İkinci el araçların fiyatları ne zaman normale döner? Fiyatlar neden yükseliyor?

İkinci el araba fiyatları neden yükseliyor? Sıfırından daha yüksek ikinci el araba fiyatı nasıl mümkün olabiliyor? Bu yükseliş daha ne kadar devam edecek? Fiyatlar ne zaman normale dönecek. İşte arabası olanın da almak isteyenin de kafasını birkaç aydır merak eden en önemli sorular bunlar...

Koronavirüs salgını nedeniyle sınırlarını kapatan, ekonomilerini kilitleyen, fabrikalarını durduran dünyanın en büyük otomotiv üreticisi ülkelerin bu kararı, binlerce kilometre ötede olan Türkiye'de ilginç bir durum ortaya çıkardı. İkinci el araç fiyatları roket hızıyla yükselirken, bazı galeriler veya online araç alım-satım platformlarında ikinci el fiyatları, aynı modelin sıfırının fiyatını geçti.

Araba almak isteyen astronomik seviyelere gelen fiyatlarla bu arabaları nasıl alacağını, aracını satmak isteyen ise yerine başka bir araba alıp alamayacağını kara kara düşünürken, Haberglobal.com.tr bu soru işaretlerini sektörün önemli oyuncularına sordu.

ÖZEL HABER/Samet Cambaz/Haberglobal.com.tr

ODD Başkanı Ali Bilaloğlu, yaptığı sanal basın toplantısında fiyatlardaki yükselişin sebepleriyle ilgili oldukça dikkat çeken tespitler yaparken, araba almak isteyenleri de uyardı. 

Online araç alım-satım pazarında önemli oyunculardan biri olan Arabam.com'un Pazarlama Direktörü Dr. Naim Çetintürk ise ikinci elde en çok talep gören otomobil markalarını açıklarken, fiyat artışın 2019 Aralık ayında başladığını artışın aylık ortalama yüzde 5-8 arasında gerçekleştiğini vurguladı. İşte ikinci el fiyatlarıyla ilgili en çok merak edilen soruların en yetkili ağızlardan cevapları...

İKİNCİ EL ARABA FİYATLARI NEDEN YÜKSELİYOR?

ODD BAŞKANI BİLALOĞLU: İKİNCİ ELDEKİ TALEP VE FİYAT ARTIŞININ EN ÖNEMLİ SEBEBİ İKİNCİ ELE DAHA UYGUN KREDİ VERİLMESİ 

ODD Başkanı Ali Bilaloğlu ise ikinci eldeki fiyat artışlarının sebebi olarak birkaç faktörün devreye girdiğine dikkat çekiyor. Bunlardan ilki, birinci eldeki kısa vadeli de olsa tedarik sorunu. Bilaloğlu, ikinci ve daha da önemli bir sorun olaraksa şunun altını çiziyor: "Biliyorsunuz ikinci elde de destekleme faiz oranları var. Yüzde 0.80 seviyelerinde. İthal, bir yaşında veya altı aylık bir aracı ikinci elde aldığınızda yüzde 0.80’le finansmanını sağlayabiliyorsunuz. Sıfırın aldığınızda ise iki katı finansman maliyeti oluyordu. Bence onun da önemli bir etkisi oldu ikinci el fiyatlarının artmasında. Çünkü müşteri ister istemez, daha iki hafta öncesine kadar yarı maliyetli bir finansman imkanını bulabiliyorsa sıfıra yakın ikinci eli tercih ediyor."

"TÜKETİCİ SIFIR ALIRKEN PAZARLIK YAPIYOR, İKİNCİ EL ALIRKEN NEDEN YAPMIYOR?"

Sıfır fiyatının üzerinde ikinci el satış fiyatlarıyla ilgili de açıklamalarda bulunan Bilaloğlu, "Burada biraz kinayeli konuşacağım: Tüketici bizim yetkili satıcıya geldiğinde çok hesabını biliyor. Çok detaylı bir şekilde pazarlığını da yapıyor. Benim bu ikinci elde anlayamadığım ise tüketici gidip galericiden alırken bu hesabı ve bu pazarlığı niye yapmıyor? Bunu çok da çözebilmiş değilim açıkçası" şeklinde dikkat çekici bir açıklama yaptı.

