Türkiye'nin uzaydaki gözleri! İlki 1994'te fırlatılmıştı...

Türkiye'nin yeni gözlem uydusu İMECE, başarıyla fırlatıldı. Uydu, savunmada ve afet yönetiminde etkin rol oynayacak. İMECE'den sonra Türkiye, yerli imkanlarla üretilen gözlem uydusu Göktürk 3 ve haberleşme uydusu TÜRKSAT 6A'yı da yörüngeye oturtmayı planlıyor. Öte yandan ülkemizin uzaya mini uydu fırlatmak için çalışmaları da bulunuyor. 

Televizyon yayınları, radyo, telefon, internet gibi servisleri sağlayan haberleşme uyduları dünyanın çevresinde hizmet veriyor. Bunların yanında astronomik olayları, meteorolojik olayları, afetleri, yangınları ya da coğrafi bölgeleri gözlemleyen uydular ve navigasyon uyduları da bulunmakta. Bunların yanında istihbarat, keşif ve izleme amaçlı askeri uydular da dünyanın etrafında dönüyor. 500 kilogramdan daha ufak uydulara mikro uydu, 50 kilogramdan daha ufak uydulara da nano uydu deniliyor. 2022 yılına ait bir veriye göre dünyanın yörüngesinde 5 bin 465 aktif uydu yer alıyor. Türkiye'nin uzayda 5'i haberleşme 2 si gözlem olmak üzere 7 uydusu bulunuyor. Bunların yanında 2 adet de nano uydu yörüngede aktif görevde.

TÜRKİYE'NİN GEÇMİŞTEKİ UYDULARI

Türkiye'nin uzay macerası 1994'te başladı. İlk olarak Fransız şirketi Aerospatiale'nin ürettiği Türkiye'nin ilk uydusu TÜRKSAT 1A, Güney Amerika'daki Fransız Guyanası'ndan fırlatıldı. Ancak uyduyu taşıyan Fransız Arianespace şirketine ait Ariane 4 roketi, kalkıştan hemen sonra okyanusa düştü. 10 Ağustos'ta yine Fransız Guyanası'ndan fırlatılan TÜRKSAT 1B uydusu başarıyla yörüngeye oturdu. TÜRKSAT 1B, 2006 yılına kadar hizmet verdi.

9 Temmuz 1996'da fırlatılan yine Fransız şirketi Aerospatiale tarafından üretilen TÜRKSAT 1C 2010 yılına kadar hizmet verdi. 10 Ocak 2001'de fırlatılan ve 2016 yılına kadar hizmet veren TÜRKSAT 2A uydusu, Fransız ve İtalyan ortaklığı bulunan Thales Alenia Space tarafından üretilmişti. Yerli imkanlarla İstanbul Teknik Üniversitesi tarafından üretilen 4 kilogram ağırlığındaki nano uydu TurkSat-3USat 2013 yılında uzaya gönderilmiş, bu uydu da görevini tamamlamıştı.

UZAYDA 5 AKTİF UYDU BULUNUYOR

Türkiye'nin uzayda şu anda aktif 5 haberleşme uydusu bulunuyor. 2008 yılında fırlatılan TÜRKSAT 3A Thales Alenia Space, 2014 yılında fırlatılan TÜRKSAT 4A ile 2015 yılında fırlatılan TÜRKSAT 4B uyduları Japon Mitsubishi üretimi. 2021 yılında fırlatılan TÜRKSAT 5A ve 5B uyduları ise Airbus Defence firması tarafından üretildi.

2023 yılında fırlatılması planlanan TÜRKSAT 6A Türkiye'nin ilk yerli ve milli geniş hacimdeki haberleşme uydusu olacak. Uydu TÜBİTAK, TUSAŞ ve ASELSAN gibi şirketlerin ortaklığında üretilmekte.

Haberleşme uydularının yanında Türkiye'nin gözlem uyduları da bulunuyor. Göktürk 1 ve Göktürk 2 uyduları halihazırda yörüngede bulunmakta. Bu uydulardan Göktürk 1, Thales Alenia Space ve TUSAŞ ortak yapımı, iken Göktürk 2 de TÜBİTAK ve TUSAŞ tarafından üretildi. Bu uyduların yanında Aselsat 3U ve Grizu 263A mini uyduları da aktif görevde. 15 Mart'ta fırlatılan İMECE'den sonra bir diğer yerli gözlem uydusu Göktürk 3'ün de 2023 içerisinde uzaya gönderilmesi öngörülüyor. 

Daha önce yörüngede dolaşan Rasat 1 ve Bilsat 1 gözlem uyduları ile mini uydular ITUpSAT1, BeEagleSat ve HAVELSAT görevlerini tamamladılar.

MİKRO UYDU FIRLATMA SİSTEMİ GELİŞTİRME PROJESİ

2020'de uzaya mini uydular fırlatmak için deneme de yapıldı. Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) tarafından başlatılan Mikro Uydu Fırlatma Sistemi Geliştirme Projesi (MUFS) kapsamında yapılan çalışma, Roketsan tarafından yürütülüyor. 29 Ekim 2020 yılında yapılan denemede sıvı yakıtlı bir roket uzayda 136 kilometre irtifadaki alt yörüngeye kadar çıkmıştı. Bu yükseklikte mini uydunun yörüngeye bırakılma denemesi yapılmıştı. Bu teknoloji ile Roketsan, 100 kilograma kadar olan mini uyduları 400 kilometreye kadar olan alçak irtifaya 2025 yılından itibaren yerleştirmeyi planlıyor.

Kaynaklar: TÜBİTAK, Bilim Teknik, Türksat, AA, Roketsan, Statista

Kaynak: Haber Global TV