Gün yüzü görmeyen ülke: Haiti
2010 yılında 220 bin insanın hayatını kaybettiği depremin yaralarını henüz saramayan Haiti bir başka depremle daha sallandı. Geçen ay devlet başkanının öldüğü ülkede asayiş büyük sorun. Yardım dernekleri bölgeye inmeye zor cesaret ederken gurbette yaşayan Haitililer sinir krizleri geçiriyor...
Kısa bir süre önce devlet başkanına suikast düzenlenen 10 yıl önce dünyadaki en büyük depremlerden birine tanıklık eden Haiti gün yüzü görmüyor. Önceki gün ülke 7.2 şiddetinde 1.200 kişinin hayatını kaybettiği yeni bir deprem ile sallandı.
ABD'nin Miami kentindeki Haiti mahallesinde kilisede dua eden bir kadın ellerini açarak, “Tanrım” dedi ve ülkesi için dua etmeye başladı. Aynı kilisede gönüllü olarak papazlık yapan Mesman Augustin gurbette yaşayan Haitililer adına yaptığı açıklamada, “Zengin veya fakir Haiti’de veya ABD’de yaşıyor olalım hepimiz bu sıkıntıyı yaşıyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
ABD’de yaşayan en büyük Karayip asıllı nüfus Haitililer. Tahminlere göre ABD’de 700 bin Haitili yaşıyor. Bu 700 bin insan ülkelerinde yaşanan insanlık dramını gördükçe telefona sarılarak yakınlarından haber almaya çalışıyor.
'GÜCÜMÜZ TEST EDİLİYOR'
New York Şehir Konseyi’ne seçilen Haiti asıllı Mathieu Eugene, “Haiti yıllardır pek çok krizle uğraşıyor. Bu krizlerde gücümüz ve insanların iradesi test edildi. Bu son trajik olay yaşananlara sadece bir yenisini ekledi” değerlendirmesinde bulundu.
Haiti asıllı ABD'de yaşayan Jean Monestime Haiti’deki çocukları düşündüğünü söyleyerek, “Son 11 yıldır travmatik olaylar yaşayan çocuklar çok büyük duygusal yaralar alıyorlar” değerlendirmesinde bulundu.
Zaten imkanları kısıtlı olan Haiti 2010 yılında yaşanan devasa depremin yaralarını saramadı. 2010 depreminde 220 bin kişi hayatını kaybetmişti! 2010 depreminde enkaz altında kalan ve depremin ardından ABD’ye göçen Gilg Phanor TV, 2021 yılında TV karşısında enkazdan çıkarılanları izlediğinde, “Genç bir kızı enkazdan çıkardıklarını gördüm. Bana olan da tam olarak buydu” ifadelerini kullandı.
Depremin merkez üssü Les Cayes da sevdikleri enkaz altındayken bekleyen Haitililer... Fotoğraf: Reuters
'ÜLKELERİNE YARDIM GÖNDERİYORLAR'
Ülke siyasi olarak oldukça çalkantılı bir durumda. Sokaklarda asayiş yok. İnsan kaçırmak ve çete savaşları gazetelerde küçük bir haber olarak kendine yer bulabiliyor. Yurt dışında yaşayan pek çok Haitili ise ülkelerine yardım göndermeye çalışıyor.
Amerika’ya göç eden ve Haiti yemekleri yapan bir lokantanın mutfağında çalışan Eleguito Sylvain iki yaşındaki kızından depremden beri çok az haber alabildiğini söylüyor. Küçük kız tıpkı babasının 11 yıl önce yaşadığı gibi depreme dışarıda yakalanmış. Sylvain depremden hemen sonra küçük kızıyla kısa da olsa görüşebilmiş. Kızı telefında “Babacığım sarsıntıyı hissettiğim gibi kaçtım” demiş.
Eleguito Sylvain depremle birlikte ülkesindeki asayiş durumunun daha da kötüye gittiğini söyleyerek, “Kızım kaçacak da nereye kaçacak. Dışarıda kötü insanlar var, onu incitebileceklerini biliyorum. Buradan onu koruyamıyorum” diyor.
'HAYATLARINI KURTARMAK İÇİN ÇALIŞIYORUZ'
ABD depremden kısa bir süre sonra bir arama kurtarma ekibini bölgeye gönderdi. Uluslararası Gelişme Ajansı’nın direktörü Samantha Power, “Haitililere yardım etmek ve hayatlarını kurtarmak için hızlıca çalşıyoruz” ifadelerini kullandı.
Dünyanın farklı ülkelerinden ekipler şu an Haiti’deki arama kurtarma çalışmalarına gitme konusunda aşırı temkinli. Aile Aksiyon Ağı üyesi Marleine Bastien, “Eğer devlet başkanı suikaste uğradıysa, kimse güvende değildir” değerlendirmesinde bulundu. Bastien ülkelerindeki durum hakkında endişeli onlarca Haiti ile günde birkaç kez telefon konuşması yaptığını ve onları rahatlatmaya çalıştığını söylüyor.
Bastien, “Birilerinin onlara Haiti’nin lanetlenmediğini anlatması gerekiyor” diyerek insanları nasıl rahatlatmaya çalıştığını anlatıyor.
Bazı Haitililer deprem sırasında sevdikleri ile telefonda olduklarını çığlık seslerinden kısa bir süre sonra telefon hattının kesildiğini söylüyorlar.
Papaz Jean-Mary, “Bir insan olarak tanrıya sordum. Neden Haiti’ye bu kadar acı üst üste geliyor? Darbe üstüne darbe, kendimizi zayıf hissediyoruz” diyor.
*Yukarıdaki derlemede yer alan bilgilerin önemli bir bölümü The Washington Post'ta María Luisa Paúl ve Brittany Shammas imzasıyla yayımlanan 'Massive quake leaves diaspora wondering: ‘Why has so much pain come unto Haiti?’ isimli makaleden alınmıştır.