Rusya nükleer anlaşmayı neden askıya aldı? Zamanlama dikkat çekiyor...

Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesinin üzerinden bir yıl geçti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna Savaşı'nın yıldönümünde yaptığı konuşma ise dünyanın gündeme oturdu. Putin, ABD ile ortak yürütülen nükleer silahların denetlenmesini sağlayan Yeni Stratejik Silahların Azaltılması Antlaşması'nı (New START) askıya aldıklarını açıkladı. Putin televizyondan yaptığı konuşmada, nükleer silahlara daha fazla yatırım yapılacağını belirtti.

New START Antlaşması, 2010 yılında dönemin Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev ile dönemin ABD Başkanı Barack Obama arasında imzalanmıştı. 2021 yılında 5 yıl daha uzatılan antlaşma, iki ülkeye de birbirlerinin nükleer cephanesini kontrol hakkı veriyordu. Antlaşma her iki ülkenin nükleer başlığını 1550, kıtalar arası balistik füze ve ağır bombardıman uçağı sayısını ise 700 olarak sınırlandırıyordu.

ANKASAM Güvenlik Danışmanı ve Emekli Albay Doç. Dr. Şafak Oğuz, Rusya'nın bu anlaşmayı askıya almasının sürpriz olmadığını belirtiyor. Oğuz "ABD’nin 2002 yılında Anti Balistik Füze Sözleşmesi'nden çekilmesi ile birlikte başlayan 'Yeni Soğuk Savaş' sonrası hipersonik füzeler ve gelişmiş füze savunma sistemleri çerçevesinde hızlanan nükleer silahlanmanın bu noktaya gelmesi öngörülemeyen bir nokta değildi" diyor.

'RUSYA ÇEVRELENDİĞİNİ HİSSETTİ'

Oğuz, ABD’nin Soğuk Savaş döneminde başlattığı Rusya'yı çevreleme politikasının devam ettiğinin Rusya tarafından ısrarla dile getirildiğini belirtiyor. Oğuz aynı zamanda Rusya'nın,  ABD'nin Ulusal Füze Savunma Projesi ile nükleer bir kuşatmaya tabi tutulduğunu hissettiğini söylüyor. Oğuz "Rusya nükleer silahlar konusundaki zincirleri kırmayı hedeflemiş ve başta Sarmat, Avangard ve Kinjal gibi silah sistemleri ile bu alanda önemli bir aşama kaydetmiştir" diyor. Güvenlik uzmanı, Rusya'nın şimdi New START sözleşmesinin sayısal sınırlamasından kurtularak öngörülemeyen bir nükleer silahlanma yarışına gitme tehdidinde bulunmakta olduğunu söylüyor.

"Bu çerçevede Putin’in ifadelerinin, Rusya’nın bu sözleşmeyi devam ettirmesinin Batılı devletlerin tutumuna bağlı olduğunu ifade eden Peskov’un sözleri ile okumak daha sağlıklı analiz sağlayacaktır" diyen Oğuz, Rusya-Ukrayna Krizinde sık sık nükleer silah kullanım tehdidine başvuran Rusya’nın bu hamle ile Batılı devletlere yeni bir gözdağı verdiği söylüyor.

'ANTLAŞMANIN ASKIYA ALINMASI NATO'YA BİR MESAJ'

Güvenlik Uzmanı Oğuz'a göre sözleşmenin askıya alınması ile Rusya; NATO'nun İsveç Finlandiya, Gürcistan ve Ukrayna gibi yeni üye alma kararının tekrar gözden geçirmesini istiyor. Ayrıca Oğuz, Rusya'nın antlaşmayı durdurarak ABD'den Ukrayna'ya olan desteğin sınırlanmasını da istediğini belirtiyor.

Rusya'nın antlaşmadan ayrılmasının zamanlaması da dikkat çekiyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, antlaşmayı askıya alma açıklamasını, ABD Başkanı Joe Biden'in Doğu Avrupa ülkelerine yaptığı ziyaret sırasında gerçekleştirdi. Biden, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski ile görüşmek için Kiev'e gitmesinden bir gün sonra Polonya'nın başkenti Varşova'da Rusya' Batı'nın Rusya'ya karşı olan birliği hakkında konuşma yaptı. Buna karşın Putin de Rusya'nın kalan son ABD-Rusya nükleer silah kontrol anlaşmasına katılımını askıya aldığını duyurdu.

ABD Başkanı Biden ise, Rusya'nın New START anlaşmasını askıya almasını "büyük bir hata" olarak değerlendirdi. Öte yandan anlaşmadan çekilme açıklaması, Batılı ülkelerin Ukrayna'ya Leopard 2 ve M1 Abrams tankları gibi ağır silahların ve Patriot gibi hava savunma sistemlerinin sevkiyatlarının başladığı dönemde geldi. 

New START anlaşması Rusya ile ABD arasında 1962 yılında patlak veren Küba Füze Krizi'nden sonra iki ülkenin birbirlerinin nükleer güçlerini sınırlandırmak için imzaladığı bir dizi anlaşmanın sonuncusu idi. Uzmanlar, Rusya'nın anlaşmadan tamamen çekilmediğini, sadece askıya aldıklarının altını çizerken bu durumun anlaşmanın geleceği için az da olsa bir umut taşıdığını ifade ediyor. 

Tarihi Küba Füze Krizi'nde neler yaşandı? 'Hızlı kahverengi tilki...'Dünya

Kaynaklar: BBC, The Guardian, State.gov

Kaynak: Haber Global TV