9 yıl sonra kritik temas... Türkiye için Orta Doğu'nun fotoğrafı nasıl şekilleniyor?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, FIFA 2022 Dünya Kupası’nın açılış töreninde Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah El-Sisi ile bir araya geldi. Mısır ile diplomatik süreçler uzun yıllardır askıdaydı. Mursi yönetiminin askeri darbe sonucunda devrilmesinin ardından ilişkiler kopma noktasına gelmişti.

Bir süre önce normalleşme süreci başlamış, 9 yıl aradan sonra bakan düzeyindeki ilk ziyaret gerçekleştirilmiş ve Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Mısır’a gitmişti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Sisi ile görüşmesine ilişkin, "Ben şöyle bakıyorum, Türkiye-Mısır arası, bir liderler buluşması değildir, Türk milleti ile Mısır halkının geçmişteki birlikteliği bizim için çok önemlidir. Yeniden niye olmasın, yeniden niye başlamasın? Bunların sinyalini verdik” ifadelerini kullandı.

Gelin filmi biraz geriye saralım. Aylar önce Türkiye ile İsrail arasındaki ilişkiler normalleşmiş, İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, Ankara’yı ziyaret etmişti. Daha sonra iki ülke arasında karşılıklı elçilikler açıldı. Mısır ile diplomatlar düzeyinde görüşmeler başlamış, ilişkilerin gergin olduğu Birleşik Arap Emirlikleri’nden Abu Dabi Veliaht Prensi Şeyh Muhammed bin Zayed Al Nahyan, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ekonomi ağırlıklı bir zirve gerçekleştirmişti.

 

 

 

 

 

Bu gönderiyi Instagram'da gör

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Haber Global (@haberglobal)'in paylaştığı bir gönderi

Erdoğan geçen temmuz ayında Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Salman'ı Ankara'da ağırladı. İki ülke arasında gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinden sonra soğuk rüzgarlar esiyordu. Orta Doğu, Avrasya ve Asya-Pasifik Araştırmaları Platformu (ODAP) Direktörü Dr. Ali Semin, geçen aylarda haberglobal.com.tr’nin sorularını yanıtlamıştı. Semin, bölgedeki ülkelerin sorunlarını bölgesel işbirlikleri ile çözülebileceğini söylerken, bunun olmadığı durumlarda uluslararası güçlerin sorunları daha çözümsüz bir hale getirdiğini belirtmişti.

Orta Doğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM) Levant Çalışmaları Koordinatörü Oytun Orhan da bu görüşmelerin Orta Doğu genelinde yaşanan normalleşme sürecinin bir parçası olarak görmek gerektiğini dile getirmişti. Bölgede son yıllarda daha katı bir kutuplaşma ve ittifakların söz konusu olduğunu aktaran Orhan, "Bir tarafta BAE, Suudi Arabistan, Mısır, Bahreyn, İsrail gibi ülkeler bir taraftan da Türkiye ve Katar'ın bir arada olduğunu görüyorduk" ifadelerini kullanmıştı.

ESAD İLE GÖRÜŞME

Türkiye son zamanlarda bölgedeki ülkelerle eski sorunların üzerine bir sünger çekerken, Suriye’de de Devlet Başkanı Beşar Esad ile görüşülmesi gündemde. Cumhurbaşkanı Erdoğan, 7 Ekim 2022 tarihinde Avrupa Siyasi Topluluğu görüşmeleri sırasında, “Şu an itibariyle böyle bir şey söz konusu değil. Ama 'Mümkün değildir' ifadesini kullanmam da, alışılmış bir siyasetçi değilim. Dolayısıyla vakti saati geldiğinde biz Suriye'nin başkanıyla da görüşme yoluna gidebiliriz. Şu an itibariyle zaten alt düzeyde görüşmeler yapılıyor” demişti.

Erdoğan 17 Ekim 2022 tarihinde G20 zirvesinin sonunda Bali’de gazetecilerin sorularını yanıtlarken Esad ile görüşmeye ilişkin olarak, “Siyasette ebedi olarak dargınlık, kırgınlık, küslük olmaz. Vakti, zamanı geldiği anda oturur, değerlendirir, ona göre de bir yenilemeyi yapabilirsiniz. Şu anda Türkiye olarak bu konularda sıkıntılı olduğumuz ülkelerle ilişkileri yeniden ele alabiliriz. Hele hele Haziran seçiminden sonra bir sil baştan yapabiliriz. Ve buna göre de yolumuza inşallah o şekilde devam edebiliriz” ifadelerini kullanmıştı.

Trump zamanında ABD bölgedeki askeri varlığını azaltsa dahi, ikili ilişkilerle bölge politikasında etkin bir siyaset izliyordu. Biden’ın bunu bir nebze terk ettiği düşünülebilir. Orta Doğu ülkeleri arasındaki buzların Biden döneminde biraz daha erdiğini söylemek mümkün. İsrail ile Arap devletleri arasında daha ılımlı bir iklim var.

YUNANİSTAN GELİŞMELERİ GERGİN ŞEKİLDE TAKİP EDİYOR

Türkiye’nin Orta Doğu ülkeleri ile ilişkilerini onarması, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi için bir risk. Daha önce ilişkilerin gergin olduğu İsrail, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri, Türkiye ile ilişkileri düzelttikten sonra Yunanistan siyasetinde de farklı bir yola girmeleri bekleniyor.

Yunan Bakan ziyarete geldiği Libya'nın Trablus kentinde uçaktan inmeyi reddederek geri döndüDünya

Orta Doğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM) Levant Çalışmaları Koordinatörü Oytun Orhan, sözlerini şöyle noktalamıştı: "Kendi aralarındaki katı ittifakın zayıflaması, Türkiye ile ilişkilerinde yumuşama arayışına yönlendirdi. Nitekim İsrail, Doğu Akdeniz konusunda Türkiye ile bir işbirliği imkanı olduğunu düşünüyor. Ama aradaki siyasi sorunlar, taraflar arasındaki normalleşmenin önünde bir engel oluşturuyordu. Hızlı ilerlemiyor ancak bir normalleşme süreci başlıyor."

Kaynaklar: Haber Global, haberglobal.com.tr, Ajanslar

Kaynak: Web Özel