İsveç ve Finlandiya gün sayıyor: 'NATO'da olmak ya da olmamak...'

Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinde iki ay geride kalırken dünya 2022'nin başından beri adeta bir yüksek gerilim hattı etkisi altında. Ukrayna'nın NATO'ya üye olmak istemesi savaşın sebeplerinden biri olarak gösterilirken bu durum henüz NATO ve AB üyesi olmayan ancak Batı bloğuna yakın ülkelerde tedirginlik yaratmakta. Bu tedirginliği en yoğun biçimde Finlandiya ve İsveç yaşamakta...

İsveç tüm bunların ışığında bir karar vermek üzere. “NATO'ya girmek ya da girmemek...” Şu sıralar hem Finlandiya hem de İsveç için bütün mesele bu. Öyle ki 9-15 Mayıs haftası iki ülkenin yakın tarihi için oldukça bir hafta olarak tarihe geçmek üzere.

12 Mayıs'ta Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, Finlandiya'nın NATO'ya katılması konusundaki görüşünü belirtecek. Açıklama sonrası 14 Mayıs'ta iktidardaki Finlandiya Sosyal Demokrat Partisi, ülkenin NATO'ya başvuruda bulunup bulunmayacağına ilişkin nihai kararını vermek için toplanacak.

15 Mayıs'ta ise gözler Finlandiya gibi sosyal demokratların iktidarda olduğu İsveç'e çevrilecek. İktidardaki İsveç Sosyal Demokrat Partisi, NATO'ya katılıp katılmama konusundaki resmi kararın 15 Mayıs Pazar günü verileceği yönündeki söylemleri doğruladı.

'BİR İKİ HAFTA BEKLEMEK HİÇBİR ŞEYİ DEĞİŞTİRMEYECEK'

Partinin basın sözcüsü Tobias Baudin, pazartesi sabah saatlerinde düzenlediği basın toplantısında, “Güvenlik politikamızla ilgili kararı 15 Mayıs'ta almaya karar verdik” ifadelerini kullandı ve ekledi:

“Ortak karara çoğunluğun pazar günü bir karar vermemizin iyi olduğunu düşünmesiyle vardık. Bir veya iki hafta beklemek aslında hiçbir şeyi değiştirmeyecek.”

Baudin aynı zamanda toplantıda konunun nasıl ele alınacağına da dair açıklamalarda bulundu. Toplantıda parti üyelerinin sadece “Evet” ya da “Hayır” demeyeceğini ifade eden Baudin, NATO'ya katılma ya da katılmama olasılıklarının getirilerini ve götürülerini ölçmek adına detaylı fikir alışverişlerinin yapılacağını aktardı.

Dikkat çekilmesi gereken bir nokta ise 17 Mayıs'ta Finlandiya Cumhurbaşkanı Niinistö'nun Stockholm'e bir devlet ziyareti yapmayı planlaması. Niinistö, Ukrayna işgali öncesinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le ilişkileri görece iyi olan ender bölge liderlerinden biriydi. Kendisinin görüşü beklenirken Finlandiya'da aslında durum İsveç'e kıyasla daha net.

Zira beklenti Başbakan Sanna Marin liderliğindeki Finlandiya Sosyal Demokrat Partisi'nin NATO başvurusu yapma yönünde fikir beyan eden ülkedeki diğer partilere katılması yönünde. Marin'in partisinden NATO üyeliğine “Evet” oyu çıkarsa parlamentoda NATO üyeliğini isteyen güçlü bir çoğunluk oluşmuş olacak.

'VARLIĞIMIZA KARŞI RADİKAL BİR TEHDİT...'

İsveç'te de parlamento açısından durum çok farklı değil. Orada da hükümetin onayı güçlü çoğunluk anlamına gelecek ancak ülkede “NATO üyeliğinin İsveç'in varlığı için radikal bir tehdit olabileceği” yönünde fikir bildiren yazıların sayısı da az değil. Çekinceler, İsveç'in, Rusya'nın nükleer hedefi haline geleceği yönünde...

Bunda alışkanlıklar da etkili. Zira İsveç 200 yılı aşkın bir süredir herhangi bir askeri ittifaktan kaçınıyor. Finlandiya ise II. Dünya Savaşı'nda Rusya tarafından işgal edildiğinden bu yana tarafsızlık ilkesini benimsemiş durumda. Fin bir diplomat olan Heli Hautala nasıl bir karar çıkarsa çıksın “İşgal öncesi statükoya dönüş mümkün değil” diye konuşmakta.

Aynı zamanda İsveç'te iktidar da NATO üyeliğine pek sıcak bakmayan açıklamalarda bulundu. İsveç Sosyal Demokrat Partisi her zaman askeri açıdan bir taraf belirtmekten uzak durmuş bir parti olarak öne çıkıyor. Ancak partinin lideri Başbakan Magdalena Andersson, “24 Şubat'tan beri bir 'önce ve sonra' durumu yaşıyoruz” ifadelerini kullandı.

Rusya, ABD, NATO derken bir askeri hamle de İsveç'ten geldi! Kritik adaya çıkarma!Dünya

Partinin, İklim ve Çevre Bakanı Annika Strandhall liderliğindeki kadın fraksiyonu ise NATO üyeliğine karşı çıkıyor. Strandhall, İsveç'te bir televizyon kanalına yaptığı açıklamada “Çıkarlarımıza en iyi şekilde hizmet edecek seçeneğin askeri olarak bağlantısız kalmamız olduğunu düşünüyoruz” dedi.

İki ülkeyi de tarihi günlerin beklediği yakın... Kremlin, İsveç'i de Finlandiya'yı da NATO'ya katılmaya karar verirlerse bunun "askeri ve siyasi yansımaları olacağı" konusunda uyardı. Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dimitri Medvedev ise bu gelişmelerin Moskova'yı Baltık bölgesindeki askeri varlığını güçlendirmeye zorlayacağını söyledi.

metin.aktasoglu@haberglobal.com.tr 

*Euronews (“To join or not to join? Sweden and Finland to reveal NATO decisions”), DN (“Rolf Ekéus: Ett Natomedlemskap kan bli en historisk tragedi för Sverige” ve “Jan Eliasson svänger – säger ja till medlemskap i Nato”)

Kaynak: Web Özel