Türkiye'de de satılıyor... Bu ilacı kullanan sapıtıyor: Beni azgın bir kadına çevirdi!

Milyonlarca insan tarafından kullanılan ilaçlar, baş dönmesi, halsizlik ya da kusma gibi yan etkilere neden olabilir. Ancak bazı ilaçların düzenli kullanılması, oldukça şaşırtıcı semptomlara neden olmakta. 

Yapılan son araştırmalar, huzursuz bacak sendromu tedavisinde kullanılan 'ropinorol' etken maddeli ilaçların, alışılagelmişin dışında yan etkilere sahip olduğunu ortaya çıkardı. 

BBC'ye konuşan 20 kadın, karşı konulamaz bir hareket etme dürtüsü yaratan huzursuz bacak sendromu için kendilerine verilen ilaçların hayatlarını mahvettiğini anlattı.

Hazırlanan bir rapor şirketin, dopamin agonisti olarak bilinen bu ilaçlar ile pedofilinin de aralarında bulunduğu "sapkın" cinsel eylemler arasındaki bağlantıdan 2003 yılında haberdar olduğunu gösteriyor. Prospektüslerde bu yan etkiye açık bir referansta bulunulmasa da Birleşik Krallık'ın ilaç düzenleyici kurumu, libido artışı ve zararlı davranışlar hakkında genel uyarı yapıldığını söyledi. 

KUMAR BAĞIMLILIĞINA NEDEN OLUYOR

Riskli cinsel davranışlarda bulunma dürtüsü gösteren kadınlardan bazıları, buna neyin sebep olduğuna dair hiçbir fikirleri olmadığını söyledi. Bazıları da, daha önce hiç yapmamalarına rağmen, kumar oynamaya ya da alışveriş yapmaya mecbur hissettiklerini anlattı. İçlerinden biri, 150 bin sterlinden (7 milyon TL) fazla borca girdiğini söyledi.

Birçok kadın gibi Claire de hamileliği sırasında huzursuz bacak sendromu geliştirmiş. Hareket etmek için duyduğu amansız ihtiyaca ek olarak sık sık uykusuzluk ve cildinin altında karıncalanma hissi deneyimlemiş.

Bu his doğumdan sonra da devam etmiş ve Claire'e dopamin agonisti olan ropinirol etkin maddeli bir ilaç reçeteyle verilmiş.

Claire doktorlarının hiçbir yan etki hakkında kendisini uyarmadığını söylüyor. İlacın ilk başta huzursuz bacak sendromu konusunda inanılmaz etkili olduğunu söyleyen Claire, yaklaşık bir yıl geçtikten sonra daha önce hiç deneyimlemediği cinsel dürtüler hissetmeye başlamış.

KULLANANLARIN YÜZDE 6-17'SI ETKİLENİYOR

Claire sabahın erken saatlerinde evden çıkmaya ve seks yapacak birini bulmak için dolaşmaya başladığını anlatıyor. Transparan bir üst ve ceket giyerek bulduğu her erkeğe göğsünü gösteriyormuş.

Bir partneri olmasına rağmen bunu düzenli olarak yaptığını anlatan Claire, gitgide daha tehlikeli konumlar seçtiğini söylüyor:

"Kafanda yaptığının yanlış olduğunu bilen bir parça kalıyor, ancak seni o kadar çok etkiliyor ki yaptığının bile farkında olmuyorsun."

Claire bu dürtülerini ilaçla bağlantılandırmasının yıllar sürdüğünü söylüyor, dürtüleri de neredeyse ilacı bırakır bırakmaz yok olmuş. Claire tamamen "utanç" duyuyor ve kendini tehlikeye atmış olması yüzünden "aşağılık hissediyor".

Kumar ve yüksek cinsel istek gibi dürtüsel davranışlar uzun süredir dopamin agonisti ilaçların broşürlerinde yan etki olarak belirtiliyor.

Birleşik Krallık'ın sağlık tavsiyesi kurumu Ulusal Sağlık ve Bakım Mükemmeliyeti Enstitüsü'ne göre yan etkiler, bu ilaçları kullanan huzursuz bacak sendromu hastalarının yüzde 6'sı ila yüzde 17'sinde tezahür ediyor.

Oysa Birleşik Krallık'ın Ulusal Sağlık Servisi'ne (NHS) göre herhangi bir ilacın "sık görülen yan etkilerinin" kullanan kişilerin yalnızca yüzde 1'ini etkilediği düşünülür.

Şizofreni için de kullanılan bu ilaçlar, hareketlerimizi düzenlememize yardımcı olan ve beynimizde doğal olarak bulunan dopamin kimyasalının davranışlarını taklit ederek çalışıyor.

Dopamin "mutluluk hormonu" olarak da biliniyor çünkü bir şeyden keyif aldığımızda ya da ödüllendirildiğimizi hissettiğimizde aktif hale geliyor.

 Ancak akademisyenlere göre bu agonist ilaçlar bu hisleri fazla uyarabilirken hareketlerimizin sonuçlarına dair algımızı yeterince uyaramayabiliyor, bunun sonucunda da dürtüsel davranışlara yol açıyor.

Sapkın davranış vakaları Parkinson hastalığı için ropinirol reçetelenen iki erkeği içeriyor. Bir vakada 63 yaşında bir adam yedi yaşındaki kız çocuğuna cinsel saldırıda bulundu, yargılanıp ceza aldı.

