Facebook'un çifte standardı nasıl çalışıyor? 'Sen Neymar'la bir misin?'

Son söyleyeceğimizi başta özetleyelim. Facebook'un ünlü isimlerin hesabına davrandığı gibi sizin hesabınıza davranmadığı ortaya çıktı. Peki Facebook ünlü insanların hesapları ile sıradan insanların hesapları arasında nasıl bir çifte standart uyguluyor? Firma içi raporlara göre XCheck ismi verilen sistem VIP hesapların kalitesini ölçmek için yaratılmıştı. Bugün bu sistem bu hesapların yaptırım görmesini engellemek için kullanılıyor.

Bu sistem sayesinde ünlü hesapları taciz, şiddet veya cinsel içerikli videoları paylaştıkları zaman bir yaptırımla karşılaşmıyorlar. Normalde böyle bir süreç hesabınızın askıya alınmasına kadar gidebilir. Örneğin Facebook 2019 yılında Brezilyalı süper star Neymar’ın çıplak bir kadının fotoğrafını Facebook’a koymasına izin verdi. Kadın, Neymar’ı tecavüz ile suçlarken gönderi Facebook’tan silinmeden önce milyonlarca insana ulaştı.

Facebook’un ünlü hesaplarına yaklaşımı hakkında şirket içinde yürüttüğü bir soruşturmaya katılan bir çalışan, “Ünlülere halka davrandığımız gibi davranmıyoruz” dedi. Çalışan şöyle devam etti: "Topluluktaki diğer insanların aksine hiçbir yaptırım olmadan kuralları çiğneyebilirler."

5.8 MİLYON VIP HESAP

XCheck kapsamında olan hesap sayısının 2020 yılında 5.8 milyon olduğu ifade ediliyor. Firma geçen haziran ayında ünlülerin hesapları hakkında çok az sayıda karar verdiklerini söylemişti.

Facebook sözcüsü XCheck hakkındaki eleştirilerin haklı olabileceğini ifade ederken, “Bu sistemdeki amacımız bazı içeriklerin neden paylaşıldığına ilişkin daha detaylı inceleme yapabilmemiz” dedi.

XCheck hakkındaki bilgilerin bir bölümü sistem hakkında dışarı bilgi sızdıran ve karşılığında yasal koruma isteyen bir şirket çalışanı tarafından sağlandı. Aynı zamanda şirket içi notlara göre firma insan kaçakçılığına aracılık ettiğinin de farkında.

İLGİLİ HABER

Tüm gün baktıkları: Tecavüz, hayvana eziyet, işkence...

BAZEN BİLGİ VERİYORLAR

Kimilerine göre Facebook, sistem içinde bulduğu bazı sıkıntıları diğer insanlar fark etmeden kamu oyu ile ‘sınırlı’ bir şekilde paylaşıyor ki olay daha derinleşmeden kapanabilsin. Bütün bunlara rağmen para basma makinesi çalışmaya devam ediyor. Facebook son 5 yılda 100 milyar dolar gelir elde ederek 1 trilyon dolarlık bir şirket olmayı başardı.

Eğer Facebook’a göre ‘sıradan’ olan bir vatandaş, cinsel içerikli, taciz, şiddet veya nefret suçu içeren bir paylaşımda bulunursa içerik otomatik olarak veya bir insan müdahalesi ile yayından kaldırılıyor. CEO Mark Zuckerberg 2018 yılında yaptığı bir açıklamada platformdaki içerik kaldırma kararlarının yüzde 10’unun hatalı olduğunu kabul etmişti.

Facebook’taki 45 ekip, XCheck sistemine insan ekleyebiliyor. Tekrar Neymar örneğine dönecek olursak, futbolcu olayın ardından kendini savunmak için Facebook ve Instagram’a iki video çekti, bu iki videoda kadın ile arasındaki WhatsApp yazışmalarını (içerisinde kadının çıplak görüntülerinin de olduğu) herkese göstermesine Facebook izin verdi. Sıradan bir hesap bunu yapabilir miydi?

İLGİLİ HABER

Messi ve Ronaldo seviyesine çıkamıyor!

Normalde, Facebook’a konan bir çıplak fotoğraf, uygulama tarafından anında siliniyor. Neymar örneğinde böyle olmadı ve tecavüz ettiği iddia edilen kadının fotoğrafı 56 milyon kişi tarafından görüldükten sonra platformdan kaldırıldı.

Facebook’un resmi yönergesine göre çıplak fotoğrafın sadece kendisi silinmemeli onu paylaşan hesap da silinmeli. Tabii Neymar’ın başına bu gelemezdi.

Bir VIP hesap Facebook’un topluluk kurallarını ihlal ederse, firma hesabın sahibi ile iletişime geçiyor ve kendisi bu paylaşımı kaldırmadan hesap sahibinin paylaşımı silmesini istiyor. Geçen aralık ayında yapılan bir hesaba göre XCheck’te topluluk kurullarının ihlal edildiği içerikler 16.4 milyar kez görüntülendi.

FACEBOOK NEDEN ÜNLÜLERE FARKLI DAVRANIYOR OLABİLİR? 

Ünlüler sosyal medyada sadece kendilerini temsil etmiyorlar, bu insanlar sosyal medyada olduğu için milyonlarca insan arkadaşlarını görmek dışında Instagram veya Facebook'a giriyor. Yüksek takipçili hesaplar bu yüzden sosyal medya şirketleri için çok değerli. Twitter'ın bu konuda Facebook'tan biraz daha katı olduğunu eklemek gerek. Geçen yıl Başkan Trump şiddet olaylarını tırmandıran açıklamalar yaptığında gönderilerini silen ve hesaplarını askıya alan ilk mecra Twitter olmuştu.

-Yukarıdaki derlemede yer alan bilgiler The Wall Street Journal'ın Facebook Papers isimli araştırma dosyasının ilgili bölümünden alınmıştır.