Maaşı zamanında ödenmeyen gazetecilere AYM'den kötü haber

Ücreti zamanında ödenmeyen bir gazetecinin ödenmeyen ücret alacaklarının günlük yüzde 5 gecikme zammıyla tahsil edilmesi için mahkemeye yaptığı başvurunun ardından bu yasa maddesine yapılan itiraz Anayasa Mahkemesi tarafından görüşüldü.

5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlar Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkındaki Kanun'un 212 Sayılı kanunun 1. maddesiyle değiştirilen 14. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan şu ifade Anayasa Mahkemesi'ne konu oldu:

"Gazetecilere ücretlerini zamanında ödemeyen işverenler, bu ücretleri, geçecek her gün için yüzde 5 fazlasıyla ödemeye mecburdurlar."

Bakırköy 13. İş Mahkemesi, açılan bir alacak davasında itiraz konusu olan bu kuralın Anayasa'ya aykırı olduğuna kanaat getirerek konuyu Anayasa Mahkemesi'ne taşıyarak iptal davası açtı.

Başvuru kararında itirazın gerekçesi olarak, "İş sözleşmesiyle işçi statüsünde çalışanların büyük bir çoğunluğunun 4857 sayılı İş Kanunu'na tabi olarak çalıştığı, bunun yanında basın sektöründe çalışan gazetecilerin tabi olduğu 5953 sayılı kanun gibi özel kanunların da bulunduğu, 4857 sayılı Kanun'a tabi olarak çalışan işçilerin ücret alacaklarının zamanında ödenmemesi durumunda en yüksek banka mevduat faizinin uygulanmasının öngörüldüğü, basın çalışanlarına ücret ve fazla çalışma ücreti alacaklarının zamanında ödenmemesi halinde ise temerrüt şartı dahi aranmaksızın borcun günlük yüzde 5, yıllık yüzde 1825 fazlasıyla ödenmesinin gerektiği, ayrıca bu zamlı ödemeye yıllık yüzde 90 oranında yasal faizin uygulandığı, bu durumda basın mesleğinde çalışanların diğer çalışanlara göre 100 kat fazla ödeme alabildiği, böylece gazetecilere bariz bir ayrıcalık tanındığı, bu durumun eşitlik, hukuk devleti ve hukuki güvenlik ilkelerini zedelediği, bu hükmün gazeteciler ve gazeteci çalıştıranlar serbest sözleşme yapılmasını da önlediği ve çalışma barışına zarar verdiği iddiası ortaya konuldu.

Maddeyi ve itirazı görüşen Anayasa Mahkemesi, bu maddenin işverene aşırı ve katlanılamaz bir yük getirdiği, maddenin sebepsiz zenginleşmeye sebep olabileceği, yüzde 1825'lik sorumluluğun orantısız olduğu, böylece söz konusu kuralın Anayasa'nın 2, 10, 13 ve 48. maddelerine aykırı bulunarak iptal edilmesine karar verdi.  

Anayasa Mahkemesi daha önce verdiği bir kararda ödenmeyen fazla mesai ücretlerinin gecikme zammıyla ilgili aynı maddede iptal kararı almış fakat zamanında ödenmeyen normal mesai ücretleriyle ilgili iptal talebini reddetmişti. Böylece gazetecilerin normal mesai ücretlerinin zamanında ödenmemesi durumunda günlük yüzde 5 faizli ödeme talep etme hakkı da iptal edilmiş oldu.