Fransa'da tartışmalı emeklilik reformu resmen yürürlüğe giriyor

Fransa Emekli
Fransa'da tartışmalı emeklilik reformu resmen yürürlüğe giriyor
Fotoğraf: DepoPhotos

Fransa’da yasal emeklilik yaşını 64'e yükselten tartışmalı emeklilik reformu, yürütme ile sendikalar arasındaki yoğun çekişmenin ardından yarın resmen yürürlüğe giriyor.

Yasanın nisan ortasında yürürlüğe girmesinden 1 Eylül'e kadar geçen sürede, yönetimler ve emeklilik fonları, emeklilik konusunda oyunun yeni kurallarını hazırlamak, entegre etmek ya da yazıya dökmek için iki kat daha fazla çalışmak zorunda kaldı.

Emeklilik haklarının açılması her çalışanın hayatında önemli bir aşamayı temsil ederken, kış ve bahar aylarında yaşanan benzeri görülmemiş toplumsal hareketlilik herhangi bir aksaklığa izin vermeyecektir.

Fransa Çalışma Bakanı Olivier Dussopt, "Biz hazırız. Gerekli tüm kararnameleri yayınladık" dedi ve eksik olan birkaç metnin "2024, 2025" yıllarına kadar uygulanmayacağını söyledi.

Ulusal Yaşlılık Sigortası Fonu Genel Müdürü Renaud Villard da "soğukkanlılıkla” beklediklerin söyledi.

Villard, “Kararnameler ağustos ayının sonuna kadar peyderpey yayınlanmış olsa da meselenin özüne çok erken ulaştık ve acil konuların büyük çoğunluğu tamamlandı ve tebliğ edildi. Ödemelerde herhangi bir gecikmeden korkmak için bir neden yok" dedi.

Sendikalar pes etmiş görünüyor

Yasayı protesto gösterilerin 14’üncü ve son gününden yaklaşık üç ay sonra haziran ayında kararnamelere "saldırmayı" planlayan sendikalar pes etmiş görünüyor. Bir yetkili, "Yasal boşluk bulmak zor" diyor.

Sendika Konfederasyonu CGT Genel Sekreteri Sophie Binet, salı günü France Inter'de yaptığı açıklamada, "bu reform hâlâ gerçekleşmediği için bir referandum düzenlememiz gerekiyor" dedi. Ancak şimdi dikkatler, adil olmayan bir reformun zorla uygulanmasından daha ziyade ücretler konusuna çevriliyor.

Emeklilik yaşı 2030'da 64 olacak

Cuma gününden itibaren yasal emeklilik yaşı 1 Eylül 1961 ve sonrasında doğanlar için 62 yıl üç aya yükselecek; daha sonra kademeli olarak her yıl üç ay kaydırılarak 2030 yılında 64'e ulaşacak.

Reform ayrıca, tam orana ulaşmak için katkı süresinin 2027'den itibaren 43 yıla çıkarılmasını, özel programların çoğunun kaldırılmasını ve özellikle çalışma ve emekliliğin birleştirilmesi veya uzun meslek hayatı açısından yeni haklar yaratılmasını da içeriyor.

Bazı küçük emekli maaşları, yeni emekliler ve 1,7 milyon mevcut emekli için ayda 100 avroya kadar arttırıldı. 

Renaud Villard'a göre, kesintisiz meslek hayatı olan yarım milyon emekli, ekim ayındaki emekli maaşlarındaki artışı görecek, ancak kesintili meslek hayatı olanlar ise "geriye dönük yürürlük” kaydıyla birkaç ay, hatta 2024 yazına kadar beklemek zorunda kalacak.

1 Eylül, "çok siyasi" bir tarih

2030'a kadar "sistemi yeniden dengeye getirme" taahhüdünde bulunan Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un ikinci beş yıllık döneminin bu sembolik reformu, son on yılların en uzun toplumsal hareketlerinden biriyle karşı karşıya geldi.

Rekor gösteriler, grevler, ablukalar, tencere tava çalmalar ve yasadışı gösteriler, kış aylarına damgasını vurdu.

Protestoların zirveye çıktığı 7 Mart 2023’te ülke çapında 1,28 ila 3,5 milyon kişi yürüdü.

Reformun parlamento tarafından oylama yapılmadan, Anayasanın 49.3 maddesine dayanılarak kabul edilmesi, hükümetin planına ezici bir çoğunlukla karşı çıkan Fransızların protestolara desteğini artırmasını sağlamadı.

CFDT Sosyal Koruma Sendikası temsilcisi Florence Puget, "İşlerin iyi mi yoksa çok kötü mü gideceğini kimse söyleyemez. 1 Eylül son tarihi, tatil döneminde yetersiz personel çalıştıran ve muazzam miktarda bilgi ve işi özümsemek zorunda kalan emeklilik fonları için son derece siyasi ve kötü zamanlanmış bir tarih” diyor.

Personel hazır mı?

Ulusal Yaşlılık Sigortası Fonu, ek personel işe aldı, ancak eğitim 13 aydır sürüyor. Sonuç olarak, bazı fonlar "şimdiden fazla mesai talep ediyor".

Brötanya bölgesi Emekli ve İş Sağlığı Sigortası Fonu temsilcisi François Belloir, yeniş hazırlanan yazılımın özellikle bazı karmaşık meslekler için "güvenilmez" olması nedeniyle personelin "haftada bir gün eski sistem üzerinde çalıştığını ve hata riskinin arttığını" belirtiyor.

Belloir, "Açıkçası hazır değiliz (…) Yeni kurallar karşısında kafası karışan bazı poliçe sahipleri ne yapacaklarını şaşırmış durumda. Personel yorgun, hastalık izinlerinde artış var” diyor.

 

Kaynak: Ajans Bizim

Fransa emeklilik emeklilik reformu