İLGİLİ HABER

Sıfır araçlar ne zaman geliyor? Fiyatlar nasıl olacak?

"İKİNCİ EL ARAÇ FİYATLARI TEMMUZ SONRASI NORMALE DÖNER"

İkinci el araç fiyatlarındaki büyük yükselişin ne zaman normale döneceğiyle ilgili değerlendirmeler de yapan Bilaloğlu, "Yani burada kimse kimseyi de zorlamıyor ki araba almaya. Ve temmuzdan sonra da tedarik sıkıntısı ortadan kalkıyor. Üç hafta sonra bunların normalleşmesi gerekir. Normal pazar koşulları ile arz-talep dengesi açısından dengelenmesi gerekir diye söyledik.

Temmuz ayından sonra eğer Fransa, Almanya pandemiden dolayı yine kalkıp ülkeyi kapatıp fabrikaları kapatmazsa bir sorun kalmayacak. Talep gören segmentte araç bulma sorunu kalmayacak. Ama tabii ki ikinci dalga nedeniyle ekimde kapatıyoruz derlerse o zaman bilemeyeceğim" diyerek fiyatların Temmuz ayından sonra hızla dengelenmesini beklediğini net bir şekilde dile getirdi.

GALERİDEN ARAÇ ALACAKLAR DİKKAT! ODD BAŞKANI BİLALOĞLU: GALERİDE SIFIR ARABA OLMAZ 

Galerilerde sıfır diye satılan arabalarla ilgili de tüketicileri uyaran Bilaloğlu, "Galerilerde sıfır araba olmaz. Galerilerdeki tüm arabalar plakası çıkmış ikinci el arabadır. Hepimiz biliyoruz ki bir araca plaka takıldığı anda yüzde 10 ila 15 arasında değer kaybeder. Hiçbir galeri de eğer kendisi yurt dışından araç ithal etmediyse, bu araba artık sıfır değildir.

İkincisi buradaki methot şu: Yetkili satıcılar direk galeriye araba satmaz. Niye satsın? Çünkü kendi ticaretini yapacakken, para kazanacakken, galeriye niye para kazandırsın. Çok akıllıca bir durum olmaz. Galericiler ne yapıyor? Gidiyor Ali’ye, Veli’ye “Sen git arabayı al” diyor. Bu durumda yetkili satıcı buna “Satmam” diyemez ki.

Müşteri arabayı alıp galeriye sattığında o da onu sıfıra yakın birinci el diye satıyor" diyerek aslında galerilerde satılan araçların sıfır olmadığını vurguladı.

"O FİYATLARA ALINAN ARAÇLAR SANAT ESERİ Mİ? 1 AY SONRA İSTEMEDİĞİ KADAR ARAÇ BULUNACAK"

Bilaloğu, "Bir de şu tespiti yapalım: Bizim şu an konuştuğumuz arabalar sanat eseri değil. Sanat eserinden bir tane vardır. Bulunmaz, bunu kaçırmamayayım dersin. Bu arabayı sen bugün oradan almazsan bir ay sonra zaten yetkili satıcıdan istemediğin kadar yine o arabayı alacaksın. Bu bir daha bulunmayacak, antika koleksiyon aracı değil ki.

Sadece şu andaki pandemi sürecinden dolayı, üretimi kapalı olan fabrikaların üretmemesinden dolayı, ortaya çıkmış bir zamanlama farkı arz ve talebi. Çok uzun süre arz-talep dengesizliği olmayacak bu yıl. Bulunamaz bir araba olur. O ayrı bir şey" dedi.

"İKİNCİ ELİN SATIŞINA VERGİ ÇOK YANLIŞ OLUR"

İkinci el araç fiyatlarındaki sert yükselişe önlem için bir ara dillendirilen ikinci el aracın kısa sürede satışına vergi konulmasını doğru bulmadığını söyleyen Bilaloğlu, " İkinci el araçlara altı ay içerisinde satılması halinde vergi çıkarılması da doğru olmaz. 100 yılda bir yaşanan bir pandemiden dolayı düzenleme yapılsın diye bağırıp çağırmak bana göre çok yanlış bir şey. Adam arabasını satar, 1 ay sonra satmak ister. Bir de neden sadece bunu araba için yapasın. Telefon için de yap. Her şey için aynısını yapman gerekir. Haksızlık olur.

