Rishi Sunak mı Liz Truss mı? Birleşik Krallık'taki başbakanlık yarışında kim önde ?

Birleşik Krallık'ta bir numaralı gündem maddesi Boris Johnson'ın ardından başbakanlık koltuğuna kimin oturacağı. Muhafazakar Parti liderliğinden istifa eden Johnson, partisinin 5 Eylül'de seçeceği isme görevi devredecek. Anketler sıcağı sıcağına farklı tablolar ortaya koysa da Ada basınında yer alan tahminler gerçek oldu ve son oylamaya Eski Maliye Bakanı Rishi Sunak ve Dışişleri Bakanı Liz Truss kaldı.

Bazı anketlerde yarışı önde götürdüğü görülen Uluslararası Ticaret Bakanı Yardımcısı ve Ticaret Politikalarından Sorumlu Devlet Bakanı Penny Mordaunt, üç aday arasından en az oyu aldı. Partinin meclis grubundan Sunak'a 137, Truss'a 113, Mordaunt'a ise 105 oy çıktı. Buna rağmen grup oylamasını önde bitiren Rishi Sunak için anketler iyi haberler vermiyor.

YouGov'ın 725 Muhafazakar Parti üyesiyle yaptığı ankete göre Rishi Sunak hem Liz Truss'ın hem de Penny Mourdant'ın sırasıyla 19 ve 14 puan gerisinde yer almaktaydı. Bu geride kalma durumunun bir açıklaması olmalı. Dolayısıyla son iki adaya bakarken Rishi Sunak'tan başlamakta fayda var.

Eski Maliye Bakanı Rishi Sunak, 42 yaşında genç bir siyasetçi. Great Offices of State olarak da bilinen ülkenin en önemli dört koltuğundan (Başbakanlık, Maliye Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı İçişleri Bakanlığı) biri olan Maliye Bakanlığı koltuğunda oturan Hint asıllı Sunak, Johnson'ın başbakanlığını sonlandıran süreçte istifa eden dört bakandan biriydi. Johnson destekçileri Sunak'ı “Başbakanın altını oymak” ile suçluyorlar.

PANDEMİDE YÜKSELDİ, ENFLASYON SALLIYOR

Halk nazarında ise 2020'nin başında göreve gelen Sunak, mali açıdan pandemi yönetimiyle ülkedeki en popüler siyasetçi haline gelmişti. Eski bakan için işler 2022'nin başından beri görece daha kötü gidiyor. Küresel enflasyon krizi Birleşik Krallık'ta da tarihi enflasyon oranlarına neden olurken Sunak liderliğinde atılan adımlar yetersiz görülmekte.

Aynı zamanda Boris Johnson'ın gidişinde büyük rol oynayan “Partygate” skandalında Rishi Sunak da polis tarafından para cezasına çarptırılmıştı. 160 binin üzerindeki Muhafazakar Parti üyesinin oy kullanacağı seçimde Sunak'ın bu sebeplerle şansının rakibine göre daha az olduğu düşünülüyor.

TRUSS'IN VERGİ SÖZÜ

46 yaşındaki siyasetçi Liz Truss da dört önemli koltuktan birinin sahibi. Dışişleri Bakanı Truss'ı öne çıkaran konu ise Brexit sürecinde sağın ciddi anlamda desteğini almış olması ve göreve gelmesi halinde vergi indirimi vadetmesi. Göreve geldiği ilk gün vergileri indireceğini söyleyen Truss, rakibi Sunak'ı da aynı yerden vuruyor ve vergileri artırarak büyümenin önünü kesmekle suçluyor.

SUNAK: THATCHER'IN VARİSİ OLACAĞIM

Vergileri azaltmak istediğini ancak bunu sorumlu bir şekilde yapacağını ifade eden Sunak, 20 Temmuz'da The Telegraph'ta yayınlanan yazısına iddialı bir başlık seçerken “Margaret Thatcher'ın varisi olacağım” diyor ve şöyle devam ediyor:

“Başbakan olursam, büyümenin önünü açmak için ihtiyaç duyulan radikal reformları uygulayacağım.”

Thatcher'ın çizgisinde olduğunu dile getiren Sunak, “Değerlerim Thatcher'ın değerleridir. Çok çalışmaya, aileye ve dürüstlüğe inanıyorum. Ben bir Thatcher'cıyım. Bir Thatchercı olarak yürüyorum ve ülkeyi bir Thatchercı olarak yöneteceğim” diyor.

70'li yıllarda tarihi bir enflasyon süreci yaşayan Birleşik Krallık, bu noktadan Margaret Thatcher'ın radikal politikalarıyla çıkmıştı. Thatcher, faizleri yükseltirken kamu harcamalarında ciddi kesintilere gitmişti. Üretim ve ihracata zarar verme pahasına bu yola giden ülkede enflasyon düşerken, işsizlik artmıştı.

TRUSS: 'GERÇEK MUHAFAZAKAR' BENİM!

Yine The Telegraph'ta yayınlanan bir yazı kaleme Liz Truss ise 19 Temmuz'da yayınlanan makalesinde “'Gerçek Muhafazakar' ekonomik planı olan tek aday benim” diyordu. Dışişlerinde attığı adımlara da vurgu yapan Truss, Ukrayna savaşında Birleşik Krallık'ın Rusya'ya karşı yürüttüğü sert politikanın da altını çizmekteydi.

Truss bir adım önde gözükürken Türkiye'ye sığınmacı gönderme planına dair yaptığı açıklamalar tepki de çekmişti. Ancak buna rağmen Boris Johnson döneminde Türkiye ile Birleşik Krallık'ın iç siyasetlerinden bağımsız bir politika yürüttükleri ve son birkaç yıllık süreçte karşılıklı olumlu adımların da atıldığı aşikar.

metin.aktasoglu@haberglobal.com.tr 

*BBC, YouGov, The Telegraph, The Guardian

Boris Johnson'ın istifasının ardından... Nasıl oldu, ne olacak, Türkiye'yi etkiler mi?Dünya

Kaynak: Web Özel