Zelenski'nin Kursk kumarı
Rus toprakları 1944'ten bu yana ilk kez işgal ediliyor. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin birlikleri, 6 Ağustos’ta, Rusya'nın Kursk bölgesinde eşi benzeri görülmemiş ölçekte bir operasyon başlattı.
Kiev'den dün akşam yapılan açıklamaya göre 92 kasaba ve 1.250 km2 alan ele geçirilirken, Moskova ise Ukrayna saldırılarını derinlemesine “püskürttüğünü” iddia ediyor.
Önceki gün birliklerinin taarruzunun Rusya ile Ukrayna arasında bir “tampon bölge yaratmayı” amaçladığını belirten Ukrayna Devlet Başkanı, dünkü açıklamasında, “Hedeflerimize ulaşıyoruz” dedi.
Sürpriz etkisi
Sorbonne Üniversitesi'nde doçent olan askeri tarihçi Guillaume Lasconjarias'a göre, üç unsur var önemli!
Birincisi sürpriz faktörü: bu manevra, uzmanları, Ukraynalıları ve Rusları şaşırttı. Ve genel anlamda, amacını merak eden Batılı ülkelerde pek çok soruya yol açtı. Bu sürpriz etki, Ukrayna'nın yeniden harekete geçme ve direnme kabiliyetini göstermeyi amaçlıyor ki Ukrayna ordusunun durumu hakkında şüpheler olduğu düşünüldüğünde bu daha da önemli...”
Tarihçiye göre, ikinci faktör ise “zamana karşı zemin takası yapma arzusu”. Guillaume Lasconjarias, “Zelenski, bir tür yumuşak karından saldırarak diğer cepheleri, özellikle de Donbas'ı temizlemeyi ve böylece diğer toprak alanlarını yeniden kazanmayı umuyor” diyor.
Donbass gerçek stratejik cephe
Iris'in (Uluslararası Stratejik İlişkiler Enstitüsü) araştırma direktörü, Rusya konularında uzman ve eski Moskova Büyükelçisi (2009-2013) Jean de Gliniasty, bunun “Pokrovsk ve Donbas'ta zayıf bir konumda olan Ukrayna için zamanın tükenmekte olduğu bir dönemde Zelenski'nin oynadığı bir kumar” olduğunu düşünüyor.
Araştırma direktörü, “Ukrayna Devlet Başkanı Rusların Pokrovsk cephesini temizlemesini ve şu an için asıl stratejik cephe olan Donbas'taki Rus baskısının hafiflemesini istiyor. Dolayısıyla bu, Ukraynalılar Pokrovsk'u kurtarmayı başarırsa kesin bir şey, başaramazlarsa pek bir anlamı kalmayacağı anlamında bir kumar” diyor.
Bu taarruzun üçüncü hedefi ise gelecekteki olası müzakereler açısından değerlendirilmelidir.
Guillaume Lasconjarias, “Ukraynalılar, meşru olarak Rusya'ya ait olan topraklar karşılığında, meşru olarak kendilerine ait olan toprakları geri kazanmayı umabilirler, kısacası bir tür takas” diye açıklıyor.
Jean de Gliniasty'ye göre, bu daha da doğru, zira “Almanya gelecek yıl yardımlarını yarıya indireceğini açıkladı ki bu gönderilebilecek çok kötü bir sinyal ve Amerikan seçimleriyle bağlantılı belirsizlikler de var. Özellikle Trump'ın Yardımcı adayı, Ukrayna'ya herhangi bir yardıma karşı çıkıyor. Kısacası, olası müzakerelere “zayıf bir pozisyondan” girmek istemeyen Zelenski için zaman daralıyor.
“Karmaşık bir hal…”
Ukrayna Cumhurbaşkanı başarılı oldu mu? Bunu söylemek için henüz çok erken olabilir. “Guillaume Lasconjarias, şöyle soruyor: “Asıl zorluk, bu toprağı tutmaya yetecek kadar Ukrayna kuvveti olup olmadığını bilmek. Cephenin diğer kesimlerini temizlemek zorunda kalmadan kalabilirler mi? Nispeten küçük bir alandan bahsediyor olsak bile, askeri kaynaklar ve kabiliyetlerle burayı kontrol edebilmemiz gerekiyor... Bu Ukraynalılar için karmaşık bir hal alabilir!”
“Putin, Pokrovsk'ta gardını düşürmüyor ve Donbas'a doğru ilerlemeye devam ediyor” diyen Jean de Gliniasty, Ukrayna'nın bu taarruzunun savaşın öngörülemezliğini de ortaya koysa da, “şu an için bu noktada bir başarısızlık” olduğunu düşünüyor.
Putin'in suratına bir tokat mı?
Orta vadede bu saldırının ne kadar değerli olacağı henüz belli olmasa da, kısa vadede Ukrayna'nın bu saldırısı Ukrayna Devlet Başkanının eline birkaç koz vermiş oldu. Jean de Gliniasty, “Bir yıldan uzun bir süredir savunmada olan Ukrayna birliklerinin moralini yükseltmek, Ruslara savaşın evde de yapılabileceğini göstermek ve yabancı bağışçılara ekipmanlarının iyi bir şekilde kullanıldığına dair güven vermek de amaçlanıyordu” diye ekliyor. “Ve hiç kuşkusuz Putin'in yüzüne inen bir tokat olduğunu göz önünde bulundurursak, bu büyük bir başarı oldu…”
Putin'in canını yakıyor, kafasının arkasına bir darbe indiriyor” diyen Guillaume Lasconjarias, “çünkü Vladimir Putin rejimine karşı kamuoyunun tersine dönmesini ummak neredeyse hayal olsa bile, Rus kamuoyunun tepkisi sorusunu gündeme getiriyor” diye ekliyor.
Ne olacak?
Peki şimdi ne olacak? Jean de Gliniasty, “Başlangıçta bu operasyonun bir test olmasına rağmen, Ukraynalıların tereyağı gibi girdiği ve çok ilerlediği” ortaya çıktı. IRIS'in araştırma direktörü, “Kursk bölgesindeki taarruz sınırlarına ulaşmış gibi görünüyor” diyor.
Ona göre, “Ruslar, hata yapması halinde, Ukraynalıların hareket kabiliyeti, taktik anlayışı ve hızı şu anda bir rahatsızlık olan durumu gerçek bir stratejik yenilgiye dönüştürebilir!”
Gliniasty, bununla birlikte, “Zaman Ukraynalıların yanında değil” diye ısrar ediyor.