İkinci elde böyle bir düzenlemeyi ne isterim, ne desteklerim. Çok da yanlış bulurum hatta.

Bu semptomatik ya da sektörel bir sorun değil" diye konuştu.

KORONAVİRÜS PANDEMİSİ DÖNEMİNDE İKİNCİ ELDE EN ÇOK HANGİ ARAÇLAR SATILDI? 

Peki en çok hangi modellerin ikinci elleri satılıyor? Arabam.com Pazarlama direktörü Dr. Naim Çetintürk gelişmeleri haberglobal.com.tr'ye değerlendirdi.

Bu “yeni normal”de talebi artan araç fiyatları yükseliş sergiliyor. Peki, ikinci el araçlarındaki fiyat artışları ne durumda? Dr. Naim Çetintürk, ikinci el araç fiyatlarındaki artışların modellere göre farklılık gösterdiğini belirterek, “İkinci el ilanları baz alındığında farklı araçlarda yüzde 25 ila yüzde 35 arasında artış var” dedi. İkinci elde fiyat artışlarının özellikle ülkemizde üretim yapan ve yurtdışı üretimli Bve C segmenti araçlarda yoğunlaştığını söyleyen Dr. Çetintürk, ikinci elde en popüler araçların Honda Civic, Fiat Egea, Renault Clio ve Megane, Ford Focus Toyota Corolla, Opel Corsa ve Astra, VW Passsat, ve Skoda Octavia olduğunu belirtti.

"BAYİDEN SIFIR ARAÇ ALIP ARABAM.COM'DA İKİNCİ EL SATAN VAR. FİYATLARIN YÜKSELMESİ NORMAL"

İkinci el araçların sıfır araçlardan daha pahalı olmasının bu dönemde normal olduğunu ve Arabam.com'da otomobil bayisinden “0” olarak alınan araçların ikinci el şeklinde satıldığına dair örneklerle karşılaştıklarını belirten Dr. Çetintürk, duraksayan otomobil üretimi ve sıfır araca erişimin güç olması sebebiyle ikinci el araçların sıfırlardan daha pahalı hale gelebildiğini belirtti. Dr. Naim Çetintürk “Son dönemdeki fiyat artışlarının temel nedeni araç arzında yaşanan daralma. Buna COVID-19 sürecinde ara verilen üretimin sebep olduğunu biliyoruz. Fiyat artışlarına neden olan bir diğer önemli faktör de geçtiğimiz süreçte yaşanan kur ataklarıydı. Dövizde yaşanan artış maalesef sıfır araç fiyatlarında yükselmelere sebep oldu. Bu durum ister istemez ikinci el fiyatlarına yansıyarak talep edilen rakamlarda geçmişe kıyasla yükselmeleri beraberinde getirdi.” dedi.

"İKİNCİ ELDE FİYAT YÜKSELİŞİ 2019 ARALIK'TA BAŞLADI. EN ÖNEMLİ SEBEPLERDEN BİRİ YÜZDE 54 YÜKSELEN KUR"

Dr. Çetintürk, İkinci el araçlardaki fiyat artış trendinin 2019 Aralık ayı itibariyle hissedilir olmaya başladığını belirtiyor. Bunun nedenini de 2018’den bu yana yaklaşık yüzde 54 yükselen kuru öne sürüyor ve ekliyor “Sonuçta ikinci el araç sahipleri, verdikleri ilanda istediği fiyatı, aracının güncel koşullardaki sıfır km fiyatına bakarak belirliyor. Bu yılın Ocak ayı ile birlikte döviz kurlarında başlayan artış, Mart ayına kadar yükselmeyi sürdürdü ve bunun sıfır km araçlara artış yönünde bir etkisi oldu. Dolayısı ile bu durum ikinci ele de yansımaya başladı. Bu süreçte ikinci el fiyatlarında aylık ortalama yüzde 5-8 bandında artışlar gözlemledik. Söz konusu gelişmelere bir de Mart ayı ortasında etkisini hissettiren COVID-19 süreci ve buna bağlı otomobil üretimine ara verilmesi durumu eklenince, sıfır araç talebinin karşılanmasında güçlükler yaşandı ve sıfır araç bulamayan alıcılar ikinci ele yöneldi. İkinci el pazarında yaşanan talep artışı da, fiyatları arttırdı.”

