Yeni EYT yolda mı? Kademeli emeklilikteki o alternatif!
2000-2008 yılları arasında sigortalı olanlar kademeli emekli olabilecek mi? Son günlerde kulislerde EYT'den yararlanamayanlar için bir çalışmanın olabileceği konuşulurken uzmanlar alternatifleri de masaya yatırdı.
Sosyal güvenlik uzmanı Emin Yılmaz, EYT'den yararlanamayan, 2000 - 2008 yılları arasında sigortalı olanlara yönelik kulislerde konuşulan 'kademeli emeklilik' gündemini değerlendirdi.
Yılmaz, bu grubun taleplerini hatırlatırken çalışmaya yönelik olası alternatifleri de masaya yatırdı.
Yılmaz, "Emeklilik kıstasları ile ilgili hem süreyi hem yaşı belirleyen 3 ayrı dönem belirleniyor. 8 Eylül 1999'dan bir gün sonrasında işe girdiyseniz yaş kriteri kalkmamış oldu ve süre olarak 17 yıl ileriye attı. Yaşla ilgili de kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş olmak üzere yaş kriteri de ortada" dedi.
EYT mağduriyetinin 1999 depremi ile başladığını aktaran Yılmaz, "Bir depremle geldi, bir depremle gitti diyebiliriz. Sonrasında ise 9 Eylül 1999 itibarıyla işe girenler 17 yıl ileriye atıldı. Birçok STK kuruldu, bunlar kendi içlerinde federasyonlar kurdular, hak talep ettiler. Haklı olarak bununla ilgili düzenleme istiyorlar" dedi.
"KADEME İSTEYENLER HEMEN EMEKLİLİK İSTEMİYOR"
Yılmaz, şöyle devam etti:
"EYT sürecinde kadında 38, erkekte 43 yaş üzerinden değerlendiriliyordu. Kademe isteyenler hemen emeklilik istemiyor. Biraz daha hakkaniyetli, yaşlarda düzenlemeler istiyorlar. 2000-2008 girişi olanların prim günleri 7000 gün, 2008 sonrasında 7200 gün. Onların isteği 6250 ve 6925 gün arasında emeklilik talebi ve yaşla ilgili iyileştirme talep ediyorlar. Kısmen haklılar çünkü sosyal güvenlik ve anayasada eşitlik varsa onlara da düzenleme getirilebilir ama şu anda bir çalışma olduğunu bilemiyoruz. Burada önceki EYT ile ilgili 20 yıllık süreç vardı. Orta ve uzun vadede olabilir tabii ki. Çünkü buradaki yaşlar ileriye gidince orada çalışmak isteyen hem kadın hem erkek olsun, yaşlı diye onlara iş verilmiyor. Aile ekonomileri de riskle karşı karşıya kalıyor."
ÇÖZÜM İÇİN ALTERNATİFLER NELER?
Kademeli emeklilik konusunda alternatifleri de masaya yatıran Yılmaz, şunları söyledi:
"Çeşitli alternatifler de olabilir. 67'ye varan yaş sistemleri de var dünyada ama yaşları esnetip öncesinde emeklilik olabilir. Maaşın daha düşük verilmesiyle ilgili seçenek sunulabilir. Yaş ilerledikçe maaş da yükselebilir. EYT'de ilk etapta 2 milyon 200 bin devamında 4 milyon 900 bin kişi emekli oluyor. Bunlar zaten çoğunluğu sistemden ayrılıp evde tadını çıkaramıyorlar. Onlar sistemde kalıp yine prim ödeyip hem SGK'ya hem Maliye Bakanlığı üzerinden vergi kıstasında sistemden destek alıyor. Bizim farklı sorunlarımız da var. En basitinden staj ve çırakların talepleri var. Borçlanmayla ilgili talepleri var. Bağ-Kur tescil mağdurları var.
8 Eylül 1999 öncesi işe girenler zaten yasa ile haklarına kavuştular. Şu anda sahada 8 Eylül'den 1999'dan sonra olan 9 Eylül 1999 itibarıyla işe girişleri olan vatandaşlarımız var."