Sovyet satranç oyuncusundan Netflix'e 5 milyon dolarlık Queen's Gambit davası

Bu hafta sonu 73. Primetime Emmy Ödülleri'nde kazanmaya hazırlanan The Queen's Gambit (Vezir Gambiti), hakkında açılan 5 milyon dolarlık tazminat davası ile gündemde. Sovyetlerin Gürcistan kökenli satranç büyükustası Nona Gaprindaşvili, dizide kendisi hakkında geçen yalan ifade ve gerçeği çarpıtan cinsiyetçi yaklaşımla ilgili Netflix’e dava açtı.

Açılan davaya gerekçe gösterilen replik, dizinin "End Game" adlı final bölümünde yer alıyor. Birgün'deki habere göre, Anya Taylor-Joy'un başrol olarak canlandırdığı Beth Harmon Moskova'da bir müsabakadayken, bir yorumcu şu ifadelere yer veriyor: "Harmon’la ilgili sıra dışı tek şey cinsiyetiydi. Rusya’da bu bile benzersiz bir durum değildi. Nona Gaprindaşvili vardı ama o da kadın dünya şampiyonuydu, hiç erkeklerle karşılaşmamıştı."

Netflix'e 5 milyon dolarlık dava açan satranç oyuncusu Nano Gaprindashvili yukarıdaki alıntının onun başarılarının yanlış bir sunumu olduğunu söylüyor ve 25 sayfalık dava dilekçesiyle durumu mahkemeye taşıyor.

"ERKEKLERLE HİÇ KARŞILAŞMADIĞI İDDİASI CİNSİYETÇİ VE AŞAĞILAYICI"

Bahsi geçen dilekçede şu ifadelere yer veriliyor:

Gaprindashvili kadın satrancının öncüsüdür ve memleketi Gürcistan'da çok sevilen bir ikondur. Olağanüstü kariyeri boyunca birçok şampiyonluk kazandı, dünyanın en iyi erkek satranç oyuncularından bazılarını yendi ve erkekler arasında uluslararası satranç büyükustası statüsünü elde eden tarihteki ilk kadın oldu. 

Gaprindashvili'nin 25 sayfalık şikayeti, "Gaprindashvili'nin 'erkeklerle hiç karşılaşmadığı' iddiası, bariz bir şekilde yanlış, ayrıca son derece cinsiyetçi ve aşağılayıcı. Bu bölümün çekildiği yıl olan 1968'e kadar, aralarında Dragolyub Velimirovich, Svetozar Gligoric, Paul'un da bulunduğu o zamanın en az on Grandmaster'ı da dahil olmak üzere en az 59 erkek satranç oyuncusuna (28'i aynı anda bir oyunda) karşı yarışmıştı. Keres, Bojan Kurajica, Boris Spassky, Viswanathan Anand ve Mikhail Tal. Son üçü de kariyerleri boyunca dünya şampiyonu oldular" diyor.

"NETFLIX UCUZ VE ALAYCI DRAMI BÜYÜTMEK İÇİN YÜZSÜZCE YALAN SÖYLEDİ"

Oyuncunun hukuk firması Rufus-Isaacs Acland, "Netflix, Gaprindashvili'nin kurgusal kahramanının Gaprindashvili de dahil olmak üzere başka hiçbir kadının yapmadığını yapmayı başarmış gibi görünmesini sağlayarak ucuz ve alaycı 'dramı büyütmek' amacıyla Gaprindashvili'nin başarıları hakkında yüzsüzce ve kasten yalan söyledi" diyor.

NETFLIX'TEN AÇIKLAMA

Netflix tarafından geçen gün yapılan açıklamada, "Netflix, Gaprindashvili'ye ve şanlı kariyerine yalnızca son derece saygı duyuyor, ancak bu iddianın hiçbir değeri olmadığına inanıyoruz ve bunu şiddetle savunacağız" dedi.

"NETFLIX, KADINLARA İLHAM VERMESİ BEKLENEN HİKAYEDE GERÇEK BİR KADINI KÜÇÜK DÜŞÜRDÜ"

Gaprindaşvili’nin avukatları da şu açıklamayı yaptı: "Netflix, dünya satrancının en üst seviyelerinde erkeklerle yarışan genç bir kadını göstererek kadınlara ilham vermesi beklenen bir hikayede, dünya sahnesinde erkeklerle aynı anda karşılaşan ve onları mağlup eden tek gerçek kadını küçük düşürdü." Açıklamada, Netflix’in bu bariz yanlışı kabul edip düzeltmek yerine kibirle reddettiğine de dikkat çekildi.

NONA GAPRİNDAŞVİLİ KİMDİR?

3 Mayıs 1941 doğumlu Gürcü satranç oyuncusu Nona Gaprindaşvili FIDE unvanı Grandmaster olan ilk kadındır. Gaprindaşvili altıncı kadınlar dünya satranç şampiyonuydu (1962-1978).

Gaprindaşvili, 1961'de dördüncü kadın Adaylar Turnuvasını kazandı ve dünya şampiyonu Elisaveta Bykova ile şampiyonluk maçı yaparak onu yendi.

Gaprindaşvili, 1963, 1966, 1969, 1972, 1974, 1978, 1980, 1982, 1984, 1986, 1990 Bayanlar Satranç Olimpiyatları'nda Sovyetler Birliği ve 1992'de Gürcistan için oynadı. 1980'lerin Kadın Olimpiyatlarını domine eden SSCB ekibine katkıda bulunan oyuncularından biriydi. 11 takım altın madalyası ve 9 bireysel altın madalya olmak üzere 25 madalya kazandı. Dubai 1986 Olimpiyatları'nda oynadığı on maçın onunu da kazandı.

1964, 1973, 1981, 1983 ve 1985'te Sovyet Kadınlar Şampiyonası'nı beş kez kazandı.