Norveç bu kez hayat standardıyla değil, doğalgazıyla gündemde

Yıllardır yüksek refah seviyesi ile uluslararası kamuoyunun gündemine gelen Norveç, Rus doğalgazının Avrupa’ya sevkinin durma noktasına gelmesiyle doğalgaz kaynakları ile de öne çıkıyor.

Birleşmiş Milletler Raporu'na göre; Norveç, dünya üzerinde 'İnsani Gelişmişlik Endeksi' en yüksek ikinci ülke. 5 buçuk milyon nüfusa sahip İskandinavya ülkesi, son 6 yıldır en demokratik ülke seçiliyor. Bunun yanında ülkede yaklaşık 1,4 trilyon metreküp doğalgaz rezervi bulunuyor. Bu rezerv ülkenin kuzey batısında bulunan Kuzey Denizi'nde ve kuzeyindeki Arktik Okyanusu'nda bulunan Barents Denizi'nde. 

Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden önce Norveç, AB'nin doğalgaz ihtiyacının yüzde 20'sini karşılıyordu. Rus gazının kesilmesi ile bu yıl AB'nin Norveç'ten 90 milyon metreküp gaz tedarik etmesi bekleniyor. Bu miktar AB ülkelerinin toplam tedarikinin yüzde 25'ine denk gelirken, Rusya'dan bu yıl tedarik edilmesi planlanan gazın yüzde 20 daha fazlasına eşit. Birleşik Krallık ise gaz ihtiyacının neredeyse yarısını Norveç'ten karşılıyor.

PETROL GELİRLERİ KATLANDI 

Norveç, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali ile birlikte doğalgaz gelirlerini artırdı. Petrolden elde edilen gelirin bu yıl 93,7 milyar euroya çıkması bekleniyor. Norveçli enerji şirketi Equinor'un net karı, 2022'nin ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre; yüzde 250 kat artarak 6.8 milyar dolara yükseldi. Tüm bunların yanında Oslo hükümeti ayrıca 1.1 trilyon dolarlık dev bir kamu varlık fonunu da yönetiyor.

Geçtiğimiz günlerde Norveç doğalgazını Polonya üzerinden AB'ye ulaştıracak yeni bir doğalgaz boru hattı açıldı. Hat, Norveç gazını Danimarka üzerinden Polonya'ya taşıyacak. Proje, 2023 - 2033 yılları arasında 10 yıl boyunca hizmet verecek. 

İthalat ve ihracatının yüzde 75'ini AB ülkeleri ile yapan Norveç, gaz tedarikinin artışı ile AB ile olan ticareti daha da büyütecek. Ayrıca Norveç, AB'nin en büyük balık tedarikçisi konumunda. 

NORVEÇ AB'NİN TEK GAZ TEDARİKÇİSİ OLMAYACAK 

Kastamonu Üniversitesi Öğretim Görevlisi olan ve İskandinav siyaseti üzerine uzmanlaşmış, Doç. Dr. Evren Küçük, Norveç'in AB üyesi olmasa da NATO'nun kurucu üyelerinden olduğunu ve Avrupa içindeki vize birliğini oluşturan Schengen Anlaşması'nın da üyelerinden biri olduğunu belirtiyor. "Norveç Krallığı ile AB politikaları birbirine uyumlu" diyen Küçük, Kuzey Kutup Bölgesi'ndeki NATO-Rusya çekişmesi ve İsveç ile Finlandiya'nın NATO'ya başvurması gibi gelişmeler ile Norveç'in öneminin arttığına dikkat çekiyor.

Rusya'ya yapılan yaptırımlardan dolayı Norveç'in ön plana çıktığına değinen Dr. Küçük, "Her geçen gün Norveç'in AB pazarındaki önemi artıyor. Fakat Norveç AB'nin enerji ihtiyacının tamamını karşılayacak ya da AB için bir rahatlama sağlayacak manasına gelmiyor" diyor. Bilim insanı, "AB doğalgaz tedarik çeşitlendirmek için elinden geleni yapacak ve yapmaya da devam ediyor. Norveç'e bağlı kalmak istemezler" diye ekliyor.

'NORVEÇ FOSİL YAKIT KULLANIMINDAN KURTULMAK İSTİYOR'

Norveç'in Avrupa'daki enerji krizini hafifletme konusunda önemli bir adım atacağını belirten Küçük, "Norveç bu konuda olumsuz bir tavır içerisinde değil ama tüm AB ülkelerinin enerji ihtiyacını karşılayabilecek bir donanıma da sahip değil" diye belirtiyor. Evren Küçük, Norveç'in fosil yakıt kullanımından kurtulmak istediğini, 2025 yılına kadar ülkede dizel ya da benzinli araçların kullanımına son vereceğini belirtiyor ve ekliyor: "Ukrayna krizi olağanüstü bir durum. Bu yüzden fosil yakıt politikasının geçici de olsa bir süre daha devam ettirilmesi mümkün." 

 Ek kaynaklar: Reuters, Statista

Kaynak: Web Özel