İstanbullunun yeni çileleri: Baldırsokan ve Asya Kaplan sineği

Marmara Bölgesi'nde özellikle Asya Kaplan ve Baldırsokan sinekleriyle ilgili şikayetler artıyor. Doç. Dr. Oya Özuluğ, "Kan emen hayvanların insana doğrudan ya da dolaylı yolla hastalık bulaştırma olasılığı vardır. Ancak bu bir olasılıktır yani kesin bulaştırır dile bir olgu anlaşılmasın" dedi.

Yaz aylarında özellikle Marmara'nın kıyı illerinde artan şikayetlerin sebebi olan Asya Kaplan ve Baldırsokan sinekleri hakkında konuşan İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü Çevre Biyolojisi ve Ekolojisi Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Oya Özuluğ, mevsimlerde yaşanan kaymaların; sıcak geçen sonbahar, ılık geçen kışların insanlar gibi birçok canlının yaşam döngüsünü etkilediğine dikkat çekiyor.
Halk TV'den Nurcan Çalışkan'ın sorularını yanıtlayan Doç. Dr. Oya Özuluğ, özetle şunları söyledi:

"Bitkilerin çiçek açma ve çiçekli kalma zamanlarının değişmesiyle doğada böceklerin de ortamda kalma, yani bizimle geçirdikleri süre de uzadı. Havaların soğuması ile durgunlaşıp bir sonraki mevsimi bekleyecek olan böcekler havaların sıcak seyretmesi üzerine ortamda bulunmaya ve çoğalmaya devam ediyor. Mevsim normallerinin üstündeki sıcak hava daha önce hiç fark etmediğimiz yeni türlerle tanışmamıza neden oluyor.

Baldırsokan böceği (Stomoxys calcitrans) dünyanın birçok yerinden bilinen bir tür. Karasinekten farklı olarak kan emerler, genelde at ve sığırların bunduğu çiftliklerde ağırlıklı olarak yaşarlar. Sivrisinekten farklı olarak hem dişi hem de erkeği kan emer.

Kan emen hayvanların insana doğrudan yada dolaylı yolla hastalık bulaştırma olasılığı vardır. Ancak bu bir olasılıktır yani kesin bulaştırır dile bir olgu anlaşılmasın. Biraz açarsak; kan yolu ile bulaşan bir hastalığa sahip bir kişiyi ısırdıktan hemen sonra başka bir sağlıklı kişiyi ısırırsa hastalık etmenini taşıyabilir.

Asya kaplan sivrisineği tehlikeli bazı virüslerin taşıyıcısı olabilir. Bu nedenle bu türler kan emerken taşıdıkları bazı virüsleri veya hastalık etmenini bulaştırma riskinden dolayı insanlar kokuyor.

Bu türler sıcak ve nemli alanları severler. Hayat döngülerinde yarı sucul böcekler vardır yani ergin hale kadar tatlı su ortamında yaşarlar. Tamamen karasal olanlar vardır. Ama yumurta ve larva evreleri nemli topraklar, çürüyen organik atıklar, ağaç gövdeleri ve yapraklar gibi çeşitli besin ortamlarından bahsedilebilir.

İlaç özel olarak zararlı türe özgü olarak geliştirilmiş ise o zaman kullanılması uygundur. Ancak geniş etkisi olan insektisitlerin yani böcek ilaçlarının kullanılması böceklerinin birbirlerini baskılayan dengedeki etkileşimlerini zarara uğratıyor. Dayanıklı zararlı böcekler hayatta kalırken, onları dengeleyen hassas böcekler ortamdan kalkarsa ilacın faydasından çok zararı dokunur. "