Dünyaları yok edecek silahı yapan adam: Robert Oppenheimer

Dünyanın en ölümcül silahını yapsaydınız, sizin yaptığınız silahla on binlerce insan saniyeler içinde ölseydi, yüz binlerce insan yaralansaydı, anneniz yine de sizinle konuşur muydu? Eşiniz, dostunuz sizinle ilgili ne hissederdi?

Atom bombasının babası olarak bilinen ABD’li teorik fizikçi J. Robert Oppenheimer’ın önüne Manhattan Projesi 1942 yılının sonbahar aylarında geldi. İkinci Dünya Savaşı’nın en şiddetli yıllarında Amerikan ordusu öyle bir silaha sahip olmak istiyordu ki sadece bu silahın varlığı bile ülkelerine kurşun sıkılmaması için geçerli olmalıydı.

Aslında Oppenheimer ABD devleti tarafından komünizme yakın olan geçmişi sebebiyle çok da matah bir profil sayılmazdı ancak General Leslie Groves, Oppenheimer’ın teorik fizikteki yeteneklerini bildiği için onunla çalışmak istedi. Robert Oppenheimer, atom bombasının geliştirildiği Los Alamos laboratuvarında üç yıl çalıştıktan sonra atom bombasını hazır bir hale getirdi.

22 Nisan 1904'te doğan J. Robert Oppenheimer’ın ailesi ABD Yahudi topluluğu arasında tanınan, sivil toplum faaliyetlerine sıkça katılan bir aile idi. Çocukken bile etrafında bir dahi olarak nam salan Oppenheimer, 12 yaşında New York Mineroloji Kulübü tarafından ders vermek için davet edildi.

FİZİĞİN ALTIN ÇAĞINDA AVRUPA'DA

Üniversiteye girme çağı geldiğinde dizanteri hastalığına yakalandı ve Harvard’a girişi bir sene ertelendi. Fakat okulu bir yıl erken bitirmeyi başardı. Kimya alanından mezun olsa da fizik her zaman daha fazla ilgisini çekiyordu. 1925 yılında Nobel ödüllü fizikçi J. J. Thomson’ın kendisini öğrenci olarak Cambridge’de kabul etmesi ile yolu İngiltere’ye düştü.

Burada uygulamalı fizik yerine teorik fiziğin kendisi için daha iyi bir alan olduğuna karar vererek, çalışmalarını Almanya’da Göttingen Üniversitesi’nde sürdürmeye karar verdi. Oppenheimer, kuantum fiziğinin meşhur olduğu 1920’lerin sonunda Avrupa’da olduğu için şanslı sayılırdı, o dönemde fizik alanında her geçen gün yeni bir buluş ortaya çıkıyordu.

Savaşın bitmesinin ardından dünyadaki bütün gözler, savaşı bitiren bombayı yapan adama çevrildi. Atom bombası Enola Gay’in kullandığı uçak ile bırakılmıştı. Savaşın ardından ABD Atom Enerjisi Kurumu’na danışmanlık yapmaya başladı. Yakınındaki pek çok insan bombanın Japonya’da yaptıklarını gördükten sonra psikolojisinin de bozulduğunu söylüyordu.

ABD’nin komünizmle en sert şekilde mücadele ettiği 1950’li yıllar, Oppenheimer için de zor geçti. 1954 senesinde unvanları geri alındı. Sovyetler Birliği casusu olmak ile suçlandı. Aslında kendisi gündelik politika ile o kadar da ilgili birisi değildi, mesela 1929 Büyük Buhranı’nı gerçekleştikten birkaç ay sonra öğrenmişti.

Ancak ABD II. Dünya Savaşı'na katıldıktan sonra faşizmi durdurmak için bir şey yapılması gerektiği fikri aklında güçlenmişti. 

CASUSLUĞU KABUL ETMEDİ

Beyanatlarına göre; Berkeley Üniversitesi’nde görev yaparken Fransızca Profesörü Haakon Chevalier, Oppenheimer’a Sovyetlere bilgi sızdırmanın bir yolu olduğunu söylemiş ancak Oppenheimer bunu kabul etmemişti.

29 Ağustos 1949’da Sovyetler Birliği ilk başarılı nükleer bomba testini gerçekleştirdi. Bu haber ABD’de şok etkisi yarattı çünkü ABD’de bazı çevreler Rusların 60’lara veya 70’lere kadar nükleer silahı olmasını beklemiyordu. Bunun üzerine Birleşik Devletler atom bombasından çok daha etkili füzyon silahları kullanmak istedi. Oppenheimer bu silahların yapımına karşı çıktı.

Peki bombayı yaptığı için hiç pişman oldu mu? Bunu açık bir şekilde söylemedi. Bir röportajında Hint mitolojisine atıfta bulunarak, "Şimdi ben ölüm oldum, dünyaların yok edicisi" ifadelerini kullanmıştı.  

Albert Einstein, Bertrand Russel ve Joseph Rotblat ile birlikte Dünya Bilim ve Sanat Akademisi’ni kurdu. 60’lı yıllar boyunca dünyanın farklı ülkelerinde dersler vermeye devam etti.

MURPHY CANLANDIRACAK

Oppenheimer'ın hikayesi şu sıralarda beyaz perdeye uyarlanıyor. Christopher Nolan'ın yönettiği Oppenheimer'ın 21 Temmuz 2023'te vizyona girmesi bekleniyor. Robert Oppenheimer'ı yönetmenin sıklıkla çalışmayı sevdiği Cillian Murphy canlandıracak. Filmde Matt Damon, Robert Downey Jr ve Emily Blunt gibi usta oyuncular da yer alacak.

Kaynaklar: Atomic Herritage, ABD Savunma Bakanlığı

Kaynak: Web Özel