Hava'ya neler oluyor? Yarım paket sigara içmiş gibi!

İstanbul ve batı bölgelerde küresel iklim değişikliğine bağlı sıcaklık artışları, beraberinde hem çevre kirliliği hem de su kaynaklarının tükenmesine neden oluyor. Artan sıcaklık ve yüksek basınç etkisiyle İstanbul geneli, Ankara Ostim'in yanı ısra, Düzce ve Osmaniye gibi kentlerde kirlilik yükü artmaya devam ediyor. Geçtiğimiz gün İstanbul Göztepe'de PM10 kirliliği sınır değerden 7 kat yüksek ölçülürken, Düzce kent merkezinde ise azot dioksit kirliliği sınır değerden 2.5 kat yüksek çıktı.

ÇOĞU YERDE KİRLİ 

Azot dioksit kirliliği insan sağlığı için çok tehlikeli asidik madde olduğunu söyleyen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı eski Müsteşarı Prof. Dr. Mustafa Öztürk ise “Ankara OSTİM bölgesinde de PM10 kirliliği sınır değerlerin yaklaşık 2.5 katı üzerinde ölçümleniyor. OSTİM bölgesinde yaşayanlar PM10'la kirlenmiş hava soluyorlar. Aynı şekilde İstanbul Göztepe'de de kirli hava solunuyor. Osmaniye'deki PM10 kirliliği de sınır değerlerin yaklaşık 5.5 kat üzerinde seyrediyor. Maalesef Türkiye'de çoğu şehrin havası kirli. Bunun en büyük nedenleri ise kalitesiz yakıtlar, kalitesiz yakma sistemleri, yoğun trafik, havanın sirküle edilemediği duvar gibi örülmüş binalar” dedi.

CİDDİ RİSK VAR

Hava kirliliği ve iklim değişikliğine bağlı sıcaklık artışının devam etmesi durumunda hem solunum hastalığı olanların hem de bebek ve çocukların sağlığının kötüleşeceğini sözlerine ekleyen Prof. Dr. Öztürk, “Daha vahimi havası kirli şehirlerde yaşayan insanlarımız günde ortalama 10 ila 14 adet sigara içmiş gibi zehir gibi hava soluyorlar. Kalp veya akciğer hastalığı olan kişiler, hamile kadınlar, çocuklar ve 65 yaş üzerinde olanlar KOAH hastalığı olanlar ve alerjik hastalığı olanlar ciddi risk altında” diye konuştu.

SESSİZ ÖLÜM

Öte yandan kış aylarında soba kullanımının artmasıyla birlikte karbonmonoksit zehirlenmeleri sıkça görüldüğüne dikkat çeken uzmanlar ise olası zehirlenme riskine karşı önemli uyarılarda bulunmaya devam ediyorlar. Türk Toraks Derneği Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Sabri Serhan Olcay, karbonmonoksit, zehirlenmeleri için "sessiz ölüm" derken, "Zehirlenme sırasında kan dolaşımındaki oksijen moleküllerine bağlanan hemoglobine oksijenden tam 240 kat daha güçlü bir şekilde bağlanır. Bunun sonucunda “karboksihemoglobin” adı verilen bir bileşik oluşur. Bu durum, vücudun oksijen taşıma kapasitesini ciddi şekilde düşürerek doku ve organlara zarar verir" diye konuştu. 

KORKUTAN KURAKLIK

DSİ eski yöneticisi Su Politikaları Derneği Başkanı Dursun Yıldız ise, dünya genelinde kurak alanlardaki artışın endişe verici boyutta olduğunun altını çizdi. Yıldız ise şu uyarıları sıraladı.  "Dünya toprakları kurumaya devam ediyor. Küresel boyutta kurak alanlar yaklaşık 4,3 milyon kilometrekare genişledi. Son yıllarda küresel toprakların yaklaşık yüzde 7,6’sı yani Kanada’dan daha büyük bir alan çoraklaşma eşiklerini aşarak daha az çorak alandan daha çorak alan sınıfına dahil oldu.”

Türkiye'nin kuraklık riskli ülkelerin başında geldiğini de sözlerine ekleyen Yıldız, “Türkiye aslında bir bölgesel kuraklık ülkesi. Bazı bölgelerimizde yağışlarındaki değişkenlik oranı çok yüksek. Son yıllarda etkili bölgesel kuraklıklar yaşadık .En fazla tarım sektörü etkilendi. Meralarımızın yüzde 64’ünde yeterli bitki örtüsü yok. Kuraklık nedeniyle meralarımızın bitki örtüsü azaldıkça erozyon tehdidi de artıyor" diye konuştu. 

REKORLAR KIRILDI 

Öte yandan Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Türkiye geneline yayılmış toplam 2 bin 58 gözlem istasyonundan aldığı verileri değerlendirerek “2024 Yılında Gerçekleşen Meteorolojik Uç Değerleri” yayınladı. 2024 yılının en sıcak günü Şanlıurfa Ceylanpınar’da yaşandı. 20 Haziran 2024 tarihinde Ceylanpınar’da hava sıcaklığı 47,8 derece olarak ölçüldü. 2024 yılının en soğuk günü ise 29 Şubat’ta yaşandı ve termometreler eksi 34,3 dereceyi gösterdi.

mert.inan@haberglobal.com.tr 

Kaynak: Web Özel