Çarpıcı araştırma: 'Binlerce kanser vakasının önüne geçilebilirdi'

Hareketsizlik, egzersizler ve kötü huylu tümörler hakkında yapılan ufuk açıcı yeni bir araştırmaya göre neredeyse tüm ABD vatandaşlarının günde 45 dakika yürüdüğü senaryoda, her yıl ülkedeki 46 bini aşkın kanser vakasının önlenebileceği tespit edildi. Ülke genelinde 60 bini aşkın insanın kansere yatkınlığı ve fiziksel etkinlik alışkanlarını analiz eden çalışma ABD'deki yaygın kanserlerin yaklaşık yüzde 3'ünün hareketsizlikle güçlü bir şekilde bağlantılı olduğunu buldu.

Bulgular, kalkmak ve hareket etmek kadar basit bir aktivitenin dahi on binlerce kişinin önümüzdeki yıllarda kansere yakalanmaktan kaçınmasına yardımcı olabileceğini öne sürüyor.

Aslında geçmişte de egzersizin kanser riskini etkilediğine dair çok sayıda kanıtımız vardı. Geçmişte yapılan deneylerde de fiziksel aktivitenin bağışıklık sistemini vücudun tümör büyümesiyle savaşma yeteneğini güçlendirecek şekilde değiştirdiği tespit edilmişti. Örneğin egzersizlerin kanser hücrelerini hedef aldığı bilinen bazı bağışıklık hücrelerinin aktivitesini artırdığı görülmüştü.

Bununla birlikte egzersizler kanser hücrelerinin büyümesini engelleyen inflamatuar maddelerin seviyesini de artırarak belirli kanser türlerine sahip kişilerde daha uzun hayatta kalmaya sebebiyet vermekte.

YÜZDE 69...

JAMA Internal Medicine'de 2016 yılında yapılan bir inceleme; meme, mesane, kan ve rektum kanserleri de dahil olmak üzere en az 13 kanser türüne yönelik riskimizin, fiziksel olarak aktif olduğumuzda önemli ölçüde düştüğü sonucuna vardı. 2019'da yayınlanan bir başka raporda ise bu azalmaların yaklaşık yüzde 69 gibi oldukça yüksek oranlara erişebileceğini hesapladı.

Aynı zamanda birçok çalışma, hareketsiz kalmanın çeşitli kanserler için riski artırdığını gösteriyor. Ancak bilim insanları, bu risklerin hangi oranda ve nasıl vakaya dönüştüğü; daha somut olarak, her yıl kaç kişinin az hareket etmekle yakından bağlantılı bir şekilde kansere yakalandığı hakkında şaşırtıcı derecede az şey biliyor.

Bu nedenle, Ekim ayında Spor ve Egzersizde Tıp ve Bilim'de yayınlanan yeni çalışma için, Amerikan Kanser Derneği ve Atlanta'daki Emory Üniversitesi'nden araştırmacılar, kanser ve hareketsizlik arasındaki bağlantıları ölçmek için PAF adı verilen karmaşık bir istatistiksel analiz kullandılar.

Matematiksel bir yol olan PAF (population-attributable fraction: popülasyona atfedilebilir fraksiyon) bize her yıl bilinen tüm hastalık örneklerinden, örneğin kolon kanseri vakalarının kaçının makul bir şekilde sigara, alkol veya yağlı yiyeceklerin ya da aşırı oturmayla ilişkilendirilebileceğini söyleyebilir.

YEDİ FARKLI KANSER TÜRÜ

Hareketsizlikten kaynaklanan kanserin PAF değerini hesaplamak için Amerikan Kanser Derneği bilim insanları, 2013 ve 2016 yılları arasında 20 yaş ve üstü tüm vakalar hakkında ABD Kanser İstatistikleri veri tabanından anonimleştirilmiş veriler aldı. Ekip, hem toplam kanser vakalarına hem de geçmiş çalışmalarda kısmen aktivite veya hareketsizlik ile yakından bağlantılı olduğu tespit edilen mide, böbrek, yemek borusu, kolon, mesane, meme ve endometriyal tümörler olan yedi kanser türüne odaklandı.

Koronavirüs salgınından sonrası için kanser vakalarında artış uyarısıSağlık

Daha sonra yarım milyonu aşkın insanın katıldığı federal ankette ABD'li yetişkinlerin ne kadar hareket ettiklerine dair verdikleri yanıtları incelediler. Bunu Amerikan Kanser Derneği'nin haftalık 300 dakika tempolu yürüyüş gibi basit tavsiyeni, vücut kitle endeksi verilerini ve diğer verilerle birleştirerek bir formül elde edildi. Buna göre hareketle önlenebilecek vaka sayısı 46 bin 356 olarak (cilt kanseri hariç yıllık kanser vakalarının yüzde 3'ü) tespit edildi.

MEME KANSERİ EN ÖNDE

Dünya geneli için de önemli bir mesaj anlamına gelen bu çalışmada tek tek kanser türlerine bakınca öne çıkan ise meme kanseri oldu. Yıllık meme kanseri vakalarının yüzde 17'sinin hareketle önlenebileceği tespit edildi.

Elbette kanser birbiriyle örtüşen, iç içe geçmiş birçok nedeni olan ve şaşırtıcı derecede karmaşık bir hastalık. Ayrıca, risklerin asla sıfıra düşmeyeceğini ve en aktif insanların dahi pek çok farklı nedenle kanser geliştirebileceğini vurgulamakta fayda var. Ancak riski düşürdüğü açık ve uygulaması oldukça basit bir yolu denemek de bizim elimizde...

metin.aktasoglu@haberglobal.com.tr 

*Bu haberdeki bilgilerin tamamı The New York Times'ta “300 Minutes a Week of Moderate Exercise May Help Ward Off Cancer” başlığıyla yayınlanan makaleden derlenmiştir.

Kaynak: Web Özel