4 soru 4 cevap | Taksiler artık ses ve görüntü alacak mı?

2017'den beri dönem dönem kamuoyunun gündemine gelen ticari taksilerde 7/24 çalışacak iç kamera uygulaması Danıştay tarafından onaylandı. İçişleri Bakanlığı'nın Şubat 2017'deki talebi üzerine, Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) söz konusu sistemin araçlara yerleştirilmesi kararını almıştı. Karar, özel hayatın gizliliğini ihlal ettiği gerekçesiyle birkaç yerel mahkeme tarafından hukuka aykırı bulunmuştu. Şimdi Danıştay konuya son noktayı koydu ve UKOME kararlarını hukuka uygun buldu. Bazı taksiler halihazırda görüntü kaydı yapan sistemleri araçlarına taktırmıştı.

1 ) KAMERALAR SES DE ALABİLECEK Mİ?

Kısa cevap: EVET

Bilişim Hukukçusu Avukat Selin Çetin, Danıştay kararını okuduğunda hem görüntü hem ses kaydı yapabilen sistemler üzerinden yapılan bir tartışma gördüğünü belirtti. Çetin, bu durumun sadece yolcuların değil, şoförün de sürekli takip edilmesi anlamına geldiğini vurgulayarak, sözlerine şöyle devam etti:

"Taksiler dahil ulaşım araçlarının içi, her ne kadar kamusal bir alan kabul edilse de kamusal alanda da insanların özel hayatını kapsayan bir alan olduğu yönünde bir görüş vardır. Karşı oylarda da belirtildiği gibi, her ne kadar terör olayları ve adli vakaların araştırılması gibi bir amaç güdülse de insanların daimi olarak bir gözetim altında tutulması sonucuna yol açabilir ve istenilen amacı gerçekleştirecekken bizi bir hakkın fazlasıyla sınırlandırılmasına götürebilir."

Doç. Dr. Avukat Yılmaz Yazıcıoğlu ise Eylül 2021'de haberglobal.com.tr'ye yaptığı değerlendirmede, takside tehlikeli durumlara karşı standart görüntü alınmasının özel hayatın gizliliği alanında olmadığını söylemişti. Yazıcıoğlu ayrıca, görüntü kaydı alındığı dışarıdan anlaşılıyorsa taksicinin bunu tekrar söylemesine gerek olmadığını vurgulamıştı.

2) KARARA İTİRAZ EDİLEBİLİR Mİ?

Kısa cevap: HAYIR

İdare hukukçusu Prof. Dr. Aydın Gülan, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun kararlarına karşı ayrıca olağan bir itiraz ve kanun yolu olmadığını belirtti. Gülan açıklamasında, "Bu zaten Danıştay'ın bir dairesinin ilk derece mahkemesi olarak baktığı davada verilen kararın temyizi üzerine verilmiş bir karar olsa gerektir. Ayrıca temyizi mümkün değildir. Çünkü bu karar zaten temyiz üzerine verilmiştir" demekte. Yani karara itiraza iç hukuk yolu kapalı.

3) HALK NE DİYOR?

34 yaşındaki Ezgi Özcan, ses kaydı alınmadığı sürece uygulamaya sıcak baktığını belirterek, öteki türlü taksilerin başka türlü denetlenmesinin zor olduğu kanaatini dile getirdi. 44 yaşındaki Çağlar Aksoylar ise, uygulamanın yararlı olduğunu dile getirerek, verilerin tutulacağı yerin önemli olduğuna dikkat çekti. Aksoylar, özel şirketlerin verileri suistimal etmesinden çekindiğini dile getirdi.

4) NE OLMUŞTU

İçişleri Bakanlığı valiliklere gönderdiği 27 Şubat 2017 tarihli yazıda, başta terör olayları olmak üzere adli olayların araştırılması, delil ve faillere hızla ulaşılması ve suçların aydınlatılması amacıyla, şehir içi yolcu taşıyan taksi, minibüs ve otobüslerde en az 7 gün süreyle kayıt yapabilen dış ve iç kamera ile kayıt cihazının bulundurulması amacıyla yerel UKOME'lere ve İl Trafik Komisyonlarından ivedilikle karar alınmasını istemişti.

Bunun üzerine illerde UKOME ve İl Trafik Komisyonları tarafından bu yönde kararlar alındı.

Şoförler ve Otomobilciler esnaf odaları ise kararların taksi sınıfı araçlara ilişkin kısmının iptali istemiyle çeşitli illerde dava açtı. Bu davalarda, idari yargı yerlerince farklı kararlar verilmesi nedeniyle benzer olaylar arasında aykırılık oluştu.

Muğla 2. İdare Mahkemesi, UKOME kararının, özel hayatın gizliliğini ihlal ettiğine karar vererek, "temel anayasal bir hakkı ihlal edecek" nitelikteki dava konusu işlemi iptal etti. İtiraz üzerine İzmir Bölge İdare Mahkemesi 5. İdari Dava Dairesi de Muğla 2. İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu, kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun reddine kesin olarak karar verdi.

Taksi özel alan mı kamusal alan mı?Gündem

Aynı konuda Ankara'da 2018'de açılan davada ise Ankara 11. İdare Mahkemesi kararın, trafik güvenliği ile can güvenliği sağladığını ve adli ya da terör olayının araştırılması, hızlıca çözüme kavuşturulması amacıyla uygulanacağının açık olduğuna hükmetti. Özel hayatın gizliliğini ihlalin söz konusu olmadığını belirten mahkeme, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verdi. İtiraz üzerine Ankara Bölge İdare Mahkemesi 9. İdari Dava Dairesi de istinaf başvurusunu kesin olarak reddetti.

İzmir Bölge İdare Mahkemesi Başkanlar Kurulu, farklı nitelikteki kararların kesinleşmesi üzerine, mahkemeler arasındaki aykırılığın giderilmesi istemiyle Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna başvurdu. İdare mahkemeleri ve bölge idare mahkemeleri arasındaki farklı kararları irdeleyen kurul, bu konuda son noktayı koydu.

Kaynak: Web Özel