Ukrayna'nın jet NATO başvurusunun satır araları... 'İsveç ve Finlandiya gibi...'

Rusya'nın Ukrayna'ya ait Donetsk, Luhansk, Herson ve Zaporijya bölgelerini ilhak etmesinin ardından Ukrayna NATO'ya üyelik başvurusu yaptı.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Rusya'nın 4 bölgeyi ilhak kararı sonrası yaptığı açıklamada, "NATO'ya üyelik başvurumuzu resmen yaptık" dedi. Fakat Ukrayna'nın NATO'ya üyeliği bölgedeki pek çok dengeleri değiştirebilecek bir gelişme. O nedenle NATO'nun Ukrayna'nın üyeliğine nasıl baktığı önemli. Peki, Ukrayna'nın NATO'ya üye olması mümkün mü?

Akademisyen Prof. Dr. Mithat Baydur, bunun pek mümkün olmadığı kanaatinde. Mithat Baydur, Zelenski ve kurmaylarının ülkelerinin Rusya ile karşı karşıya kaldığı durumlarda içine gireceği sıkıntıları aşabilmek ve Rusya'yı köşeye sıkıştırmak amacıyla NATO'nun devasa gücünü arkalarına almayı arzuladıklarına işaret etti.

Baydur, bu konudaki sözlerini şöyle sürdürdü:

Ukrayna, topraklarının ilhak edilmesiyle ve Rusya'da 300 bin kişinin askere alınmasıyla beraber, dengede götürdüğü ve uzama alametleri gösteren bu savaşın Rusya lehine kısalabileceği kanaatiyle NATO'ya başvuru yaptı ama NATO'nun buna sıcak bakmadığını biliyoruz. Çünkü bu savaşı büsbütün körükler.

'AVRUPA VE ABD HAZIR DEĞİL'

Avrupa ve ABD'nin de Ukrayna'nın NATO'nun üyeliğine hazır olmadığının altını çizen Baydur, savaşın uzamasının Batı'da çatlaklara neden olabileceğini belirtti.

Baydur, “Savaşın uzaması durumunda Almanya başta olmak üzere İtalya ve Fransa gibi AB'nin lokomotifi olan ülkelerin gerek enerji gerekse finans alanında girebileceği zorluklar, Batı dünyasında çatlamalara sebep olur” dedi.

ANKASAM Dış Politika ve Güvenlik Danışmanı Dr. Kadir Ertaç Çelik de Ukrayna'nın NATO'ya üyeliğinin pek mümkün görünmediğine dikkat çekti.

Ertaç Çelik, NATO kurucu senedinde aday ülkenin sınır sorunlarını halletmiş olması ve herhangi bir egemenlik probleminin bulunmaması gibi hükümlerin yer aldığını söyledi. Çelik, Ukrayna'nın bu hükümlerle ilgili problemleri olduğunu vurguladı. Ayrıca başta ABD olmak üzere Atlantik ittifakının, Ukrayna'nın NATO'ya üyeliğinden ziyade, Batı'yla bir partner olarak bölgede tampon görevinde olmasını çıkarlarına daha uygun gördüğünü kaydeden Çelik, “Aksi bir görüş olsaydı İsveç ve Finlandiya örneğinde olduğu gibi çok hızlı bir süreç rahatlıkla işletilebilirdi” dedi.

PEKİ NEDEN ŞİMDİ?

Ukrayna, NATO'ya resmen başvuru yapmak için 7 aydan fazla bekledi. Resmi başvuruyu Rusya'nın topraklarını işgal etmesinin hemen ardından değil, Donetsk, Luhansk, Herson ve Zaporijya'yı ilhak etmesinden sonra yaptı. Baydur, başvurunun zamanlamasıyla ilgili şu değerlendirmede bulundu:

“Ukrayna, arada belki bir barış süreci olabilir, Rusya içine düştüğü durumdan vazgeçebilir ya da Batı'da transatlantik çerçevesinde bir kopukluk yaşanabilir gibi gelişmeleri izledi. Zira, savaş başladığında Ukrayna'nın NATO'ya üye olma talebine örgütün üyeleri 'Ukrayna, NATO'ya alınsın ve bu bir NATO-Rusya savaşına dönsün' şeklinde bir dış politika izlemedi.”

Ertaç Çelik ise, Ukrayna'nın NATO'nun kendisini birliğe davetle kabul etmesini beklediğini dile getirdi. “Ancak bu hem politik gerçekliğe, hem de sahadaki reel duruma uygun bir anlayış değildi” diyen Çelik, Ukrayna'nın bunun gerçekleşmediğini anladıktan sonra 'büyük bir emperyal güce karşı tek başına verdiği mücadelenin kahramanlaştırılması' stratejisine geçtiğini kaydetti.

Zelenksi yönetiminin topraklarının ilhak edilmesi gibi ciddi bir problemle yüzleştiğini ve buna karşı verilecek en büyük cevabı NATO'ya üyelik olarak gördüğünü aktaran Çelik, sözlerine şöyle devam etti:

NATO'nun samimiyetini test etmekle birlikte Rusya'nın ileride yapacağı ilhakların gayrimeşru olduğunu not ettirmek için bu hamleyi yaptı ama şu an için bu hamlenin çok gerçekçi olmadığını görüyoruz.

TÜRKİYE'NİN POZİSYONU ÖNEMLİ

Türkiye hem bir NATO ülkesi, hem de savaşın başından bu yana Ukrayna ile Rusya arasında arabuluculuk çabaları yürüten bir taraf. O nedenle Ukrayna'nın NATO'ya üyeliği meselesi Türkiye açısından büyük önem taşıyor.

Ertaç Çelik bu meseleye ilişkin yorumunda, Türkiye'nin NATO'nun önemli bir bileşeni olduğunu, bununla birlikte Asyalı güçlerle yakın ilişkileri bulunduğunu ifade etti. Çelik, “Türkiye, Atlantik ile Avrasyacı güçler arasındaki 'dengenin dengeleyicisi' rolünde bir devlet. Türkiye bu dengenin korunmasından yana çünkü bu denge korunmazsa sıcak çatışma küresel boyuta taşınabilir. Bu da uluslararası sistem için öngörülemez bir yıkımı beraberinde getirir” ifadelerine yer verdi.

Mithat Baydur da Türkiye'nin meselede taraf olmadan, payına düşen çabayı gösterdiğini dile getirdi. Baydur, Batı gözünü karartıp Ukrayna'yı NATO'ya alacağız deseydi Türkiye'nin işi çok zor olurdu” ifadelerini sözlerine ekledi.

sidal.utkucu@haberglobal.com.tr 

Kaynak: Web Özel