Aşı dağıtımında adaletsizlik: Azerbaycan'a neden aşı gönderilmedi? Pfizer Haber Global'in sorusuna cevap verdi ama...
Dünya 1 yılı aşkın süredir görünmez düşmanla savaşıyor. 2.7 milyon kişiyi hayattan koparan koronavirüsle mücadelede en önemli silah aşı. Ancak dünya bu konuda birlik olamıyor. Tedarikte eşitsizlik aşı savaşlarına yol açtı. Adaletsizliğe uğrayan ülkelerden biri de Azerbaycan.
Azerbaycan aşı erişimi sağlayan uluslararası COVAX programına üye olan ilk ülkeler arasında yer alıyor. Ancak COVAX Azerbaycan'a verdiği sözü yerine getirmiyor. Bu yılın ilk çeyreğinde tedarik edilmesi gereken aşılar hala yola çıkmadı.
COVAX girişimi kapsamında Güney Kafkasya bölgesindeki Gürcistan'a Biontech/Pfizer aşısının ilk partisi ulaştı. Ülke 13 Mart'ta da AstraZeneca aşısı almıştı. Azerbaycan'a ise bu aşılardan henüz tek doz dahi gönderilmedi.
Haber Global Pfizer'a sordu
Haber Global, Pfizer'a Azerbaycan'a tedarikin ne zaman yapılacağını sordu. Şirket açıklamasında "Aşıya adil ve eşit erişim sağlamak için dünyanın her yerindeki hükümetlerle ve küresel sağlık ortaklarıyla aktif olarak çalışıyoruz. Şu anda ilan edecek bir şeyimiz yok" denildi.
İlham Aliyev: Ne zaman alacağımızı bile söylemiyorlar
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, "Biz 'AstraZeneca' aşısını çoktan almalıydık. Alamadık. Birkaç aydır alamadık. 'COVAX' girişimiyle Pfizer ve Moderna aşılarını alacaktık, alamadık. Onları ne zaman alacağımızı bile söylemiyorlar" diye konuştu.
Azerbaycan, salgınla mücadelede ön safta yer alıyor. Pandemi döneminde 30 ülkeye insani destek sağladı. Dünya Sağlık Örgütü'ne 10 milyon dolarlık bağış yaptı. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in çağrısıyla koronavirüsle mücadele konulu Birleşmiş Milletler zirvesi düzenlendi. Aliyev, bütün konuşmalarında aşı dağıtımındaki adaletsizliğe özellikle dikkat çekti.
Aliyev, "Gelişmiş ülkeler dünya nüfusunun yüzde 14'ünü oluşturuyor. Fakat bu ülkeler dünyadaki aşıların yüzde 53'ünü sipariş etti. Yani hala bir adaletsizlik, bir eşitsizlik var. Moderna aşısının yüzde 98'ini zengin ülkeler sipariş etti. Pfizer, Avrupa üretimi aşıdır. Pfizer aşısının yüzde 96'sını zengin ülkeler sipariş etti. Peki, yoksul ülkelerin vatandaşları ne yapmalı?" diyerek dünyaya seslendi.
'Tedarik tarihi belirsiz'
COVAX'tan verilen son bilgiye göre, Azerbaycan'a vaat edilenden daha az sayıda doz teslim edilebilir. Tedarik tarihi ise belirsiz.
Bütün bu adaletsizliğe rağmen Azerbaycan'ın zamanında aldığı önlemler sayesinde ülkede aşılanma sorunu yaşanmadı. Çinli Sinovac şirketinin Coronavac aşısı ülkede yarım milyon kişiye uygulandı. Aşılamada sıra 40 yaş üstü kişilere geldi.
Cumhurbaşkanı Aliyev "İyi ki bizim Çinli ortaklarımız yükümlülüklerini yerine getiriyor. Aşı almak için imkanımız da var" diyerek bu konuya dikkat çekti.
Her ülke güvende olmadıkça hiç kimse güvende olmayacak
Koronavirüs bütün dünya için tehdit olmaya devam ediyor. Her ülke güvende olmadıkça hiç kimse güvende olmayacak. Elimizde etkili bir silah var: Aşı. Ancak dağıtımı adaletsiz. Zengin ülkeler aşı stoklarken birçok yoksul ülke tek doz aşı dahi edinemedi.
Eşitsizlik öyle bir noktaya ulaştı ki, Dünya Sağlık Örgütü gelinen durumu kara mizaha benzetti. Çünkü bazı refah ülkeleri, yoksul ülkelere aşı sağlamak üzere oluşturulan COVAX Yardım Programı'nda ücretsiz doz almak için sıraya girdi.
Dünya genelinde 500 milyon doz civarında aşı yapıldı. Bunların dörtte üçü sadece 5 ülkede uygulandı.
Aşı savaşları sadece zengin ve fakir ülkeler arasında yaşanmıyor. Avrupa Birliği ve İngiltere AstraZeneca şirketinin ürettiği aşıları paylaşamıyor.
Aşı dağıtımındaki adaletsizlik AB'nin 27 ülkesi için de sorun haline geldi. Aşıların nüfusa göre dağıtılması prensibi uygulanmıyor.
Kaynak: Haber Global TV