Derin İngiliz'in planı, Kürt isyanlarının yeni belgeleri!

Anadolu'da Kürt isyanları çıkartarak, Milli Mücadeleyi baltalamak isteyen İngiliz istihbarat subayı Binbaşı Edward William Charles Noel'e ilişkin yeni arşiv belge ve bilgiler gün yüzüne çıktı. İngilizce’nin yanı sıra Rusça, Farsça, Fransızca ve Kürtçe'de bilen Noel, Nutuk’ta Atatürk tarafından “Mr. Nowill” olarak bahsedilen kişi olarak biliniyor. 1918-1920 yılları arasında İngiltere’nin Bağdat Valisi Arnold Talbot Wilson’a bağlı istihbarat subayı olarak görevlendirilen Noel'in, Bedirhan Aşireti’nin iki üyesi ile sürekli bağlantılı olduğu, Güneydoğu ile Irak'ın kuzeyindeki faaliyetler yürüttüğüne ilişkin yeni belgeler Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bölümü'nden Ahmet Ercivan tarafından ortaya konuldu. 

BEDİRHAN AŞİRETİYLE KOL KOLA

Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı envanterinden ortaya çıkartılan yeni arşiv belgelerinde; Noel'in; 3 Temmuz 1919 tarihinde İstanbul’da Şeyh Abdülkadir ve Bedirhan ailesinin bazı üyeleri ile görüştüğü, 23 Temmuz 1919’da Halep ve Bağdat'taki bazı Kürt aşiret reisleri ile temaslarda bulunduğu, sonranda Halep'teki Kürt lider ile İngiliz mandası üzerine görüşmeler yaptığı yer alıyor.

KARABEKİR'İN TELGRAFI

Noeli'n faaliyetlerinin dönemin Doğu Cephesi Komutanı Kazım Karabekir Paşa tarafından dikkatle takip edildiği, Karabekir'in 3. Kolordu Komutanlığı’na 6 Eylül 1919 tarih ve 529 numaralı göndermiş olduğu şifre telgrafta, Noel'in Türk, Kürt ve Ermeni nüfusunu incelemek üzere İstanbul Hükümeti’nin izniyle dolaştığı, Malatya’daki süvari alayının sayısı az olduğu için bu kişileri tutuklamaya cesaret edemediği arşiv belgelerinden yansıyan bilgiler dikkat çekiyor. 

PROPAGANDA FAALİYETLERİ 

13. Kolordu komutanlarından Cevdet Bey 9 Eylül 1919 günü 302/300 nolu genelgesinde ise Noel'e ilişkin şu saptamalar dikkat çekiyor: "Binbaşı Noel adıyla seyahat eden bu şahıs iki ay önce Diyarbakır’a gelmiştir. Türk hükümetine karşı açık bir propaganda yürütmektedir. Altı ay içerisinde tek Türk yetkilisinin kalmayacağına dair teminat verdiği Milli Aşireti reisine para önermiştir. Fakat bütün vaatlerine karşın, emelleri doğrultusunda bir cevap alamamıştır."

MUHİTTEN KOVDULAR

Mustafa Kemal Paşa'nın, Noel’in faaliyetleri hakkında bilgi sahibi olduğu da arşivlerden yansırken, Büyük Önder'in Noel hakkında söyledikleri ise kayıtlarda şöyle yer alıyor: "Noel isimli bir İngiliz subayı uzun bir zaman Diyarbakır’da gayretler sarf etti ve faaliyetlerinde her türlü sahtekârlık ve aldatmaya başvurdu. Fakat bizim Kürt vatandaşlarımız hazırlanan komplonun farkına vararak onu ve vicdanlarını parayla satan diğer bir grup haini o muhitten kovdular."

"Diyarbakır faaliyetlerinde sukutu hayale uğramış olan Mister Noel, Bedirhan kabilesine mensup ve para vererek ikna ettiği, Kâmuran, Celadet ve Diyarbakırlı Cemil Paşazade Ekrem gibi hısımları arasında hiç itibarı olmayan bir grup maceraperestle Malatya’ya gitti. Kürt vatandaşlarımızın ayaklanmasını tahrik etmek istediler. Bu habis planın gayesi memleketin evlatları arasında bir mücadele ve kan dökmeye sebep olmaktı. Bu şahıslar milli kuvvetleri küçümsemelerinin tabii  neticesi olan perişanlıkla karşılaştılar." 

[email protected] 

Kaynak: Web Özel