"İKİNCİ ELDE FİYATLAR EYLÜL İTİBARİYLE DÜŞMEYE BAŞLAR" 

Arabam.com Pazarlama Direktörü Dr. Naim Çetintürk, Sorduğumuz “İkinci el araç fiyatlarındaki düşüşün ne zaman başlamasını bekliyorsunuz?” şeklindeki sorumuza ise “Koronoavirüs konusunda alınan sıkı tedbirler sonrası normalleşme sürecine yavaş yavaş girmemiz ile birlikte otomobil markaları da tekrar üretime başladı. Şu an için gözlemimiz, Eylül ayı birlikte yeni araçların tüketicilerle buluşacağı ve devam eden aylarda ikinci el piyasasının da normalleşecek olması ile birlikte fiyatların yeniden beklenen seviyelere gerileyebileceği yönünde” yanıtını veriyor.

"İLK ÜÇ AYDA GEÇEN YILA GÖRE YÜZDE 75 DAHA FAZLA İKİNCİ EL ARABA SATILDI"

2020 yılının ilk üç ayında geçtiğimiz yıla göre yüzde 75 oranında daha fazla ikinci el araç satıldığını belirten Dr. Çetintürk, Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 26 gerilediğini söylüyor ve ekliyor “Mayıs sonu ile birlikte gelen normalleşme süreci, Haziran ayında tekrar ciddi bir satışı beraberinde getirdi. Bunun üstüne bir de uygun koşullu otomotiv kredisi avantajı eklendi. Dolayısı ile yaklaşık 2,5 aylık tedbir süreci sonunda oluşan talep iştahı ve avantajlı kredi imkanı ile ikinci el piyasasının Haziran’ı, 2019’un çok üzerinde kapatmış olmasını bekliyoruz.”

"BU KADAR TALEP VARKEN ÖTV İNDİRİMİ BEKLENMEMELİ"

Son günlerde özellikle galerilerde ve bayilerde dolaşan “ÖTV indirimi gelecek” şeklindeki söylentileri Dr. Naim Çetintürk’e soruyoruz ve şu yanıtı alıyoruz: “Açıkçası piyasada sıfır araca yönelik bir talebin olduğunu tüm sektör profesyonelleri ifade ediyor. Bayilere gelen yeni araçların kısa sürelerde satılabildiğini biliyoruz. Böyle bir durumda ÖTV desteğinin sunulması çok beklenmemeli. Zaten tüketicilere koşulları itibarı ile oldukça avantajlı bir otomotiv kredisi fırsatı sunuldu. Bu nedenle kısa vadede böyle bir indirim söz konusu olmayabilir.” Nitekim tüketiciler bu fırsatlardan fazlasıyla yararlanmaya başladı. Merkez Bankası’nın 3 Temmuz 2020 tarihinde açıkladığı 'Banka Kredileri Eğilim Anketi 2020 2. Çeyrek raporu'nda “bireysel kredi türlerinde, taşıt kredi taleplerinde artış görülürken, konut ve diğer bireysel kredilerde talepte azalış gözlenmiştir.” deniliyor. 

Sektörden gelen haberler de Eylül ayında toparlanmanın başlayacağı yönünde… Nisanda kapalı olan, mayısta ise yüzde 40 kapasite ile çalışan otomotiv fabrikalarında haziranda iç pazardaki canlanma ile üretim hızlandı. Kapasite yüzde 65'e çıktı. Sektörün aktörleri koronavirüs tedbirlerinin gevşetilmesiyle birlikte Eylül ayında tam kapasiteye geçmeyi hedeflediklerini belirtiyor.

OYDER BAŞKANI ŞAHSUVAROĞLU: FİYATLAR 1-2 AY İÇERİSİNDE DENGELENİR

Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Şahsuvaroğlu, piyasada sıfır araç bulunurluğunun eylülde artmasını beklediklerini ifade ederek, "Çünkü fabrikalar, yan sanayi ve tedarik zinciri ancak eski hızına eylül ayı ile birlikte ulaşabilir. Bu 1-2 aylık bir zaman. Bu zaman diliminden sonra istenilen aracın 1-2 ay beklenmeden bulunabileceğini öngörüyorum. Dolayısıyla sıfır araç bulunurluğu yeteri seviyeye geldikten sonra ikinci elde de bir fiyat dengelenmesi olur." dedi.

