İlk kez ortaya çıktı, Demirağ'ın İnönü'ye mektubu

Türkiye'de; Nuri Demirağ tarafından üretilen ilk yerli uçakların siyasi çekişmelere kurban gittiğine ilişkin yeni belgeler gün yüzüne çıktı. Beşiktaş Barbaros Meydanı'nda ilk uçak fabrikasının yanı sıra Yeşilköy Atatürk Havalimanı'nın olduğu arazide "Gök Okulunu" kuran Nuri Demirağ'ın  2.Dünya Savaşı yıllarında dönemin hükümeti tarafından adeta görmezden gelindiği  belgelerle ortaya konuldu. 

YERLERDE SÜRÜNÜR

Emekli Hava Albay Osman Yalçın tarafından kaleme alınan ve Kronik Kitap'tan çıkan "Türk Hava Harp Sanayii Tarihi" isimli eserde, Demirağ'ın 28 Kasım 1939'da dönemin Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'ye yazdığı mektup ilk kez yayımlandı. Demirağ,  "Cumhurreisimiz İsmet İnönü'nün yüce huzuruna" diye başlayan mektubunda, "Göklere hakim olmayan milletlerin yerlerde sürüneceğine, daha doğrusu yerin dibinde çürüyeceğine kani olduğum" ifadesini kullanırken, ülke için yaptığı yatırımlara ayrıntılarıyla yer veriyor. 

"HAN, APARTMAN YAPTIRIRDIM"

Hükümetten yeterli ilgi ve desteği görmediğini mektubunda belirten Demirağ, söz konusu mektubun sonunda ise  “Hoş, karakterim buna müsait değil ama bu parayla farzı muhal 15-20 adet han apartman yaptırır, senede 150-200 bin lira gelir alarak istediğim gibi yaşardım, fakat yapmadım” diyor. 

"ALMANYA SEVİYESİNE ÇIKARIZ"

Demirağ'ın Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’ye hitaben yazdığı ikinci mektubunda ise savunma sanayiinin devletçe desteklenmesi hâlinde, Türk savunma sanayiini yedi, sekiz yıl içinde o günkü Alman savunma sanayiinin seviyesine hatta üzerine çıkaracağına da değinilirken, şu tespitler paylaşılıyor: "Nuri Demirağ’ın Türk Hava Kurumu ile olan anlaşmazlığı aleyhine sonuçlanmakla kalmamış, Türk tasarımı ilk uçaklardan biri olan çift motorlu ve 6 kişilik Nu.D-38 uçağına da hava yolları ilgi göstermemişti. Nuri Demirağ’ın 1936 yılında başlayan hava sanayii kurma gayret ve mücadelesi, ne yazık ki başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Türk Hava Kurumu ile yaşanan hukuki süreçte Ankara Ticaret Mahkemesi, Nuri Demirağ’ı haksız bulmuştur."

HUKUK MÜCADELESİ 

İlk kez kitapta yayımlanan yeni belgelerde Demirağ'ın önüne çıkartılan engeller ve uğradığı haksızlık karşısında hukuk mücadele başlattığı, en büyük müşteri olan devletin kurumlarından sipariş gelmemesi sonucu üretimi sonlandırmak zorunda olduğu da belgeler üzerinden aktarılıyor. 

THK SİPARİŞLERİ ALMADI

Türk Hava Harp Sanayii Tarihi kitabını yazarı Emekli Hava Albay Osman Yalçın ise ilk kez yayımlanan mektuba ilişkin, "Nuri Demirağ, fabrikasını kurmuş ve başta devlet olmak üzere ilgililerin desteğini bekliyordu. İlk siparişler Türk Hava Kurumu tarafından 10 uçak ve 65 planör imalatı olarak verilmişti. İmal edilen Nu.D-36 (Al-2) tipi uçağın tanıtımında uçak inişte kırım geçirmiş ve pilot Selahattin Alan şehit olmuştu. Şartnameye uygun imalatı tamamlanan uçağın Türk Hava Kurumu tarafından alınmaması, büyük yatırımlar yapılan ve Türkiye için büyük bir fırsat olan şirketi sıkıntıya sokmuştu" diyor. 

ÇİZİMLER İMHA EDİLDİ 

Türk Hava Kurumu’nun uçak üretim tesisinde ustabaşı olarak çalışan Ahmet Duygu ile ölümünden önce yapılan söyleşi de ilk kez kitapta yayımlanırken, Duygu'nun şunları anlattığı aktarılıyor: "Yaptığımız görüşmede, kendisi benzer şeyler söylemiştir. Burada üzücü olan en önemli husus, uçakların çizimlerinin imha edildiği bilgisinin verilmesiydi. Büyük gayretlerle Atatürk’ün hedefini yakalamak için yapılan çalışmalardan sonuç alınamamıştır" ifadeleri dikkat çekiyor. 

mert.inan@haberglobal.com.tr 

Kaynak: Web Özel