Bu köpekler havlamıyordu! 1609 yılında bir kış ve insanın tahammül edemeyeceği olaylar...

Bu köpekler havlamıyordu! 1609 yılında bir kış ve insanın tahammül edemeyeceği olaylar...
Yerel Amerikan Köpeği'nin havlamadığı ancak uluduğu biliniyor. Çizim: Whitney Western Art Museum

İngiltere'nin bugünkü ABD sınırlarında hakim güç olmadan önce kıtada kurduğu ilk şehir olan Jamestown 1609 yılında inanılmaz bir kış geçirdi. Yapılan bazı arkeolojik kazılar koloninin üçte ikisini silen kış hakkında ilginç bilgiler ortaya çıkardı.

Bilinmeyene yolculuk… Cristopher Colombus, İspanya’yı terk ederken tam olarak bunu yapıyordu. Afrika’nın sonu Ümit Burnu’nu keşfeden Vasco da Gama acaba nereye doğru yelken açtığının farkında mıydı? Daha iyi bir yaşam için Avrupa’yı terk eden İngilizler de Yeni Dünya’da huzur bulacaklarını düşünüyorlardı. Bu gerekçe ile 1607 yılında bugünkü Virginia eyaleti sınırları içerisinde kalan Jamestown isimli koloni yerleşkesine indiler.

Jamestown bir tütün kasabası olarak anıldı. İngiltere’den gelen yeni göçmenler burada bir yaşam kurdu. Önce erkekler geldi, ardından gemiler ile kadınlar getirildi, gemilerden inen kadınlar erkeklerin isimleri okununca kiminle evleneceklerini biliyorlardı.

Pek çok ABD yerleşkesinde olduğu gibi Kızılderililer bu topraklardan da uzaklaştırıldı. Önce yavaş yavaş daha sonra kesin bir soykırım ile. Yapılan son bir bilimsel araştırma hem Jamestown’ın tarihi hem de köpek ırkının gelişimi açısından pek çok bilinmeyene ışık tutuyor.

Iowa Üniversitesi’nin arkeolojik çalışmalarına göre; Jamestown’da 1609-1610 yıllarında yerleşimciler yerel Amerikan köpeğini yiyerek hayatta kalmış olabilir. Tarihi kaynaklara göre, Kızılderililerin yanında evcilleşen yerel Amerikan köpeği havlamıyor ancak uluyordu. 1612 yılında, kolonilerdeki durumu gözlemek için İngiltere’den Virginia’ya gelen William Strachey, “Bu ülkede köpekler kurtlar gibi uluyor ancak havlayamıyorlar” notunu almıştı.

Bu köpekler havlamıyordu! 1609 yılında bir kış ve insanın tahammül edemeyeceği olaylar... - Resim : 1

'KÖPEKLERİ KALPLERİNE YAKIN TUTARLAR'

19. yüzyılda ABD’den notları aktaran sanatçı George Catlin ise, “Köpekler Kızılderililer için çok önemlidir. Köpeklerini kendilerine, kalplerine yakın tutarlar” demekte. Doktora öğrencisi antropolog Ariane Thomas, Kızılderili köpeklerinin soylarının nasıl tükendiğini anlamak için bir süredir çalışıyor. Günümüzde bu köpeklerin yerini Avrupa ırkı olarak bilinen köpekler almış durumda.

Catlin, hocaları ile Jamestown’da yaptığı çalışmalarda yedi farklı yerli köpeğin dişlerini inceledi ancak kayda değer bir DNA dizilimi yakalayamadı. Jamestown kazısından sorumlu Doçent Matthew E. Hill, köpeklerin kemiklerinde kesik izleri bulunduğunu, bu sebeple hayvanların yenme amacı ile doğranmış olduğu sonucuna ulaştıklarını söyledi.

Bu köpekler havlamıyordu! 1609 yılında bir kış ve insanın tahammül edemeyeceği olaylar... - Resim : 2
Jamestown'ın 1614 yılında Sidney King tarafından yapılan bir çizimi. Resim: Büyük Norveç Ansiklopedisi

'AYAKKABILARINI DAHİ YEDİLER'

1609-1610 arasında Jamestown’da yaşanan kış, ‘açlık dönemi’ olarak biliniyor. Kolonilerde yaşayanların bu dönemde yılan ve hatta ayakkabılarını bile yedikleri kayıtlara geçmiş durumda. Hatta insanların birbirini yediğini öne süren tezler de var. Kıştan önce 340-350 kişinin yaşadığı Jamestown’da iki sezonluk kışın ardından 60 kişi hayatta kalabildi. Uzmanlar, kolonilerde yaşayanların günlük yiyecek düzenlerinde köpeğin yer almadığını, bunun söz konusu kış aylarında yaşandığını belirtiyor.

'13 BİN YILLIK BİR GEÇMİŞİ VAR'

1970-1980 yılları arasında yapılan çalışmalara göre; Jamestown’da 117 köpeğin kemiklerine ulaşıldı. Avrupa’dan kolonilere gelen pek çok insan bu köpeklerin havlamamasına çok şaşırıyor ve bu türe ‘havlamayan köpekler’ ismini veriyordu. Kuzey Amerika’da köpeklerin 13 bin yıllık bir geçmişi olduğu düşünülüyor.

Jamestown’a dönecek olursak, bölgede işler 1609 kışından önce de iyi gitmiyordu. Kızılderili lideri Şef Powhatan buradaki İngilizleri bir tehlike olarak görmüş ve halkına yerleşimciler ile ticaret yapmayı yasaklamıştı.

Bu köpekler havlamıyordu! 1609 yılında bir kış ve insanın tahammül edemeyeceği olaylar... - Resim : 3
Jamestown için pek çok tarihçi "İngiliz İmparatorluğu'nun başladığı yer" tanımını kullanıyor. Çünkü Britanya'nın ilk kolonisi bu alan. Fotoğraf: Flickr.

Bu da yerleşkedeki yiyecek sorununu derinleştirdi. Tarih 7 Haziran 1610’u gösterdiğinde büyük kıtlıktan çıkan yerleşimciler bugünkü ABD topraklarını bırakıp İngiltere’ye dönmeye karar verdiler. Bu, bugün bile tarihin sonucunu değiştirecek büyük bir kırılma anı olabilirdi. Ancak Jamestown’a koloninin yeni valisi olarak atanan Lord De la Warr’ın ısrarı sonucu kolonide yaşayanlar Virginia’ya geri dönüp Jamestown’ı yeniden inşa ettiler.

İNGİLTERE KOLONİ YARIŞINDA GERİDEYDİ

İngiltere kolonilerde hakim güç olmadan önce sömürgecilik yarışında geri kalmıştı. Fransızlar, Portekizliler ve İspanyollar çoktan kıyılara ulaşmıştı. Londra Şirketi (London Company) bu yarışta daha fazla geç kalmamak için üç gemi ile Yeni Dünya’nın yolunu 1607 yılında tutmaya karar verdi. 4 ay süren yolculuğun ardından tarıma elverişli olmayan Jamestown’a ulaştılar. Gemideki insanların çoğu hayatlarında bir gün bile işçi olarak ticaret insanları ve onların hizmetkarları idi. Pek çoğu yolda öldü. Koloninin kurulmasına Alman ve Polonyalı insanlar eşlik etti.

Kaynaklar: Washington Post, USA Today, Science, Haberglobal.com.tr

kara kış