bakanı Ben Wallace ve istifa eden İçişleri Bakanı Suella Braverman böyle bir çabaya girişmezken Boris Johnson da iddiaların aksine, 23 Ekim akşamı aday olmayacağını açıklamıştı.

Tahminler, Sunak ile Truss'ın yarıştığı oylamada üçüncü sırada yer alan eski Uluslararası Ticaret Bakanı Yardımcısı ve Ticaret Politikalarından Sorumlu Devlet Bakanı Penny Mordaunt'ın Sunak'la yarışa gireceği yönündeydi ancak Mordaunt, yarıştan çekildi ve Downing Sokağı 10 Numara'ya taşınacak isim Rishi Sunak oldu.

HİNT ASILLI İLK BAŞBAKAN!

Boris Johnson döneminin maliye bakanı Rishi Sunak, Birleşik Krallık'ın ilk Hint asıllı başbakanı olarak tarihe geçti. 42 yaşındaki Sunak aynı zamanda 1812'den bu yana ülkenin en genç başbakanı oldu.

Yıldızı hızla yükselen bir figür olan 1980 doğumlu Sunak, Oxford Üniversitesi Lincoln Koleji Felsefe, Politika ve Ekonomi Bölümü mezunu. 2010'dan beri de Muhafazakar Parti'ye üye. 2009'dan beri evli olduğu Akshata Murty ile iki çocuğu bulunuyor. Murty, Hindistan'ın en zengin isimlerinden bilişim şirketi Infosys'in sahibi Narayana Murty'nin kızı. Infosys'in 2021 cirosu 12 milyar doların üzerindeydi.

Peki Sunak ne getirecek? Aslında Sunak, özellikle Liz Truss'la girdiği yarışta çok da farklı vaatlerde bulunmamıştı. Vergileri azaltmak istediğini ancak bunu sorumlu bir şekilde yapacağını ifade eden Sunak, 20 Temmuz'da The Telegraph'ta yayınlanan yazısına başlık olarak “Margaret Thatcher'ın varisi olacağım” ifadesini çekmiş ve şöyle devam etmişti:

“Başbakan olursam, büyümenin önünü açmak için ihtiyaç duyulan radikal reformları uygulayacağım. Değerlerim Thatcher'ın değerleridir.”

Eski Maliye Bakanı Rishi Sunak'ın yıldızı ise pandemide parladı. 2020'nin başında göreve gelen Sunak, mali açıdan pandemi yönetimiyle ülkedeki en popüler siyasetçi haline gelmişti. Great Offices of State olarak da bilinen ülkenin en önemli dört koltuğundan (Başbakanlık, Maliye Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı İçişleri Bakanlığı) birinde oturan Sunak, Johnson'ın başbakanlığını sonlandıran süreçte ise istifa eden dört bakandan biri olmuştu. Johnson destekçileri Sunak'ı “Başbakanın altını oymak” ile suçlamaktaydı.

Liz Truss'ın 45 günü: Direnç, kriz, geri adım ve istifa!Dünya

Bununla birlikte Sunak için işler, 2022'nin başından bu yana kötü gidiyordu. Küresel enflasyon krizi sürecinde Sunak liderliğinde atılan adımlar yetersiz görülmekteydi. Aynı zamanda Boris Johnson'ın gidişinde büyük rol oynayan “Partygate” skandalında Rishi Sunak da polis tarafından para cezasına çarptırılmıştı.

EŞİNİN VERGİ STATÜSÜ TARTIŞILMIŞTI

2001-2004 yılları arasında yatırım bankası Goldman Sachs'ta çalışan Sunak'ın son yıllardaki zenginleşmesi de İngiliz basını tarafından irdelenirken Sunak'ın eşi Akshata Murty, "kendi vatanında ikamet etmeyen kişi" (nom dom) statüsünde olduğu için ülke dışında elde ettiği gelirin vergisini İngiltere'de ödemediğinden eleştirilmişti.

Sunak, eşinin vergi statüsüyle ilgili tartışmaların devam etmesi üzerine, hükümetin siyasi etik denetçisi Lord Geidt'ten, 2018'de göreve gelişinden bu yana sunduğu çıkar çatışması beyanlarını gözden geçirmesini istedi. Yapılan incelemede çiftin herhangi bir yasadışı yola başvurmadığı ortaya çıkmıştı.

Ülkedeki liderlik krizini çözmesi ve işleri rayına oturtması beklenen Sunak, Kral III. Charles'tan görevi aldıktan sonra başbakanlık koltuğuna oturacak.

metin.aktasoglu@haberglobal.com.tr 

*The Guardian, BBC, The Telegraph, The New York Times

Rishi Sunak mı Liz Truss mı? Birleşik Krallık'taki başbakanlık yarışında kim önde ?Dünya

Birleşik Krallık'ta şimdi ne olacak? 'Seçim' sesleri, Boris ihtimali ve dahası...Dünya

Kaynak: Web Özel