ABD ve Çin arasında sürpriz görüşme: Mayıs ayından sonra bir ilk

ABD Çin
ABD ve Çin arasında sürpriz görüşme: Mayıs ayından sonra bir ilk
Fotoğraf: Reuters

ABD Başkanı Joe Biden'ın Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, iki büyük güç arasındaki gerginliğin sürdüğü bir ortamda hafta sonunda Malta'da Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile görüştü.

Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada "İki taraf samimi, esaslı ve yapıcı görüşmelerde bulundu" dendi.

Adının açıklanmasını istemeyen üst düzeyli Amerikalı bir yetkili, toplantının iki gün boyunca toplam on iki saat sürdüğünü söyledi ve bu tür ve bu düzeydeki son toplantının geçen mayıs ayında yapıldığını hatırlattı.

Sullivan, Çinli Bakanla görüşmesi sırasında, "ABD ve Çin'in rekabet içinde olduğunu, ancak ABD'nin çatışma ya da karşı karşıya gelme arayışında olmadığını belirterek, Biden yönetiminde ritüel haline gelen bu ifadeyi bir kez daha tekrarladı.

Pekin'den yapılan açıklamada da "Wang Yi, Tayvan konusunun Çin-Amerikan ilişkilerinde aşılmaması gereken ilk kırmızı çizgi olduğuna dikkat çekti” dendi.

Amerikalı yetkiliye göre, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı, ABD'nin Çin'in kendi topraklarının ayrılmaz bir parçası olduğunu iddia ettiği Tayvan’ın bağımsızlığını "desteklemediğini", ancak ne Tayvanlılardan ne de Çinlilerden "statükoda tek taraflı bir değişiklik" istemediğini yineledi.

Askeri iletişim

Beyaz Saray kaynağına göre, Malta'daki bu görüşmede Çin ve ABD, başta "Asya-Pasifik bölgesindeki siyasi ve güvenlik gelişmeleri olmak üzere belirli alanlarda istişarede bulunma” taahhüdünde bulundu.

Ancak dönemin ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Tayvan’ı ziyaret ettiği Ağustos 2022'de Pekin tarafından kesilen iki ülkenin askerî yetkilileri arasındaki iletişim yeniden başlamadı.

Amerikalı yetkili, bununla birlikte, Amerikalıların Çinlilerin bu tür bir temasın yeniden başlamasıyla "ilgilenebileceklerine ilişkin zayıf ve sınırlı bilgiye" sahip olduklarını söyledi.

Aynı kaynağa göre, ABD ve Çin, son aylarda aralarında Dışişleri Bakanı Anthony Blinken'in de bulunduğu üst düzey Amerikalı yetkililerin Pekin'e arka arkaya yaptıkları ziyaretlerle ikili diyaloğu yeniden başlattı. İki ülke arasında çeşitli düzeylerde toplantılar yapılıyor.

San Francisco'da görüşme?

Aynı yetkili, Joe Biden ve Çinli mevkidaşı Şi Cinping'in Kasım ayında San Francisco'da (Kaliforniya) yapılacak olan APEC (Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği) zirvesinde baş başa görüşeceklerine ilişkin spekülasyonlar hakkında yorumda bulunmadı.

ABD-Çin ilişkileri, başta ticarî anlaşmazlıklar, Çin'in Güney Çin Denizindeki faaliyetleri ve Tayvan adası sorunu olmak üzere hemen hemen her alanda gerginliğini koruyor.

Pekin, ABD-Vietnam ilişkilerinin son dönemde güçlenmesinin de gösterdiği gibi, ABD’nin Asya'daki çok aktif diplomasisine ve Joe Biden'ın Çin’in ekonomik ve demografik zayıflıklarına ilişkin tekrarlanan yorumlarına sıcak bakmıyor.

Kaynak: Ajans Bizim

ABD Çin Malta Tayvan