Binlerce insan bu sorunu yaşıyor! Covid'le kaybolan koku duyusu nasıl geri gelir?
Koronavirüsü atlatan insanların büyük bir kısmı tat ve koku kaybı yaşıyor. Uzmanlar 'koku egzersizleri' öneriyor. Peki koku duyumuzu nasıl yerine getireceğiz? Burnumuzu nasıl çalıştırmalıyız?
Koronavirüsün en yaygın etkilerinden biri tat ve koku kaybı. Hastalığı geçirmesinin üzerinden uzun süre geçmesine rağmen hâlâ koku alamayanlar var. Araştırmalara göre Covid vakalarının yüzde 65'inde koku ve tat kaybı görülüyor.
Bunların yüzde 10'u, kaybı uzun vadeli yaşarken tat ve koku kaybını tamamen kaybedenler de var. Peki ne yapmalı? İyileşme sürecini hızlandırmanın bir yolu var mı?
Kulak, burun ve boğaz hastalıkları uzmanları Prof. Dr. Aytuğ Altundağ ile Prof. Dr. Sabri Uslu, Haberglobal.com.tr'nin sorularını yanıtladı.
Dünya çapında da uzmanlar “koku egzersizleri” öneriyor. Basit bir yöntem olan koku egzersizlerinin bu tarz durumlarda iyileşme süreçlerinde etkili olduğu gözleniyor.
'RAHATSIZ EDİCİ KOKULAR OLMASIN'
Prof. Dr. Altundağ koku hücrelerinin kendilerini yenileme potansiyeline sahip olduklarını aktarırken, "Çeşitli kokuları ve birtakım esansiyel yağları koklayarak duyularını çalıştırabilirler. Çok rahatsız edici kokuları tercih etmemeleri gerekiyor.” diyor.
Prof. Dr. Aytuğ Altundağ
Altundağ'a göre koku hislerini kaybedenler bildikleri kokulardan az duyduklarının üstüne giderek ya da daha önce hiç koklamadıkları kokuları koklayarak egzersiz yapabilirler. Prof. Dr. Uslu ise “Egzersizlerde daha önce bildikleri bir koku olması gerek” ifadelerini kullanıyor.
Peki nasıl oluyor da koronavirüs koku ve tat alma reseptörlerini etkiliyebiliyor?
Prof. Dr. Uslu, “Grip gibi rahatsızlıklarda koku kaybına rastlıyorduk. Genel anlamda koku alma kaybının en sık nedeni olarak üst solunum yolu enfeksiyonlarını gösterebiliriz” diyor.
'KOKU VE TAT KAYBININ SEBEBİ...'
Ortaya çıkan durumun sebebini ise Prof. Dr. Altundağ şöyle anlatıyor: “Koku ve tat kaybının sebebi, virüsün hücre içine girerken ACE2 reseptörlerini kullanması ve bunların yoğun olarak bulunduğu yerlere bağlanma eğilimi göstermesi. Koku alanında çok yoğun miktarda ACE2 reseptörleri bulunuyor."
Amerikan Kulak Burun Boğaz Akademisi'nin yayın organında yayınlanan bir çalışmaya imza attıklarını aktaran Profesör Altundağ, iyi koku alan insanlarda tat ve koku kaybının maalesef daha fazla görüldüğünü tespit ettiklerini de ifade ediyor
Peki toplumun koronavirüs ile tanıştığı tat ve koku kaybı Covid-19 dışında hangi durumlarda görülebiliyor?
Prof. Dr. Altundağ'a göre doğuştan koku alamayan bir grup var ve bu grubun bir kısmında üreme problemleri de görülüyor. Altundağ, "Sonradan kayba neden olan durumlar özellikle alerjik rinit, saman nezlesi, burunda polipler, çocuklarda geniz eti problemleri, Alzheimer, Parkinson gibi hücre yaşlanmasının hızlı olmasına neden olan ve koku hücrelerinde de bozulmaya yol açan sistemik hastalıklar. Bir de tabii ki virüsler" diyor.
Prof. Altundağ özellikle kafa travmaları, iş kazaları, yüksekten düşme, spor yaralanmaları, adli vakalar ve meslek hastalarında da kalıcı koku kaybı yaşanabileceğini söyledi.
'BURUNLARINA BİR ŞEYLER SÜRÜYORLAR!'
Profesör Altundağ halk arasında 'tereyağı, bal, reçel sürdüm koku kaybım geçti' gibi rivayetler dolaştığını aktarıyor. Koronavirüs kaynaklı tat ve koku kaybı yaşayanların yüzde 90'ı kısa vadede bu durumdan kurtuluyor. Altundağ, koku egzersizlerinin de tek başına yeterli olmayacağını ve tedavi sürecinde gereken koşullarda koku duyusunu geliştirici ilaçlar yazdıklarını belirtiyor.
Prof. Dr. Sabri Uslu
Prof. Dr. Sabri Uslu tedavide önce muayene ile koku bölgesinde giderilebilecek bir sıkıntı olup olmadığına baktıklarını aktarıyor. Bazı insanlarda burun tıkanıklığının koku kaybını artırabildiğini söyleyen Uslu daha sonra gerekirse ileri tetkikler yaptıklarını söylüyor. Uslu, "Ondan sonra koku egzersizleri ve ihtiyaca göre ilaçlar kullanabiliyor hastalar.” diyor.
'KOKU TESTİ' VURGUSU
Prof. Dr. Aytuğ Altundağ ilk yapılması gerekenin koku testi olduğunun altını çiziyor: "O testte vereceğiniz her cevap çok önemli. Sadece kokuyu alıp almamak değil, hangi kokuya ne cevap verdiğiniz de çok kritik."
Uzun vadeli Covid durumlarında koku kaybından sonraki aşamada kokuları olduklarından farklı algılama probleminin baş gösterdiğini belirten Prof. Dr. Altundağ, “Kaybın bir sonraki aşaması kokuları farklı algılama. Çürük kokusu gibi, yanık kokusu gibi, lastik kokusu gibi, bozulmuş gıdalar gibi... Bu yüzden koku testini mutlaka yaptırmalısınız” ifadelerini kullanıyor.
Kaynak: Web Özel