Yaptığınız iş ileriki yıllarda beyninizi nasıl etkileyecek?

Yaptığınız iş ileriki yıllarda beyninizi nasıl etkileyecek?

İş hayatı boyunca veri analiz eden, hafızasını kullanan ve sorunlu insanlarla uğraşan kişiler emekli olunca 'zıpkın gibi oluyor'. Part-time çalışanların bunama riski neden yok denecek kadar az?

Ortalama bir insan hayatının üçte birini iş yerinde geçirir. Yaptığınız iş yürüme şeklinizden düşünme şeklinize kadar her şeyi değiştirebilir. İşinizi sevmeseniz de getirdiği sosyal statü hoşunuza gidiyor olabilir. Veya yapmayı bildiğiniz tek meslek olduğu için işinizi değiştiremiyor olabilirsiniz. Her ne olursa olsun yaptığınız iş, mesleği bıraktıktan sonra da beyninizin çalışma biçimini etkiliyor.

Yapılan son araştırmalar gösterdi ki fiziki güç yerine daha çok akıl konarak ortaya konan işleri yapanlar emekli olduktan sonra daha az bunama (demans) riski ile karşılaşıyor.

107 bin 896 kişinin incelendiği çalışmada araştırmacılar 45 yaşından sonra daha çok akıl yürütmeyle iş yapan 1.143 kişiyi 17 yıl boyunca takip ettiler. Bu 17 yılın sonunda kişilerin bunama riskinin normal bireylere göre yüzde 23 daha az olduğu ortaya çıktı. Araştırma akıl yürütme ile yapılan işleri doktorluk ve yöneticilik gibi meslekler olarak tanımladı.

Geçen yıl Danimarka’da yapılan bir araştırmada da çiftçilik gibi fiziki çalışma gerektiren işlerin ileriki yaşlarda bunamaya sebep olabileceği ifade edilmişti.

FAZLA MESAİ SAĞLIKLI DEĞİL

Akıl yoluyla çalışmak ilerisi için akıl sağlığımızı korusa da uzun saatler boyunca çalışmak sağlık için iyi bir şey değil. Melbourne Üniversitesinin 6 bin kişi ile yaptığı bir araştırmaya göre 40 yaşının üstünde sürekli fazla mesai yapan bireylerde düşünsel bozukluklar ortaya çıkabiliyor.

Part-time çalışanların ise haftada 25 saat çalıştığı varsayılarak ileriki yıllarda çalışmaktan ötürü bunama veya benzeri semptomlar göstermeleri beklenmiyor. Haftada 25 saatten az çalışmanın ise ileriki yıllarda düşüncelerin yavaşlaması gibi sıkıntılara sebep olabileceği ifade ediliyor.

Tokyo’daki Keio Üniversitesi’nde baş araştırmacı olarak çalışan Profesör Colin McKenzie, “Çalışmak daha yaşlı olanlar için beyin aktivitesini güçlendirebilir. Kısacası buna ‘akılı kullan veya kaybet’ durumu diyebilirsiniz” değerlendirmesinde bulunuyor.

'VERİLERİ ANALİZ ETME...'

Edinburg Üniversitesi’nn 1066 kişiyle yaptığı araştırmaya göre cerrahlar, avukatlar ve grafik tasarımcılar ileriki yaşlarında düşünme ve hızlı karar verme yeteneklerini büyük ölçüde koruyabiliyorlar. Bu meslek gruplarından emekli 70 yaşındaki bireyler veri analiz etme, hafıza, karmaşık insanlarla uğraşma ve mentorlük gibi yetenekler sergiledikleri için bunama yaşamayabiliyor.

Bu insanların bunama riski az olsa bile hayatları boyunca taşıdıkları stres ortalama yaşam beklentisini düşürebiliyor. Colarado Üniversitesi’nde araştırmacılar yaşları 60 ila 79 arasında değişen 99 kişiyi inceledi. Bu kişiler kariyerleri boyunca yüksek düzeyde fiziki bir iş yaptılarsa beyinlerinin yaşlanma ve bunamadan etkilenen kısmı hipokampus küçük kalıyor ve bu nedenle de hafızaları iyi işlemiyor. Araştırmada yüksek düzeyde fiziki işten kasıt, kutu taşımak, raflara erişmek gibi sınıflandırılıyor.

KÜF KOKUSU VE YAPIŞKAN

Florida Eyalet Üniversitesi’nin 5 bin yetişkinle yaptığı bir araştırmaya göre hijyenik olmayan veya sıkıcı işyerlerinde çalışanların ileriki yıllarda düşünceleri yavaşlayabiliyor. Endüstriyel hijyen uzmanlarına göre kimyasal çözücü ve küf kokusu beyin aktivitesinin ileriki yıllarda yavaşlamasına sahip olabiliyor.

Fransız bir araştırmacının başka bir çalışmasına göre ise boya fabrikalarında çalışan işçiler, ağır yapışkan kokularından dolayı ileriki yıllarda zayıf bir hafızaya neden olabiliyor. Harvard Üniversitesi Kamu Sağlığı bölümünde çalışan Erika Sabbath, “Son 12-30 yıl arasında kimyasal maddelere maruz kalarak çalışanlarda hafıza geriliği ve düşünce yavaşlaması var. Ama yüzde yüz de bu neden düşünceleri yavaşlıyor diyemem biraz daha araştırmamız gerekiyor” ifadelerini kullandı.

*Yukarıdaki derlemede yer alan bilgilerin önemli bir bölümü The Telegraph'ta Allice Hall imzasıyla yayımlanan 'The science of what your job is doing to your brain' isimli makaleden alınmıştır.