5 soru 5 cevap: Kanser aşısı hayal olmaktan çıkıyor mu? Umut veren çalışmalar, mevcut aşılar...

Bilim dünyası peş peşe gelen haberlerle ciddi bir heyecan yaşıyor. Önce Nobel Kimya Ödülü hedef odaklı kanser tedavileri için umut veren çalışmalarıyla çığır açan üç bilim insanına giderken daha sonra ABD'den ve Almanya'dan gelen iki haber kanserin tedavisi ve önlenmesi yolundaki ümitleri daha da yeşertti. ABD'de MD Anderson Cancer Center bünyesindeki bilim insanları pankreas, kolon ve meme kanserine bağışıklık yaratmayı hedefleyen aşı çalışmalarında ciddi biçimde olumlu gelişmeler yaşandığını duyururken Dr. Özlem Türeci ve Prof. Dr. Uğur Şahin de müjde denebilecek bir açıklamada bulundu.

BBC'den Laura Kuenssberg’e röportaj veren çift, mRNA teknolojisinin geldiği son noktayı anlatırken söz konusu teknolojinin melanom, bağırsak kanseri ve diğer tür tümörler üzerinde etkili olabileceği konusunda umutlu konuştu. Prof. Dr. Uğur Şahin ise kanser aşılarının 2030 yılından önce yaygınlaşmaya başlayacağını öngördüklerini dile getirdi.

Dr. Türeci, “Bilim insanları olarak bir kansere çare bulduk demekten her zaman çekiniyoruz. Birçok dönüm noktası oldu ve üzerinde çalışmaya devam ediyoruz” diyor. Çiftin çalışmaları kanser aşıları üzerine devam eden araştırmaların sadece Biontech çatısı altında devam eden mRNA bölümü. “Kanser aşıları” konusunda bilmemiz gereken ve merak edilen başka detaylar da var...

1 - KANSER AŞILARI NE TİP AŞILAR OLACAK?

Medipol Üniversitesi'nde tıbbı onkoloji alanında çalışan Dr. Öğr. Üyesi Ebru Karcı, “Kanser aşıları hem metastatik evrede hem de koruyucu amaçlı aşı çalışmaları hala devam ediyor. Koruyucu amaçlı verilen aşılar Faz-1 aşamasında ancak cevap oranları çok iyi. Bağırsak kanserlerinde, cilt, meme ve pankreas kanserinde aşı çalışmaları mevcut. Akciğer kanserine ilişkin çalışmalar da 4. evre için devam ediyor” ifadelerini kullanıyor.

Virolog Semih Tareen ise sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımlarda “Kanserde az da olsa hem profilaktik (koruyucu) hem de terapötik (tedavi edici) aşılar var” diyor ve ekliyor:

“HPV aşısı FDA tarafından onaylanan ilk ve tek koruyucu kanser aşısıdır. HPV virüsünün sebep olduğu rahim ağzı kanseri, penis kanseri ile oral ve anal kanserlerden korur.”

2 - KORUYUCU VEYA TEDAVİ EDİCİ AŞI NE ANLAMA GELİYOR?

Basitçe özetlemek gerekirse grip aşıları hastalıktan önce koruyuculuk sağlaması için vuruluyor. Kuduz aşısı ise tedavi amaçlı, hastalar kuduza yakalandıktan sonra uygulanıyor. HPV aşısı ve karaciğer kanserine karşı Hepatit B aşısı koruyucu kanser aşıları olarak mevcut.

Her iki aşı türü için de çeşitli çalışmalar dünyanın dört bir yanında sürüyor. Aşılama ile vücudun bağışıklık sisteminin kanser hücrelerini tanıması ve sağlıklı hücrelere zarar vermeksizin doğrudan kanser hücrelerine karşı bir saldırıda bulunması hedefleniyor.

3 - MEVCUT KANSER AŞILARI NELER?

Tareen FDA tarafından onaylanan üç kanser aşısına işaret ediyor. FDA, 1990'da mesane kanseri için Tice BCG aşısına, 2010'da prostat kanseri için Provenge adlı aşıya ve 2015'te ise cilt kanseri için Imlygic isimli aşıya onay vermişti.

Küba'daki çalışmalara da işaret eden Tareen, akciğer kanseri için Küba'nın ürettiği tedavi edici CIMAvax-EGF aşısından örnek veriyor.

4 - PANKREAS, KOLON VE MEME KANSERİ ÜZERİNE YAPILAN ÇALIŞMALARDA UMUT VERİCİ SİNYALLER OLDUĞU SÖYLENİYOR. BU ÜÇ KANSER TÜRÜNÜN ÖNE ÇIKMA SEBEBİ NEDİR?

Dr. Öğr. Üyesi Ebru Karcı, “Meme, pankreas ve kolon kanserinde çalışılmasının nedeni bunların aşılara cevap oranının biraz daha yüksek olma ihtimali. Bir de hasta grupları bu kanser türlerinde yaygın. Yani meme kanseri ve kolon kanseri sıklıkları daha fazla olduğu için bu hastalarda ilaç, immünoterapi ve aşı çalışmaları yüksek oranda yapılabiliyor” ifadelerini kullanıyor.

Florida Üniversitesi'nde görev yapan gastrointestinal onkoloji uzmanı Doç. Dr. İlyas Şahin ise sosyal medya hesabından Cleveland Clinic'in açıklamasına vurgu yaptı ve söz konusu kliniğin “Türünün ilk örneği koruyucu meme kanseri aşısı çalışması başlattık” müjdesini paylaştı.

5 - mRNA KANSER AŞILARI NASIL ÇALIŞACAK?

mRNA teknolojisiyle hücrelere bir taslak gönderilerek antijen veya protein üretmesi sağlanıyor. mRNA, vücudumuzda kanserle savaşan sisteme kanserli hücrelerin yerini işaret edecek. Haliyle kanserli hücrelerle sağlıklı hücreleri ayırmak mümkün olacak.

👉mRNA aşı teknolojisinin avantajı bir veya birden çok kanser antijenine karşı profilaktik veya terapötik aşı geliştirilebilmesi.
👉Örnek: bakınız BioNTech'in kanser aşısı pipeline'ına:
7/ pic.twitter.com/CB4F2TIAZs

— Semih Tareen (@virusfantom) October 17, 2022

Semih Tareen, “mRNA aşı teknolojisinin avantajı bir veya birden çok kanser antijenine karşı profilaktik veya terapötik aşı geliştirilebilmesi” diyor ve Biontech'in farklı kanser türlerine ve tümörlere ilişkin çalışmalarına işaret ediyor.

metin.aktasoglu@haberglobal.com.tr

Ek kaynaklar: BBC, The New York Times, Cleveland Clinic

Efsane bilim insanı ikinci Nobel'ini nasıl aldı? 'Hedefe odaklı kanser tedavisinde...'Yaşam

Meme kanseri ilk kez akciğer kanserini geçti! Peki neden?Gündem

Kaynak: Web Özel