Amsterdam neden çöküyor? 'Sessiz ve yavaş katiller...'

Hollanda
Amsterdam neden çöküyor? 'Sessiz ve yavaş katiller...'
Amsterdam'ın tahta direkler üzerine inşa edilmiş evleri. Fotoğraf: Shutterstock

Küresel ısınma nedeniyle deniz seviyesinin yükselip baskınlar oluşturması beklenen Hollanda, kuraklık ile boğuşuyor. Çekilen yer altı suları nedeniyle tahta direkler üzerine inşa edilmiş Amsterdam'ın tarihi yapıları çökme riski altında. Binaları kurtarmak için ise yaklaşık 100 milyar euro gerekiyor.

Hollanda'nın başkenti Amsterdam dünyanın en ünlü turizm destinasyonlarından biri. Her yıl milyonlarca turist, kanalları ile ünlü bu şehri görmeye geliyor. Direkler üzerine inşa edilmiş evlerinin oluşturduğu özgün mimarisi, ziyaretçileri büyülüyor. Ancak şehir çökme tehdidi ile karşı karşıya... 

Amsterdam'ın büyümeye başladığı 12. ve 16. yüzyıllar arasında, Amstel nehri çevresindeki bataklık araziye ahşap direkler üzerinde binalar inşa edildi. Aynı yumuşak toprağa kanallar kazıldı ve kanal duvarları yapıldı.

Küresel ısınma nedeniyle eriyen buzulların denizlerin su seviyesini yükselteceği bir gerçek. Topraklarının üçte birini denizden kazanan Hollanda, uzun yıllardır olası su baskını senaryolarına karşı önlemler geliştiriyordu. Ancak, küresel ısınmanın sonucu oluşan kuraklık da Hollanda için felaket senaryolarının yeniden yazılmasına neden oldu. 

ÜNLÜ MÜZE BATIYOR!

Amsterdam'daki Rijksmuseum'un içinde, Rembrandt, Vermeer ve Van Gogh gibi ünlü Hollandalı ressamların eserleri ziyaretçi akınına uğruyor. Ancak bu ziyaretler yakında kesintiye uğrayabilir. Hollandalı mühendisler, kırmızı tuğlalı devasa müzenin bir tarafa 15 santimetre battığını fark ettiler.

Amsterdam neden çöküyor? 'Sessiz ve yavaş katiller...' - Resim : 1
Rijksmuseum, Hollanda'nın en çok ziyaret edilen müzelerinden biri. Fotoğraf: Shutterstock

Ülkede 1970'ten önce inşa edilen çoğu bina gibi, Hollanda'nın ulusal müzesi de yaklaşık 8 bin adet ahşap direk üzerine kurulu. Ancak kurak yazlar yeraltı suyu seviyelerinin düşmesine neden olduğu için bu direkler açığa çıktı ve çeşitli mantarlar müzenin temellerinin çürütmeye başladı. Sorunu çözmek için uzman hidrojeologlardan oluşan bir ekip gerekiyor. 

Rijksmuseum'u kurtarmak için görevlendirilen mühendislik şirketi Dareius'ta hidrojeolog olan Maarten Kuiper, "Mantarlar, tam anlamıyla tahta direkleri stabilitelerini kaybettikleri noktaya kadar yiyorlar. Gerçekten yavaş ve sessiz katiller" diyor. 

100 MİLYAR EURO'YA MAL OLABİLİR 

Hollanda'daki Delft Teknoloji Üniversitesi'nden barınma sistemleri profesörü Peter Boelhouwer'a göre, yalnızca çok az mühendis sorunu çözebilecek uzmanlığa sahip. Yeraltı suyunun çekilmesi nedeniyle batan tüm evleri onarmak 100 milyar euroya mal olabilir. 

SADECE AMSTERDAM DEĞİL...

Son 500 yıldaki en kötü kuraklık ile kıvranan Avrupa'da sorun sadece Amsterdam ile sınırlı kalmayabilir. Ahşap kazık temellerin İsveç'in Göteborg ve İtalya'nın Venedik kentinde de yaygın olarak kullanıldığı aşikar. 

Bu durum Hollandalıların iklim ile mücadelesini yeniden gözden geçirmesine neden oldu. Okyanus seviyesinin yükselmesine karşı bir dizi önlemler geliştiren Hollandalılar, şimdi de yeraltı sularını ellerinde tutmanın yollarını arıyor.

Mühendis Marteen Kuiper ve ekibi müzeye, temelin kurumasını önlemek için suyu bir havuzdan binanın temellerine yönlendiren bir sistem kurdu. Kuiper, "Yeraltı suyu seviyelerini pompalar ve borular aracılığıyla kontrol ediyoruz, Her saat ölçüyoruz" diyor. 

Kuiper, böyle bir sistemin bir su pompası ve temel direklerine monte edilmiş sensörler ile evleri korumak için kullanılabileceğini söylüyor. Söz konusu önlem, kurak dönemlerde temellerin havaya maruz kalma süresini kısaltacak ve çürümeyi yavaşlatacak. Kuiper, böyle bir iyileştirme olmadan, kazıklar değiştirilmediği takdirde evlerin on yıl içinde çökebileceğini söylüyor. 

20 MİLYON EUROLUK FON

Ekonomik İşler ve İklim Politikası Bakanlığı'na bağlı Hollanda Girişim Ajansı'ndan Marcus Polman, evleri çökme tehlikesi yaşayan ev sahiplerine yardımcı olmak için 20 milyon euroluk bir ulusal fon olduğunu ve bunun 2023'ün başlarında artırılabileceğini umduğunu söyledi. Ancak büyük bir nakit enjeksiyonu olmadan, fatura tamamen ev sahiplerine ait olmaya devam edecek. 

Uzmanlar evlerin çökme riskinin ev sahibi olmadan önce göz önünde bulundurulması gerektiğini de söylüyor. Kuiper'e göre bu durum ev başına ortalama 60 bin ila 80 bin euro fazladan bir maliyet çıkarıyor. 

KÖPRÜLER VE KANALLAR DA YENİLENMELİ

Amsterdam'da sadece evler değil, kanallar hatta köprüler de tehdit altında. Çoğu en az 500 senelik olan bin 600 köprünün ve 200 kilometrelik kanalın önemli bir bölümünün kontrol edilmesi ve gerekirse değiştirilmesi gerekiyor. 

Yapılan planlamaya göre 2023 yılının sonuna kadar olan süreçte 27 köprü ve yaklaşık 800 metre rıhtımdaki istinat duvarı yenilenecek. Toplam maliyetlerin 450 milyon euro olması tahmin ediliyor. Trafikten sorumlu bir yetkili olan Alderman Sharon Dijksma, "Bu köprüler faytonlar için tasarlanmıştı ancak şimdi her gün üzerinden dev kamyonlar geçiyor" diyerek köprülerin bir an önce yenilenmesi gerektiğine işaret ediyor.

Kaynaklar: Bloomberg, CNN

Kaynak: Web Özel

Amsterdam Hollanda çökme