Milli takım forması üzerinden bölünen ülke: Brezilya

Brezilya, dünyanın önde gelen futbol ülkelerinden biri. Canlı sarı ve yeşil tonlardaki forması ise, ülkeyi futbol sevgisi konusunda birleştiren bir unsur idi. Fakat forma son yıllarda politik bir sembol haline gelmiş durumda.

Kazandığı 5 dünya kupasıyla formasının (ve bayrağının) renklerini dünyanın dört bir yanına tanıtan Brezilya'da sarı formanın politik anlamı yaklaşan seçimler ve Dünya Kupası öncesinde iyice keskinleşti. Pele ve Ronaldo gibi futbolcularla özdeşleşen Brezilya milli forması, Cumhurbaşkanı Bolsonaro'nun mitinglerinde bu renkleri kullanmasından ötürü bugün artık bir ulusun kutuplaşmasının en büyük göstergesi konumunda.

'FORMAYI GİYERSEM BENİ BOLSONARO YANLISI SANARLAR'

João isimli 20 yaşındaki genç, milli formalar çıkar çıkmaz heyecanla mağazaya gidip sarı formayı denediğini anlatıyor. “Mağaza sahibi benim Cumhurbaşkanı Bolsonaro'yu desteklediğimi düşünerek, muhalif lider Lula hakkında söylenmeye başladı” diyen João, Bolsonaro taraftarı olmadığını ama mağaza sahibiyle tartışmaya girmemek için öyleymiş gibi davrandığını söylüyor. João, “O an fark ettim ki formayı almak insanlara benim Bolsonaro yanlısı olduğum mesajını verecek...”

Brezilya'da sarı formanın politik anlamlar taşıması yeni bir konu değil. Ülkede halk 2014'te sokaklara çıkmış, dönemin Cumhurbaşkanı Dilma Rousseff'i protesto etmişti. Sol yönetimin görevden alınmasını talep eden protestocular bayrak renklerinde kıyafetler giymişti

Bayrakların renkleri 2018'de de mevcut Cumhurbaşkanı Jair Bolsonaro tarafından seçim kampanyalarında kullanmıştı. Ülkede yine başkanlık seçimleri yaklaşıyor, ilk tur 2 Ekim'de yapılacak. Bolsonaro seçim kampanyalarında Brezilya bayrağının yanı sıra, bayraktaki yeşil, sarı ve mavi renklerini kullandı. Destekçileri de bu renkleri taşıyan tişörtler giydiler ve aksesuarlar taktılar.

Brasília Üniversitesi'nden tarih profesörü Mateus Gamba Torres, yeşil ve sarı formanın Bolsonaro hükümetiyle ilişkili bir sembol haline geldiğine işaret ederek, “Yani bu da nüfusun büyük bir çoğunluğunun artık kendini bu renklerle tanımlamadığı anlamına geliyor” dedi.

Siyasi danışmanlık hizmetleri yürüten Rafael Cortez, Bolsonaro'nun göreve geldiğinde formanın politik anlamının ortadan kalkması yönünde çalışacağını umduklarını aktarıyor. Cortez, Brezilyalı liderin ilk 100 gününde kendisine yönelik desteğin düştüğünü fark ettiğini ve bu nedenle formanın politik yanını pekiştirdiğini dile getiriyor.

SİYASİ TARTIŞMALARDA KAN DÖKÜLÜLÜYOR

Brezilya'da başkanlık seçimleri ve Dünya Kupası, hem düzenlenme tarihi hem de sosyal tartışmalar açısından ilk kez bu kadar iç içe geçmiş durumda.

Milli formaların bile kutuplaştığı bir ortamda insanların siyasi tartışmalara girmekten çekinmesinin önemli bir nedeni var: Brezilya'da siyasi tartışmalar ölümle sonuçlanabiliyor.

Örneğin, solcu eski cumhurbaşkanı Luiz Inácio Lula da Silva yanlısı Marcelo Aloizio de Arruda isimli bir kişi, Temmuz ayında Bolsonaro yanlısı olduğu iddia edilen bir polis memuruyla girdiği tartışmada polis tarafından vurularak öldürülmüştü.

'FORMAYI SADECE EVDE GİYECEĞİM'

Bilgisayar yazılımcısı 43 yaşındaki Ruy Araújo Souza Júnior ise, Bolsonaro destekçisi olarak görünmek istemediği için formayı sadece evde giyeceğini belirtiyor.

Öte yandan, Şarkıcı Ludmilla, Brezilya'nın ilk Grammy kazanan ismi Anitta ve rap sanatçısı Djonga gibi ünlüler, sahne performanslarında sarı forma giyerek, söz konusu kutuplaşmayı gidermek için çabalıyor.

Djonga, konserlerinden birinde konuklarına kamusal alanda sarı forma giymenin "bir protesto şekli olduğunu" söyledi. Sanatçı sevenlerine, “Onlar (Bolsonaro yanlıları), her şeyin kendilerinin olduğunu düşünüyorlar. Ailenin anlamını sahipleniyorlar, milli marşı sahipleniyorlar ama gerçek şu ki her şey bizim, hiçbir şey onların değil” şeklinde seslendi.

Fakat forma giymekten çekinen tek kesim Bolsonaro muhalifleri değil. 41 yaşındaki Alessandra Passos, oy vermeye sarı formasıyla gitmek istediğini belirtiyor ve ekliyor: “Fakat gergin ortamdan dolayı seçim günü forma giymeye çekiniyorum.”

PEKİ FUTBOLCULAR NE DÜŞÜNÜYOR?

Brezilya Milli Takımı ve Tottenham'ın forvet oyuncusu Richarlison, Brezilyalıların milli formayla ve bayrakla bağlarını koparan bu tarz imaların ülkenin ortak kimliğinin ortadan kalkmasına neden olduğunu vurguluyor.

6 ayda 45 siyasetçi öldü, kadınlar öfkeli... Brezilya'nın geleceği nereye gidiyor?Dünya

Richarlison, bu konuda şunları söylüyor:

“Bir Brezilyalı ve futbol hayranı olarak, milli forma ve bayrakla edindiğimiz kimliği tüm dünyaya gösterebilmek için elimden geleni yapıyorum. Hepsinden ziyade, hepimizin Brezilyalı olduğunu hatırlamasının önemli olduğuna inanıyorum.”

Kaynaklar: BBC, CNN, Bloomberg

Kaynak: Web Özel