İç Anadolu'da obruk tehlikesi büyüyor! 'Kuraklıktan sıra gelmedi...'

Tarımsal üretimde yer altı sularından yararlanmak için açılan kuyuların yarattığı obruklar (büyük derin çukur), Konya'dan sonra çevre illerde de çoğalmaya başladı.

İlk obruğun iki yıl önce oluştuğu Afyon'daki obruk sayısının 10'a yükseldiği belirtildi. Edindiğimiz bilgilere göre, Afyon'un Emirdağ ilçesinden sonra Eskişehir Sivrihisar'a bağlı Sığırcık köyünde de obruk oluştu. Ancak kuraklık ve artan girdi maliyetleri nedeniyle obruk sorununun çözümüne sıra gelemiyor.

Konuştuğumuz Afyonkarahisar İl Tarım ve Orman Müdürlüğü yetkilileri, Afyon'un Emirdağ ilçesinde tarımsal üretimde çok yoğun sulama yapıldığını ve açılan kuyuların obruk oluşumuna yol açtığını anlattı.

Haberglobal.com.tr'ye konuşan Sivrihisar Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Özyılmaz ise, Sığırcık köyünde yer altı sularından yararlanmak için açılan bir kuyu nedeniyle bir adet obruk oluştuğunu ancak bu yıl ki asıl sorunlarının kuraklık ve artan maliyetler olduğu için obruk sorununun çözümüne odaklanmadıklarını anlattı.

Konya'da bir tarlada yaklaşık 15 metre derinliğinde, 20 metre çapında obruk meydana geldi. Cihanbeyli ilçesinde çiftçi Kenan Bağcı'ya ait Günyüzü Mahallesi'ndeki pancar ekili tarlada obruk oluştu. Fotoğraf: AA

2 YIL ÖNCE YAYILIMI ARTMIŞTI

İç Anadolu'daki obruk oluşumunun hızlanmaya başladığı görülüyor.

Örneğin, Çankırı'da ilk obruk 2015'te İnandık köyü çevresinde, yer sarsıntılarına bağlı olarak 15 metre derinliğinde oluşmuştu. Ancak oluşan obrukların en önemli nedeni yer altı sularından yararlanmak için açılan kuyular olarak öne çıkıyor. Yani insan kaynaklı.

Afyon'daki ilk obruk oluşumu 2019'da başlamıştı. Benzer şekilde, 2 yıl önce Eskişehir'in Sivrihisar ilçesindeki tarlada yaklaşık 7 metre çapında, 17 metre derinliğinde obruk oluşmuş; Sivrihisar ilçesine bağlı Kaldırım Mahallesi'nde oluşan bu obruk çiftçilerde endişe yaratmıştı.

Afyonkarahisar'ın 3 köyünde görülen ve sayıları 10’u bulan obruklar ise bölge halkını tedirgin etmeye devam ediyor. 

TEK BİR SEBEBİ YOK

Afyonkarahisar İl Tarım ve Orman Müdürlüğü'nden haberglobal.com.tr'ye konuşan yetkililere göre, obruk oluşumunun tek bir sebebi yok.

Taban suyu yüzeysel olan yerlerde eğer çok fazla sayıda kuyu açılır, su çekildikçe aşağıdaki su havzası boşalırsa otomatik bir çökme meydana gelebiliyor. Bir diğer neden de, bazı eski yerleşim yerlerinde mağaralar olabiliyor ve göçüntülerden dolayı çökme yaşanabiliyor.

Gübre, mazot, tohum gibi ana maliyetleri döviz kuruna bağımlı olduğu için sürekli artan ancak yükselen maliyetlerine rağmen kazancı eriyen çiftçi, sulu tarımda da yer altı sularından yararlanmaya çalışıyor. Bu suyun temini için açılan kuyular obrukların oluşmasına yol açıyor. Özellikle Konya'da geçmişte dağlık bölgelerde görülen dev obruklar artık yerleşim alanlarına inerek tarım alanlarını tehdit eder hale geldi.

Bu sorunun çözümü için, obruk oluşumunda risk haritaları oluşturulması gerektiği önerilirken, bir diğer öneri ise kurak ortamda yetişebilecek ürünlere yönelinmesi gerektiği. Uzmanlar böylece sürekli sulamaya dayalı ürünlerden ziyade farklı ürün desenleri ekerek, obruk oluşumunun bir miktar da olsa önüne geçilebileceğini belirtiyor. 

Konya'daki bir çiftçi, 20 metre derinliğindeki obruğu gösteriyor.

"BU YILKİ ASIL SORUN KURAKLIK" 

Haberglobal.com.tr'ye konuşan Afyonkarahisar Emirdağ İl Tarım ve Orman Müdürlüğü yetkilileri, "Obrukların oluşması çiftçinin kaybetmesi demek. Çünkü bu durum üretimi olumsuz etkiliyor. İleride bu obruklar artar mı, sorun büyür mü bilinmez ama şu an için devede kulak diyebiliriz. Çünkü kuraklık ve susuzlukla mücadele ediliyor" değerlendirmesinde bulundu. 

Afyonkarahisar İl Tarım Müdürlüğü'nden aldığımız bilgiye göre, kuraklık dilekçesi vermek için müdürlüğe gelen çiftçiler kuyruklar oluşturuyor.

Eskişehir Sivrihisar Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Özyılmaz ise, "Sığırcık'ta yalnızca bir obruk var. Konya endişe yaratan obruklar gibi sorun teşkil eden bir durum yok. Bu yıl ki asıl sorunumuz kuraklık ve artan maliyetler" dedi.

Eskişehir'in kıraç arazilerinde kuraklıktan etkilenme oranının yüzde 70'e kadar çıktığını anlatan Özyılmaz, "Arpa, buğday, yulaf ekilen birçok tarlaya biçer döver giremeyecek. Mesela bir çiftçi 70 dekar bir tarlaya yonca makinesiyle girdiğini, 700 balya çıkması gerekirken 80 balya aldığını söyledi. Yani bazı yerlerde ürünlerin tamamının tarlada kalacak olması gibi ciddi bir sorunla karşı karşıyayız" diye konuştu.

gamze.bal@haberglobal.com.tr

Kaynak: Web Özel