Paraguay Çinli diplomatı 'Persona non grata' ilan edip ülkeden kovdu

AA
Paraguay Çin Tayvan
Paraguay Çinli diplomatı 'Persona non grata' ilan edip ülkeden kovdu
Fotoğraf: Depo Photos

Güney Amerika ülkesi Paraguay, Tayvan ile diplomatik ilişkilerini kesmesini telkin ettiği ileri sürülen Çinli diplomatı "istenmeyen kişi" (persona non grata) ilan ederek, diplomatın ülkeden ayrılmasını istedi.

Paraguay Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Hükümetlerarası Komitesinin, Paraguay'ın başkenti Asuncion'da düzenlediği oturumu için ülkede bulunan Çinli diplomat Şü Vey'in vizesinin iptal edildiği ve "istenmeyen kişi" ilan edildiği bildirildi.

Komitenin önceki gün yaptığı toplantıya katılmayıp başkentteki Kongre binasına giderek vekillere Paraguay'ın Tayvan ile diplomatik ilişkileri kesmesi telkininde bulunduğu iddia edilen Çinli diplomatın, "iç işlerine karıştığı" gerekçesiyle 24 saat içinde ülkeden ayrılması talep edildi.

Paraguay, Çin'in egemenlik ihtilafı içinde olduğu Tayvan ile diplomatik ilişkilerini sürdüren Güney Amerika'daki tek, dünyadaki az sayıdaki ülke arasında yer alıyor.

Son yıllarda bölgedeki Orta Amerika ülkeleri Honduras, Panama ve El Salvador ile Karayip ülkesi Dominik Cumhuriyeti, Tayvan ile diplomatik ilişkilerini keserek, tanıma ilişkisini Çin Halk Cumhuriyeti'ne çevirmişti.

Halen Orta Amerika ülkeleri Guatemala, Belize, Güney Amerika ülkesi Paraguay, Karayip ülkeleri Haiti, Saint Vincent ve Grenadinler, Saint Kitts ve Nevis, Saint Lucia, Pasifik ülkeleri Tuvalu, Palau, Marshall Adaları ile Afrika ülkesi Esvatini, Tayvan'ı Çin'in temsilcisi olarak tanıyor. BM üyesi olmayan Vatikan da Tayvan ile diplomatik ilişkisini sürdürüyor.

Çin-Tayvan ayrılığı

Çin'de İkinci Dünya Savaşı'nın ardından Çan Kay-şek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Koumintang) güçleri ile Mao Zıdong önderliğindeki Çin Komünist Partisi (ÇKP) güçleri arasında çıkan iç savaşta galip gelen Komünistler, 1 Ekim 1949'da Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ilan etmişti.

İç savaşı kaybeden Koumintang üyeleri ise Tayvan'a yerleşip 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarının Ada'da devam ettiğini ileri sürerek, burada geçici hükümet kurmuştu.

Bu girişim Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971'e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda Çin'i temsil etmişti. 1950'ler ve 1960'larda çok sayıda ülkenin diplomatik ilişki tercihini Çin Cumhuriyeti'nden Çin Halk Cumhuriyeti'ne çevirmesinin ardından 1971'de BM Genel Kurulunda yapılan oylamada Pekin hükümetinin Çin'in tek meşru temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan'ın uluslararası örgütlerdeki konumu belirsiz hale gelmişti.

Pekin yönetimi, "tek Çin" ilkesini vurgulayarak Tayvan'ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, BM ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor, kendisini tanıyan ülkelerin Tayvan ile diplomatik ilişkileri kesmesini şart koşuyor.

Çin'in kendi topraklarının parçası olduğunu savunduğu Tayvan, 1949'dan bu yana fiili bağımsızlığa sahip bulunuyor. Çin ana karası ile Tayvan arasında iç savaşın ardından ortaya çıkan ayrılık ve egemenlik ihtilafı halen sürüyor.​​​​​​​