Yasal belgelere göre failin libidosu ropinirol tedavisinin başlangıcından itibaren kayda değer oranda artmış, dozu düşürülünce de "akabinde libido problemi çözülmüştü".

İkinci vakada ise 45 yaşında bir adam "kontrolsüz teşhircilik hareketlerinde ve hayasızca davranışlarda" bulunmuştu. Libidosunun ropinirol almaya başlamadan önce arttığı, ancak bu tedavi sırasında sonra dürtülerinin "yoğunlaştığı" bildirilmişti.

İngiltere'deki Cambridge Üniversitesi'nde nöropsikiyatri profesörü olan Valerie Voon'a göre ilaçların sebep olduğu, "sapkın" cinsel davranışların yaygınlık oranı bilinmiyor ve deneyimleyen kişiler tarafından daha az bildiriliyor. "Bu konu üzerinde çok fazla damgalama ve utanç var ve insanlar bunun bir ilaçla bağlantılı olduğunu anlamıyorlar" diyor Voon.

Profesör Voon libido artışı dışındaki riskli cinsel davranışlar hakkında NHS'in özel uyarılar ve taramalar yapması gerektiğine inanıyor, çünkü etkileri "kahredici" olabiliyor.

Huzursuz bacak sendromunun her 20 yetişkinden birini etkilediği düşünülüyor ve kadınların bu durumdan etkilenmesi erkeklerden iki kat daha olası. 20 mağdur, doktorlarının kendilerine hem ilaçların olası ciddi yan etkilerini anlatmadıklarını hem de akabinde ilaçların vücutlarını nasıl etkilediğini gözden geçirmekte başarısız olduklarını söylüyor.

"BENİ AZGIN BİR KADINA ÇEVİRDİ"

Sarah'ya da 50'li yaşlarında başka bir üreticinin başka bir agonist ilacı reçetelenmiş.

"Daha önce Brad Pitt çıplak bir şekilde odaya girse bile hiçbir ilgim olmazdı" diyen Sarah, "Ama beni cinsel bağımlılığını sürekli daha da ileriye taşıyan azgın bir kadına çevirdi" diye devam ediyor.

Sarah internet üzerinden kullanılmış iç çamaşırı ve kendi seks videolarını satmaya, tanımadığı kişilerle telefon seksi yapmaya başladı.

Dürtüsel bir şekilde alışveriş yapmaya da başlaması nedeniyle 30 bin sterlin (1,4 milyon TL) borca girdi.

Dopamin agonistinin etkileriyle savaşmak için ağrı kesici opioidler ve uyku ilaçları kullanarak kendi kendini tedavi etmeye çalıştı. Sonuçta rehabilitasyon merkezine yatırıldı ama bu süreçte ehliyetini ve işini kaybetti.

"Sağlıklı olmayan şeylere yöneldim — bu davranışın kendimden kaynaklanmadığını biliyordum ama kontrol edemiyordum" diye anlatıyor.

SUE 80 BİN STERLİNLİK KUMAR BORCUNA BATMIŞ

Üçüncü bir kadın, Sue, kendisine iki farklı dopamin agonisti ilaç reçetelendiğini ancak iki durumda da dürtüsel davranış yan etkileri hakkında uyarılmadığını söylüyor.

Hatta ikinci ilaç reçetelenirken, yakın zamanda kumara başladığını doktorlara söylediğini de anlatıyor.

Sonuç olarak Sue 80 bin sterlin (3,8 milyon TL) borç biriktirmiş: "Hayatım üzerindeki etkisi korkunçtu, kaybedilmesi hayat değiştirecek bir paraydı. Ama o sırada benim hiçbir suçum olmadığını bilmiyordum."

TÜRKİYE'DE DE SATILIYOR

Ropinirol içeren ilaçlar Türkiye'de de satılıyor. İlacın prospektüsünde aşırı kumar oynama veya aşırı cinsel davranış gibi olağanüstü dürtüler yaşayan veya yaşamış olanların bu ilacı dikkatli kullanması gerektiği aktarılıyor.

"Bağımlılık yaratan kumar, aşırı yeme veya harcama, anormal derecede yüksek cinsel istek ya da cinsel düşünceler veya duygularda artış" durumunda doktorlara danışılması tavsiye ediliyor.

İngiltere'de olduğu gibi Türkiye'deki prospektüste de "sapkınlıktan" açıkça bahsedilmiyor.

Prospektüste bu yan etkiler sıklığı "çok yaygın", "yaygın" veya "yaygın olmayan" kategorilerde değil "bilinmiyor" kategorisinde yer alıyor.

Cinsel davranışın yalnızca artmayacağı, aynı zamanda değişebileceği de sadece bu kısımdaki "kişinin kendisi ya da başkaları açısından önemli bir sorun teşkil edecek şekilde değişmiş veya artmış cinsel ilgi ve davranış" bölümünde yer alıyor.

İlacın kısa ürün bilgisinde ise hastalar ve bakıcılarının bu tür dürtü kontrol bozukluklarının değişmesi ihtimaline karşı bilgilendirilmesi ve bu tip semptomlar gelişirse dozun ya azaltılması ya da aşamalı olarak bırakılması gerektiği aktarılıyor.

BBC Türkçe'ye bilgi veren İstanbul Eczacılar Odası, bu tip yan etkilerin çok ekstrem bir durum olduğunu ve bu etkin maddelere sahip ilaçların Türkiye'de çok fazla kullanılmadığını belirtti.

Pasifik Okyanusu'nda kaybolan balıkçı 3 ay sonra bulundu: "Kaplumbağa yedim"Dünya