Brexit'ten sonra şimdi de Huxit | AB'de yeni bir ayrılık hikayesi...

Macaristan
Brexit'ten sonra şimdi de Huxit | AB'de yeni bir ayrılık hikayesi...
Macaristan'da AB'ye olan destek giderek düşüyor. Fotoğraf: Shutterstock

Doğu Avrupa ülkesi olan Macaristan'da Avrupa Birliği'ne olan destek, birliğe üye ülkeler arasında en düşük seviyede. Bu durumda Başbakan Viktor Orban'ın da etkisi var. Peki Birleşik Krallık'ın birliği terk etmesinden sonra AB'de yeni bir ayrılık yaşanır mı?

Bugünlerde Doğu Avrupa ülkesi Macaristan'daki reklam panolarında Avrupa Birliği yanlısı afişler göze çarpıyor. Bu reklamlar "Daha çok Avrupa" mottosuyla halk arasında Avrupa Birliği'ne karşı düşen desteği artırma çabasında. Ancak Başbakan Victor Orban'ın partisi Fidesz destekçilerinin yayınladığı reklamlar ise AB'nin giderek tükendiğini iddia eden görseller içeriyor. 

Macaristan, 1999 yılında NATO olarak da bilinen Kuzey Atlantik Paktı Organizasyonu'na, 2004 yılında ise Avrupa Birliği'ne üye oldu. Ancak birliğe girişten itibaren ülkeye yapılan toplam 100 milyar euroluk yardıma karşın AB'ye olan destek ülkede günden güne azalmakta. Birleşik Krallık'ın birlikten ayrılmasından (Brexit) sonra şimdi Macaristan'ın olası ayrılığı (Huxit), uzun zamandır dillendirilen bir konu. 

AB ÜLKELERİ ARASINDA AB'YE DESTEK EN DÜŞÜK SEVİYEDE

Bu durumda 13 yıldır Macaristan'ın Başbakanlık görevini yöneten Viktor Orban'ın rolü de büyük. Başbakan Viktor Orban'ın AB'ye karşı sürdürdüğü politikalar kamusal alanda giderek daha fazla karşılık buluyor. Yapılan son anketler Macarların giderek daha fazla doğuya yöneldiğini gösteriyor. AB tarafından yürütülen en son altı ayda bir yapılan Eurobarometer anketi, birliğe verilen desteğin Macaristan'da toplamda yüzde 12 azaldığını kaydetti. Bu düşüş, AB'nin 27 üyesi arasında en keskin düşüş olarak göze çarpıyor.

Brexit'ten sonra şimdi de Huxit | AB'de yeni bir ayrılık hikayesi... - Resim : 1
Viktor Orban, 2010 yılından bu yana Macaristan'ın Başbakanı. Fotoğraf: Reuters

Macaristan'da yayın yapan bir gazete olan Nepszava'nın diğer ülkelerle ilişkiler üzerine yaptığı bir anket ise AB'nin yaptırdığı anketi destekler nitelikte sonuçları gözler önüne serdi. Ankete göre Macaristan'daki açık ara en büyük siyasi grup olan Orban'ın destekçilerinin çoğunluğunun Rusları ve Çinlileri daha sempatik, Amerikalıları ve Ukraynalıları ise daha az sempatik bulduklarını ortaya çıkardı.

Almanya'nın başkenti Berlin'deki bir düşünce kuruluşunun üyesi Daniel Hegedus, "İnsanların tavırlarının ne kadar hızlı değiştiği göz önüne alındığında, bu son derece önemli. Orban'ın Macaristan'ın Avrupa yanlısı tavrını yok etmede bu kadar etkili olması hayret verici" diyor. Bu anketler bir soruyu da akıllara getirmekte: Macaristan Avrupa Birliği'nden çıkabilir mi?

BREXIT'TEN SONRA HUXIT Mİ? 

'Huxit' (Hungary-Exit) olarak da adlandırılan Macaristan'ın Avrupa Birliği'ni terk etme fikri ilk olarak pandemi sırasında gündeme geldi. Her ne kadar Macaristan'ın Avrupa Birliği'ni terk etmesi ekonomik açıdan Birleşik Krallık kadar etkisi olmasa da sembolik bir anlamı var. 1989 yılına kadar komünizm ile yönetilen Macaristan, Sovyetler Birliği önderliğindeki Doğu Bloğu'nun bir parçasıydı. Macaristan'ın Avrupa Birliğine katılması, Doğu Bloğu'na doğru genişleme açısından önemli bir yere sahip. Bir zamanlar birliğin en büyük ikinci ekonomisi olan Birleşik Krallık ise 2021 yılı itibarıyla tamamen Avrupa Birliği'nden ayrıldı. 

Uzun süredir Orban yanlısı çok sayıda medya kuruluşu AB'nin Macaristan'a yapılacak mali yardımları engellemesi sebebiyle birlik aleyhinde yayınlar yapmakta. Ukrayna Savaşı'nın başlamasından bu yana medya AB'nin Ukrayna'yı desteklemesinin Macaristan'a zarar verdiği anlatısını yayıyor. Başbakan Orban da NATO kararlarının aksine Ukrayna'ya silah yardımı yapmayı reddetmişti. Göçmen karşıtı politikaları nedeniyle de Orban sıklıkla Brüksel yönetimi ile ters düşüyor. AB ise Macaristan'ın giderek anti demokratik bir yapıya büründüğünü iddia ederek ve ülkede yapılan yolsuzlukları öne sürerek 28 milyar eurodan fazla tutardaki mali yardımı engellemekte.

BASINA 'AB DEN ÇIKMAK İSTEMİYORUM' DİYOR AMA... 

Partisi Fidesz her ne kadar AB karşıtı politikaları ile bilinse de Orban basına Macaristan'ın Avrupa ticareti ile ne kadar iç içe olduğu göz önüne alındığında, AB'den ayrılmanın bir anlamı olmayacağını söyledi. AB içerisinde bir reform istediklerini partisi Fidesz'in oturumu sırasında yaptığı konuşmada açıklayan Orban "Komünizm bürokrasisinden sonra bu sefer Brüksel'den yeni emirler istemiyoruz" demişti. Macaristan ihracatının neredeyse beşte dördü AB pazarına yapılıyor ve ülkenin ekonomisi Mercedes-Benz ve BMW gibi Alman şirketlerinin yatırımlarıyla destekleniyor.

Ancak basına sızdırılan bazı belgeler ise Orban'ın AB'den çıkma niyetlerinin bulunmadığına yönelik açıklamaların tersini iddia ediyor. Orban'ın geçtiğimiz ekim ayında yaptığı iddia edilen bir konuşmaya göre Başbakan'ın Avrupa Birliği'ne 2030'a kadar ömür biçtiği iddia edilmişti.

Kaynaklar: Bloomberg, Daily News Hungary, Reuters

Kaynak: Haber Global TV

AB Macaristan Brexit Viktor Orban Rusya ukrayna