34 yıl sonra gelen dava
1990'da British Airways (BA) uçağının Kuveyt'e inişinden sonra rehin alınan yolcular ve mürettebat, kendilerini "kasten tehlikeye attıkları" gerekçesiyle havayolu şirketine ve İngiliz hükümetine dava açıyor.
BA ve hükümetin, seyahat ettikleri uçak Kuveyt'e inmeden önce Irak'ın Kuveyt'i işgal ettiğini bildiklerini iddia ediyorlar.
BA 149 sefer sayılı uçağın 367 yolcusu ve mürettebatı rehin alınmış ve bazıları kötü muamele görmüş, ciddi cinsel saldırıya uğramış ve neredeyse açlık koşullarında tutulmuştu.
İddia sahipleri, 30 yıldır reddedilen bir iddia olan istihbarat toplama görevinin gerçekleştirilebilmesi için uçaktakilerin riske atıldığına inanıyor.
İngiliz hükümeti ve BA'nın ihmal ve kamu görevini müştereken kötüye kullanmaktan suçlu olduğunu iddia eden hukuk davasının arkasında, 149 sefer sayılı uçakta yolcu veya mürettebat olarak bulunan ya da Kuveyt'te görev bekleyen BA mürettebatından oluşan 94 kişi bulunuyor.
Bu dava, Irak'ın 1990 yılında Kuveyt'i işgali sırasında neler yaşandığına dair cevaplar almak için verilen uzun mücadelenin son adımı niteliğinde.
İşgal sırasında iniş yaptı
BBC'nin haberine göre, 1 Ağustos 1990 akşamı, BA'nın 149 sefer sayılı uçağı Londra'nın Heathrow Havaalanından havalanmış ve Malezya'ya giderken Kuveyt'te durmayı planlamıştı.
Irak birlikleri o gece ülkeyi işgal etmeden önce Kuveyt sınırına yığınak yapmaya başlamıştı. Ancak uçuş Kuveyt'te durmaktan vazgeçirilmedi.
Davacılar, işgal başladıktan sonra başka hiçbir havayolu şirketinin uçaklarının inişine izin vermediğini söylüyor. 149 sefer sayılı uçak 2 Ağustos sabahı indiğinde, Irak güçlerinin kontrolü ele geçirmesiyle birlikte havaalanı yakınlarında roket ateşi vardı.
Uçak tahliye edildi ve kalkış yapamadı. Uçakta bulunanlar rehin alındı.
Bazıları hemen serbest bırakıldı, ancak diğerleri kötü muameleye maruz kaldı ve Irak tarafından Batılı güçlerin bombalamasını engellemek için kilit tesislerde canlı kalkan olarak kullanıldı. Rehineler beş ay sonra serbest bırakıldı.
Davacılar, hepsinin ciddi fiziksel ve psikiyatrik zarar gördüğünü ve bunun sonuçlarının bugün hala hissedildiğini söylüyorlar.
Uçağı asker yerleştirme planı
İddianın merkezinde, İngiltere hükümeti ve BA'nın gece boyunca bir dizi uyarı aldığı ancak bunlara göre hareket etmediği iddiası yer alıyor. Bunun bir nedeninin de hükümetin ülke içinde keşif yapabilecek bir özel kuvvetler timi yerleştirme arzusu olduğu iddia ediliyor.
Kasım 2021'de Dışişleri Bakanlığı, Parlamento'nun ve kamuoyunun 149 sefer sayılı uçuş hakkında onlarca yıl boyunca yanıltıldığını kabul etti.
Yeni yayınlanan dosyalar, Kuveyt'teki İngiliz büyükelçisinin Dışişleri Bakanlığı'nı işgal konusunda uyardığını, ancak BA'ya haber verilmediğini ortaya koydu.