Irak'ta nihayet cumhurbaşkanı seçildi | Fırtına öncesi sessizlik mi, yoksa kaosun sonu mu?

Irak meclisi başkent Bağdat'taki Yeşil Bölge'yi hedef alan roket saldırılarının altında yeni cumhurbaşkanını seçti. Bir yıldır hükümeti olmayan ve bu durumun tetiklediği siyasi krizlerle mücadele eden Irak'ta hükümetin kurulabileceğine dair umutlar yükseliyor. Peki, yeni başbakan adayı Sudani hükümeti kurmayı başarabilecek mi? Irak'taki kaosta sona gelindi mi?

Irak meclisinde Çarşamba günü yapılan oturumda Cumhurbaşkanlığı makamına, bağımsız aday Abdullatif Muhammed Cemal Reşid seçildi. Reşid, seçilmesinin hemen ardından hükümeti kurma görevini Şiilerin başbakan adayı Muhammed Şiya es-Sudani'ye verdi.

Irak'ta cumhurbaşkanlığı makamı büyük ölçüde temsili bir pozisyon olarak ifade ediliyor ancak Reşid'in seçilmesi, geçen seneki seçimlerden bu yana çalkalanan Irak'ta politikacıların yeni bir hükümet kurmaları için önemli bir adım. 

78 yaşındaki Reşid, Irak Su Kaynakları Bakanlığı ve eski Cumhurbaşkanı Celal Talabani’nin Müsteşarlık görevini yürütmüştü. Meclisteki en kalabalık blok konumundaki İran yanlısı Şii Koordinasyon Çerçevesi'nin başbakan adayı Sudani ise, İnsan Hakları Bakanlığı gibi görevlerde bulunmuştu. 52 yaşındaki Sudani'nin en geç 1 ay içinde kabinesini meclisin onayına sunması gerekiyor.

Söz konusu seçim, ülkede geçtiğimiz yıldan bu yana cumhurbaşkanını belirlemek amacıyla yapılan dördüncü girişim. Zira bu seçimler de roket saldırıları altında gerçekleşti. Oylama, Bağdat'taki Yeşil Bölge'ye dokuz roketin fırlatılmasının hemen ardından düzenlendi.

Emniyet ve sağlık birimlerinden yapılan açıklamada, saldırıda aralarında güvenlik güçleri personeli de olmak üzere en az 10 kişi yaralandı.

Benzer saldırılar, mecliste geçen ay sözcünün seçimi yapılırken de gerçekleşmişti.

KAOSLA VE HÜKÜMETSİZLİKLE GEÇEN GÜNLER

Geçen yıl Ekim'de yapılan seçimleri din adamı Muktada es-Sadr kazanmıştı. Sadr, Sünniler ve Barzani'nin partisi KDP ile koalisyon kurarak bir çoğunluk hükümeti oluşturmak istemişti. Çoğunluk hükümeti kuramadığı için de Haziran'da milletvekillerine çağrı yapmıştı ve 75 milletvekili parlamentodan istifa etmişti. Daha sonra İran destekli Çerçeve Koalisyonu, hükümeti kurma sürecini başlattı. 27 Temmuz'da Sudani hükümeti kurmakla görevlendirilince, Sadr'ın destekçileri meclisi bastı. Olayların büyümesinin ardından Sadr Ağustos'ta siyasetten çekildiğini açıkladı. Bu sırada iki Şii grup, yani Sadr ve Sudani destekçileri arasında çıkan çatışmalarda can kayıpları yaşandı. Olayların büyümesiyle Sadr sokağa çağrı yaparak, gösterin sonlandırılmasını istedi.

HÜKÜMET BU SEFER KURULUR MU?

Ortadoğu, Avrasya ve Asya-Pasifik Araştırmaları Platformu (ODAP) Direktörü Dr. Ali Semin, Sudani'nin, hükümeti kurma görevini almasının ardından yaptığı konuşmada erken seçime değindiğini söylüyor. “İlerleyen süreçte hükümet bir şekilde kurulacak ama bu hükümet de 4 yılı tamamlayamayacak, erken seçim Irak'ın gündeminde olacak” şeklinde konuşan Semin, Iraklı siyasetçilerin çoğunun erken seçimin siyasi krizi sonlandırmayacağı ama gerginliğe ara vererek zaman kazandıracağı kanaatinde olduğunu aktarıyor.

MUKTADA ES-SADR SESSİZ

Sadr, son seçimlerin ardından henüz bir değerlendirme yapmadı ancak Semin, Sadr'ın 2013'ten bu yana 8 kez siyaseti bıraktığını ve siyasete geri döndüğünü açıkladığına işaret ediyor. Semin, “Sadr'ın bu sessizliği siyaseti tamamen bıraktığı anlamına gelmiyor. Her an geri dönebilir” diyor. Sadr'ın adaletsizlik vurgusuyla daha çok taraftar çektiğini ifade eden Semin, Sadr'ın Irak'ta kendini Şii liderliğine hazırladığının altını çiziyor. Semin ayrıca, “Muktada es-Sadr, siyasi değil, dini bir mücadele veriyor” değerlendirmesini yapıyor. 

Irak'ta yeni hükümeti erken seçim dışında bekleyen başka sorunlar da olduğunu belirten Semin, “Irak'ta siyasi kriz devam edecek ama ülke içinde daha çok ekonomik krizlerin yanı sıra, idari ve mali yolsuzlukla mücadele söz konusu. DAEŞ sorunu var. Ancak yeni hükümeti en çok zorlayan konu, tartışmalı bölgeler, yani Kuzey Irak ile Bağdat arasındaki sorunlar olacak” demekte.

Irak'ta neler oluyor? Bir iç savaş tehlikesi var mı?Dünya

TÜRKİYE İLE İLİŞKİLER

Yeni başbakan adayının dün yaptığı konuşmada “Komşu ülkelerle iyi ilişkiler kurmak istiyoruz ancak iç işlerimize karışmayacaklar” vurgusu yaptığını aktaran Semin, bu vurgunun daha çok Türkiye'ye yönelik olduğunu düşündüğünü kaydetti. Sudani'nin İran'ın çok ciddi etkisi altında olduğuna dikkat çeken Semin, sözlerine şöyle devam etti:

“Türkiye Irak'ta denge politikası uyguluyor ki bu çok doğru ama Irak'ın Türkiye ile ilişkilerinin nasıl olacağını hükümet kurulduktan sonraki süreç gösterecek.”

sidal.utkucu@haberglobal.com.tr 

Kaynak: Web Özel