Dokunuyor, kavrıyor, hissediyor... Gerçek gibi protez kol geliştirdiler!

Protez kol ve el teknolojisi son yıllarda çok gelişti. Birbirinden bağımsız olarak hareket eden parmaklar ve eklemlere sahip eller, protez el kullanıcıları için büyük kolaylık sağlıyor. Bu tarz protezler 3D yazıcılarla kişiye özel üretilebiliyor. Bu tarz protezler, kol kaslarındaki aktiviteden yararlanıyor ve kaslardan gelen sinyali protezi çalıştırmak için kullanıyor. Ancak yapay eller, hala kullanıcılar için bazı zorluklar içeriyor. Çoğu kullanıcı protez kol ve elleri kontrol etmeyi zor bulmakta. 

Sorun, kullanıcıların el veya bilek hareketleri oluşturmak için genellikle kaslarını belirli kalıp kombinasyonlarında kasmak zorunda olmaları. Bu kombinasyonla protezin hareketi algılayıp harekete geçmesi zaman almakta. Ayrıca istenilen hareket bazen protez tarafından yapılamıyor.

Bu sorunun altında, el veya bilek hareketleri için beyne giden sinyallerin hala tam olarak sınıflandırılamaması yatıyor. Bu da bilim insanlarının sinyalleri doğru yorumlayıp istenildiği gibi çalışan protez el ve kol yapmasını zorlaştırıyor.

Araştırmacılar şimdi işin içine yapay zeka katarak yaşanan problemi çözmek için uğraşıyor. Minnesota Üniversitesi'nden Diu Khue Luu ve Anh Tuan Nguyen meslektaşlarıyla birlikte, koldan algıladığı sinir sinyalleri ile kullanıcının amacını öğrenen bir yapay zeka yazılımı kullanarak bahse konu soruna ilişkin önemli bir adım attı. Bilim insanları, "Engelli bireyin hangi hareketi yapmak istediğini anlayabilmek için bir yapay zeka yazılımı kullanıp, beyin gücü ile çalışan sistem sunuyoruz" diyorlar.

YAPAY KOL HAREKETLERİ ÖĞRENİYOR 

Yapay zekaya elin hareketlerini öğretebilmek için kullanıcının sağlam eline veri ileten özel bir eldiven takması gerekiyor. Diğer ele ise sinyal toplayıcı bir cihaz takılıyor. Kullanıcı, eldiven taktığı sağlam eliyle tüm hareketleri yaparken aynı hareketleri diğer tarafıyla da yapmaya çalışır. Yapay zeka, sağlam elin yaptığı hareketler ile diğer tarafa takılmış cihazdan gelen verileri eşleştirir ve kaydeder. Tüm hareketler yapay zeka tarafından öğrenildiğinde protez kol takılır ve cihaz ile yapay zeka bluetooth yardımı ile eşleştirilir.

Protez kol hareket ettirilmek istendiğinde yapay zeka, ampüte kolda bulunan cihazdan gelen sinyalleri, daha önce kaydedilmiş hareketlere uyarlıyor. Böylece protez kol, yapılması istenen hareketi çok daha hızlı ve doğru bir şekilde yapıyor. Kullanıcı hareketleri yaptıkça protez kol hareketleri daha doğru kavrıyor. Luu, Nguyen ve ekibi "Yapay zeka, kullanıcıların hareket niyetlerini çözerek, vücudun üst kısmındaki protez uzuvlarını düşünceleriyle kontrol etmelerine olanak tanıyor" diyor. Protez kol, üzerindeki sensörler sayesinde kullanıcısına dokunma ve boşlukta hareket hissiyatı da sağlıyor. 

DAHA HIZLI ÇALIŞIYOR

Protez kol geliştiren şirketlerden biri de New York merkezli Esper Bionics. Firmanın ürettiği Esper Hand isimli protez kol ve el de yapay zeka desteği ile çalışıyor. Esper Hand, tek tek kaslardan gelen sinyalleri alabiliyor,  nesneleri yapay zeka destekli olmayan protezlere göre üç kat daha hızlı kontrol edebiliyor. 380 gram hafifliğinde olan protez kol, kompozit malzemeden üretiliyor.  Kontroller, giyilebilir bir beyin-bilgisayar ara yüzü aracılığıyla yapılıyor. Bulut tabanlı bir yapay zeka yazılımı ise, elin kontrolünü kişiselleştirerek protezin düzgün bir şekilde çalışmasını sağlıyor. 

Esper Bionics'in CEO'su ve kurucu ortağı Dima Gazda, "Esper ürününü geliştirirken, bunun milyonlarca hayat hikayesini yeniden yazmak, insanların daha tatmin edici hayatlar yaşamasına yardımcı olmak olduğunu her zaman hatırlıyoruz" diyor.

Yapay zeka ile çalışan protez kollarda, kullanıcı kolu ne kadar çok kullanırsa protez kol da hareketleri o kadar daha iyi yapıyor. Protez kol, kullanıcının en çok tekrarladığı davranış kalıplarını tespit edebilir ve böylece kullanıcının hareketlerini tahmin edebiliyor. Bu, kolun kullanıcının hiçbir çabası olmadan sezgisel olarak hareket etmesi için eğitilmesine yardımcı oluyor. Ayrıca bir mobil uygulama aracılığıyla kontrol edilebiliyor ve eğitilebiliyor.

Kaynaklar: Time, ZDnet, Discovermagazine

Kaynak: Web Özel