Dünya'nın uzaydaki yeni gözü olacak | Tam 1.4 milyar dolar değerinde...

NASA
Dünya'nın uzaydaki yeni gözü olacak | Tam 1.4 milyar dolar değerinde...
NASA tarafından resmedilen JPSS-2 uydusu. Kaynak: NASA

NASA'nın 1.4 milyar dolar değerindeki yeni nesil uydusu, kasırga, kar fırtınası, sel gibi afetleri tahmin edebilecek. Uydu ayrıca orman yangınları ve volkan patlamalarını da anbean izleyebilecek. NASA'nın uzaya yolladığı şişirilebilen ısı kalkanının ise uzay taşımacılığında çığır açması bekleniyor.

ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki Vandenberg Uzay Komutanlığı üssünden 10 Kasım'da fırlatılan Atlas 5 roketi, bilim dünyası için çok önemli iki kargoyu taşıyordu: Yeni nesil bir hava tahmin uydusu ve Mars görevi gibi misyonlar için tasarlanmış şişebilir bir ısı kalkanı...

NASA'nın Atlas 5 roketi ile fırlattığı ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi'ne (NOAA) ait Kutup Uydu Sistemi-2 (JPSS-2), NOAA'nın en yeni nesil kutupsal yörüngeli iklim uydularından biri olacak. Uydu, bilim insanlarının kasırga, kar fırtınası ve sel gibi aşırı hava olaylarını izlemelerine yardımcı olacak. Uydunun gönderdiği veriler sayesinde bu tür olağandışı hava olayları önceden daha net bir şekilde tahmin edilebilecek.

1.4 milyar dolara mal olan uydu aynı zamanda orman yangınlarını ve volkanları da izleyebilecek. Uydu, atmosferi ölçerek havadaki toz ve dumanı tespit edebilecek. Ayrıca, ozon tabakası ve atmosfer sıcaklığını da anbean takip ederek, iklim krizine ilişkin daha güncel veriler sağlayacak.

Yeryüzüne 820 kilometre yükseklikte Dünya'nın etrafını günde 14 kez dönecek uydu, kasırgaları da eş zamanlı takip edebilecek. JPSS-2 uydusu, 2017 yılında fırlatılan JPSS-1 uydusu ile beraber gözlem yapacak. Bir sonraki JPSS uydularının ise 2027 ve 2032'de fırlatılmaları bekleniyor. JPSS-2'nin fırlatılması ile NOAA'nın gezegen etrafında gözlem yapan uydularının sayısı 17'ye ulaştı. 

NASA'da görevli Jordan Gerth, "JPSS misyonu, Atlantik ve Pasifik Okyanusu üzerinde, meteorologların hava balonları ile gözlemleyemediği yerlerde günde iki defadan fazla gözlem yapıyor" diyor. Gerth, bu uydular sayesinde hava tahminlerinin çok daha iyiye gittiğini ifade ediyor.

Dünya'nın uzaydaki yeni gözü olacak | Tam 1.4 milyar dolar değerinde... - Resim : 1
JPSS-2 uydusu fırlatılmadan hemen önce böyle görüntülendi. Fotoğraf: NASA

ŞİŞEBİLEN ISI KALKANI 

Atlas 5 roketinin tek yükü hava uydusu değildi. NASA, Satürn'ün uydusu Titan ve Mars gibi atmosferi olan gezegenlere malzeme, uzay aracı ya da ileride insan taşımak için LOFTID adı verilen bir ısı kalkanı geliştirdi.

Gezegenlerin atmosferleri, gök cisimleri etrafında kalkan görevi görüyor. Bu atmosferlere giren yabancı cisimler, atmosferdeki gazlara sürtünerek yanar. Her gün Dünya atmosferine giren irili ufaklı gök taşları atmosferde sürtünerek yanıyor ve yok oluyor. Bu güzden, uzay araçlarının atmosfere girince yanmasını önlemek için ısı kalkanları ile kaplanması şart.

Isı kalkanları roketlerin ya da uzay araçlarının boyutuna göre değişebiliyor. Ancak Mars gibi atmosfer yoğunluğu Dünya atmosferinin sadece yüzde 1'i kadar olan gezegenler için daha geniş yüzeyli uzay araçları gerekebiliyor. Çünkü sürtünme her ne kadar yanmaya sebebiyet verse de atmosfere sürtünmek aynı zamanda o uzay aracını da yavaşlatan bir etken. Mars gibi atmosferi oldukça ince gezegenler için yüzeyi oldukça geniş uzay araçları gerekiyor. İşte şişirilebilir bir ısı kalkanı şeklindeki uzay aracı LOFTID, Mars gibi gezegenlere yapılacak görevler için tasarlandı.

Dünya'nın uzaydaki yeni gözü olacak | Tam 1.4 milyar dolar değerinde... - Resim : 2
Şişirilebilen ısı kalkanı LOFTID, 10 Kasım'da uzaya fırlatıldı. Fotoğraf: NASA

MARS'A 20 TONLUK YÜK GÖTÜREBİLECEK 

Roket fırlatıldıktan 90 dakika sonra ısı kalkanı LOFTID roketteki yeni nesil hava tahmin uydusundan ayrıldı ve şişti. Ardından, Dünya'nın üst yörüngesinde bulunan ısı kalkanı atmosfere girdi. Bilim insanları, üzerindeki sensörler sayesinde kalkanın atmosferde ne kadar yavaşladığını ve atmosferde oluşan sürtünmeye karşı ne kadar dayanıklı olduğunu ölçebiliyorlar.

Şişebilen ısı kalkanı, silikon karbür adı verilen dokuma bir seramik kumaştan üretildi. Isı kalkanı saatte 29 bin kilometre hıza çıkarken 1650 derecelik bir ısıya da maruz kaldı. Fırlatmadan önce bilim insanları deneyin 360 derecelik bir kamera çekiminin de yapılacağını belirtmişti.

NASA, şu anki teknoloji ile Mars'a 1 tonluk yükler gönderebiliyor. Kurumdan yapılan açıklamada, 6 metre çapındaki LOFTID gibi şişebilir ısı kalkanlarının Mars'a 20 ila 40 tonluk yükler taşıyabileceği belirtildi.

Kaynaklar: CNN, Washington Post, New York Times 

Kaynak: Web Özel

NASA Yen