Birkaç yıl önce Rusya yanlısı olan o Ukrayna şehri nasıl değişti?

Ukrayna'nın kuzeydoğusunda Rusya sınırında yer alan Kharkiv özel bir şehir. Nüfusunun çoğunluğu Rusça konuşan 1.5 milyonluk ülkenin en kalabalık ikinci şehri, uzun bir süredir karmaşık duygular içerisinde. Eskiden mantar toplamak ya da Belgorod'daki arkadaşlarını, akrabalarını ziyaret etmek için kara sınırından rahat rahat geçen insanların önünde bugünlerde çitler var.

Ülkenin dil ve kimlik konuları üzerindeki fay hatları bu şehirden geçiyor. Kharkiv bir zamanlar Rus yanlısı ayrılıkçıların bayraklarını kaldırdığı bir bölgeydi. Ukrayna ve Rusya arasında birçok yerde gözlemlenen ortak bağlar ve ortak tarih duygusu burada da açıkça gözlemlenmekte ancak Ukraynalılar bunlara rağmen geleceğin güçlü ivmesine inandıkları için Batı'nın yanında.

BİRİNCİL HEDEF KHARKIV Mİ OLUR?

Bazı Ukraynalı yetkililer ve bölge üzerinde çalışan uzmanlar Avrupa'ya coğrafi olarak yakın olan Ukrayna'nın batısı ile Rusya'ya yakın doğusu arasındaki mevcut ve ülkenin doğuşundan beri var olan çekişmenin harlanmaya çalışıldığı görüşünde.

Kremlin, Ukrayna hükümetinin Rusça konuşanları baskı altına almaya çalıştığını öne sürüyor. Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky ise Kharkiv'in Rusya'nın birincil hedefi olabileceğini öne sürüyor:

“Gerçekçi olmak gerekirse, Rusya gerilimi tırmandırmaya karar verirse, elbette bunu tarihsel olarak eskiden Rusya ile aile bağları olan insanların bulunduğu topraklarda yapacaklar. İlk olarak Ukrayna hükümetinin kontrolündeki Kharkiv işgal edilebilir.”

Kharkiv Belediye Başkanı Ihor Terekhov ise net konuşuyor:

“Buradaki insanlar Ukrayna'yı seviyor çünkü Ukraynalılar da burada yaşıyor. Evet, Rusça konuşuyoruz. 'Kharkiv vatandaşları Ukrayna'nın Rusya ile dost olmasını ister mi' diye sorarsanız, cevap kesinlikle evet. Ama savaş istiyorlar mı? Kesinlikle hayır. Rusya'nın bir parçası olmamızı mı istiyorlar? Tabii ki değil.”

Terekhov şöyle devam ediyor:

“Kharkov şehrini kimseye vermeyeceğiz. Kharkov'u savunmak için omuz omuza olacağız.”

'BURADA KALAMAYACAĞIMI BİLİYORDUM'

Elbette Kharkiv, Rusya'ya Ukrayna'nın diğer şehirleri kadar kızgın olmayabilir. Ancak 2014'ten beri şehirde hüküm süren, “Kharkiv'i -yine Ülkenin doğusunda yer alan Donbas bölgesindeki Donetsk ve Luhansk yerleşim bölgelerinde olduğu gibi- Moskova destekli bir ayrılıkçı bölgeye çevirmek” tehdidinin artık büyük bir etkisi yok. Bunun bir sebebi var...

Rus yanlısı ayrılıkçılar Nisan 2014'te Rus bayraklarıyla Kharkiv'de yürürken, sanatçı Gamlet Zinkivskyi olaya yakından tanıklık ediyordu. O sırada apartmanının balkonu, Kharkiv şehir merkezinin ana caddelerinden birine bakıyordu. Göstericilerin bölgesel yönetim binasını işgal etmesini ve sözde “Kharkiv Halk Cumhuriyeti”nin egemenliğini ilan etmesini izledi.

Kharkiv'in yerlisi olan Zinkivskyi, “Bu, eşyalarımı toplamaya ve nereye gideceğimi düşünmeye başladığım andı. Burada kalamayacağımı biliyordum. 'Kharkiv Rus olursa, bu kadar, ben gidiyorum' demiştim” diye anımsıyor.

Donbas'taki ayrılıkçı hareketlerin aksine Kharkiv'deki çatışma sonunda Kiev güçleri şehrin kontrolünü elinde tuttu. Şehir, yeni ortaya çıkan Donetsk ve Luhansk cumhuriyetlerindeki çatışmalardan kaçan çok sayıda mülteciyi memnuniyetle karşılar oldu.

'AYNI ŞEY KHARKIV'DE OLMASIN İSTİYORLAR'

Bu bölgelerde yaşananlar da Kharkiv halkı için örnek oldu. Bugüne kadar 14 bin kişinin hayatını kaybettiği çatışmalar ve bölgedeki yaşamın belirsizliği sürerken yaklaşık 900 bin nüfuslu Donetsk'te hala haftanın dört günü gece sokağa çıkma yasağı uygulanıyor.

Rusya-Ukrayna krizinde yeni gelişme! "Batı, yarın savaş olacak izlenimi veriyor"Dünya

Zinkivskyi, “İnsanlar, aynı şeyin Kharkiv'de olmasını istemediklerini anladılar” diye durumu ifade ediyor.

Kharkiv'in merkezinden arabayla 30 dakikalık bir mesafede, bir dizi konteyner görünüyor. Burası aslında ayrılıkçı bölgelerden kaçan insanlar için bir kamp. Her blokta, ortak mutfak ve banyolu, çoğu üniversite yurt odasından küçük daireler vardır. Ukrayna'dan ayrılıp bağımsızlığını ilan eden Luhansk'ta yaşayan Liudmilya Makarova, 2015'te oğlu ve Down sendromlu kızı ile Kharkiv'e kaçmış...

Şimdi burada yaşıyor. Çocukları ranzada kendi çekyatta uyuyor. Makarova “Bunun bu kadar uzun süreceğini, sonunun görünmeyeceğini düşünmüyordum” diyor. Bir süre daha devam edecek gibi... Eskiden sık ormanlarla çevrili boş alan, şimdi siperlerle bölünmüş durumda. Ukrayna Sınır Muhafız Teşkilatı'ndan Trubachov ise “Durum stabil ve kontrol altında” diyor. Aslında bölgedeki neredeyse herkes de yıllardır durumun böyle olması için duacı...

metin.aktasoglu@haberglobal.com.tr 

*Bu haberdeki bilgilerin büyük bir kısmı Washington Post'ta “Pro-Moscow separatists once marched in this Ukraine border city. Now it’s standing against Russia” başlıklı makaleden derlenmiştir.

Kaynak: Web Özel