Şahsuvaroğlu yaptığı açıklamada, şu anda sıfır araca karşı bir satın alma iştahı olduğunu, bunun da uygun faiz ortamı ve şu andaki kur seviyelerinden kaynaklandığını söyledi.

"OTOMOTİV FABRİKALARI YENİ NORMALE AYAK UYDURMAYA ÇALIŞIYOR"
Şahsuvaroğlu, "İnsanlar pandemi sonrası yeni normalde hayatlarına devam ederken imkanı olanlar; uçağa binmeyi tercih etmiyor, toplu taşımayı tercih etmiyor, iller arasında otobüsü tercih etmiyor. Dolayısıyla yaz tatili öncesi, okullar kapanmadan veya üniversite sınavları bitmeden insanlar bir an önce arabasını alıp yazlığına, tatil beldesine veya memleketine gitmek istiyor." diye konuştu.

Bu dönemde arz-talep arasında dengesizlik olduğunu ve arzın talep kadar kuvvetli olmadığını vurgulayan Şahsuvaroğlu, "Çünkü fabrikaların hepsi pandemi sürecinin akabinde yeni normale ayak uydurmaya çalışıyorlar. Bugün herkes tam kapasiteye henüz geçemedi. Çünkü bütün bir değer zinciri, bütün bir lojistik zinciri hala normal seyrine dönemedi. Bunun için 1-2 ay daha lazım." dedi.

"HERKESİN AYNI ANDA İSTEDİĞİ ARABAYI ALMA ŞANSI YOK"
Murat Şahsuvaroğlu, 2-3 ay sonra taşların daha da yerine oturmasını beklediğini ve araç bulunurluğunun yükselmesiyle birlikte ikinci el fiyatlarının da dengeleneceğini söyledi.

Fiyatlarda bir düşüş beklemediklerini ifade eden Şahsuvaroğlu, "Ama şunun da altını çizmek istiyorum; biz genç ve dinamik bir ülkede yaşıyoruz. Yani geçmiş dönemden bugüne kadar neyin fiyatı düştü ki bugün 'ileride ikinci el fiyatları düşer' diyebilelim. Bu arz-talep dengesindeki ters orandan ötürü olan bir durum. Herkesin şu anda, aynı anda istediği arabayı alma şansı yok. Çünkü Avrupa'daki fabrikalar da zaten mayısın üçüncü haftasında üretime başladı." değerlendirmesinde bulundu.

"PİYASADA YETERİNCE İKİNCİ EL ARAÇ YOK"
İkinci el araçta fiyatların yükselmesinin başka bir nedeninin de piyasada yeterince ikinci el araç bulunmaması olduğuna işaret eden Şahsuvaroğlu, şunları kaydetti:

"Bunun da altında yatan neden, operasyonel kiralama firmaları son 2 senedir araç havuzlarını büyütemediler. 2 senedir ellerindeki araçları kullanıyorlar. Normalde onlar araçlarını yenilerdi ve piyasada yoğun bir ikinci el de olurdu. Yani piyasada ikinci el aracın olmamasının sebebi sadece sıfır aracın bulunurluğunun az olması değil, aynı zamanda ikinci el havuzunu büyüten operasyonel kiralama firmalarının da son 2 senedir araç parklarını istedikleri oranda büyütememeleridir. Dolayısıyla ikinci el araç fiyatlarının yükselmesindeki nedenlerden de biridir."

ARAÇ BULUNURLUĞUNUN EYLÜL'DE ARTMASINI BEKLİYORUZ
OYDER Yönetim Kurulu Başkanı Şahsuvaroğlu, eylül ayı sonrasında fiyatların dengelenebileceğini belirterek, "Araç bulunurluğunun eylülde artmasını bekliyoruz. Çünkü fabrikalar, yan sanayi ve tedarik zinciri ancak eski hızına eylül ayı ile birlikte ulaşabilir. Bu 1-2 aylık bir zaman... Bu zaman diliminden sonra ben istenilen aracın böyle 1-2 ay beklenmeden bulunabileceğini öngörüyorum. Dolayısıyla sıfır araç bulunurluğu yeteri seviyeye geldikten sonra ikinci elde de bir fiyat dengelenmesi olur." şeklinde konuştu.