Operaya en büyük bağış... Abdülaziz Almanya'yı kıskandırdı

Gazeteci Hacı Yakışıklı'nın, “Ben ‘Devlet Opera ve Balesi’ diye bir şeyin olmasına karşı çıkarım. Bizim kültürümüzde olmayan bir şeyi koskoca Türkiye Cumhuriyeti Devleti niye sahipleniyor” ifadeleriyle başlayan “Türk kültüründe opera var mı” tartışması devam ediyor. Yakışıklı’nın sözlerine Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Dr. Batuhan Mumcu’dan yanıt geldi. 

BAKANLIK OSMANLI'YI HATIRLATTI

Dr. Batuhan Mumcu, sanatı ve sanatçıyı himaye etmenin Osmanlı devlet geleneğinin önemli bir unsuru olduğunu hatırlatarak, “Düşündüğünüzün aksine köklü bir opera ve bale geleneğine de sahibiz. 1800’lü yıllardan itibaren Osmanlı padişahlarımız, dünyaca ünlü bestecileri kadim kültür başkentimiz İstanbul’a davet ederek pek çok opera ve bale eserinin bu topraklarda sahnelenmesinin önünü açmıştır. Kıymetli kurumlarımızla sanat ve sanatçıları desteklemeye devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.

HABSBURG HANEDANININ GÜMÜŞ PARASI

Bu tartışmalar devam ederken, Osmanlı İmparatoru Sultan Abdülaziz'in 19. yüzyılda dönemin en önemli opera ve klasik müzik sanatçılarından Richard Wagner'e, Bayreuth Operası Binası'nın inşası için yaptığı 900 Thaler'lik bağışın belgesi gündeme geldi. Habsburg Monarşisi için basılan gümüş bir sikke olan Thaler ile yapılan bağışın miktarı Alman İmparatoru'nun yaptığı bağışın bile üzerindeydi. Söz konusu belgeyi ortaya çıkaran müzikolog, besteci ve orkestra şefi Emre Aracı, İstanbul'da Alman bestecilere yönelik ilgiyi ve özellikle Wagner eserlerine hayranlığı da detaylarıyla anlatmıştı.

ABDÜLAZİZ, ALMAN İMPARATORLUĞUNU GEÇTİ

Emre Aracı söz konusu çalışmasında Sultan Abdülaziz'in bağışlarıyla ilgili şu ifadelere yer veriyor: “...Raporlara göre Sultan Abdülaziz 1872'de Wagner'in Bayreuth Festival Tiyatrosu'nun inşaat fonlarını desteklemek amacıyla her biri 300 Thaler değerinde bağışta bulunmuştur. Liszt, Prenses Carolyne'e yazdığı bir mektupta Sultan'ın cömertliğini över, ancak biraz da üzüntüyle ekler: '... şu ana kadar, Alman İmparatoriçesi, Weimar Kraliyet Ekselansları, Württemberg Kraliçesi Olga ve pek çok saygıdeğer kuzeni, projenin kendisine karşı kötü niyetleri olmasa da, bunu yapmaktan kaçınıyorlar.”

İSTANBUL'DA WAGNER HAYRANLIĞI

Emre Aracı, Sultan Abdülaziz'in Bayreuth Operası'na yaptığı yüklü bağış dışında İstanbul'da Wagner'e duyulan hayranlığa da vurgu yapıyor. İstanbul Operası Direktörü Henry Ketten'in çalışmalarını hatırlatan Aracı, Ketten'in 13 Mayıs 1869 tarihli La Turquie gazetesindeki köşesinde “Avrupa’nın Aslanı”, “Armoninin Prensi” olarak tanımladığı Wagner’e ithafen yazmış olduğu bir şiirini İstanbullu okurlarının dikkatine sunduğunu belirtiyor.

TEPEBAŞI'NDA BEETHOVEN SENFONİSİ

Emre Aracı, “Wagner'in İstanbul Rüyası” başlıklı çalışmasında Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Dr. Batuhan Mumcu'nun vurguladığı gibi, İstanbul'da sergilenen operalara duyulan ilgiyi de detaylı bir şeklide anlatıyor. Aracı şunları kaydediyor: “Wagner’in ve diğer Alman bestecilerinin eserlerinin İstanbul’da tanınmasında, sonradan Bahriye Bandoları’nın şefliğine getirilecek olan Paul Lange Bey’in (1857- 1919) büyük emekleri olmuştu. Lange, Tepebaşı Bahçesi’nde idare ettiği orkestra konserlerinde sıklıkla Alman bestecilerin de eserlerine yer vermekteydi. Hatta 16 Mayıs 1886 Pazar akşamı Beethoven’ın Pastoral Senfoni’sinin birinci bölümünü idare ederken seyirciler arasında o gün İstanbul’dan geçmekte olan meşhur besteci Çaykovski de vardı.”

 ertan.altan@haberglobal.com.tr

Kaynak: Web Özel